Italië is ontzet over dood mafiabestrijder

De 53-jarige Falcone, die met zijn vrouw en drie lijfwachten werd gedood bij een bomaanslag, stond symbool voor de strijd tegen de mafia. Hij was een voorbeeld voor mensen die willen geloven dat de mafia niet onoverwinnelijk is.

De aanslag heeft emotionele reacties losgemaakt. “Ik schaam me Italiaan te zijn”, zei de filosoof Norberto Bobbio, die voor veel Italianen een soort geweten is. “Het is een sterke uitspraak, maar we moeten ons er rekenschap van geven dat de mafia een Italiaans fenomeen is en dat we niet in staat zijn haar te bedwingen. Ik denk zelfs dat als ik niet zo oud was, ik weg zou gaan uit dit land. Ik kan het morele klimaat in Italië niet meer verdragen.”

In de volgepakte kathedraal van Palermo zei kardinaal Pappalardo vanmorgen in zijn preek tijdens de uitvaartmis voor de vijf slachtoffers, dat de Italiaanse staat “zorgwekkend zwak” is. Hij riep op tot een moreel reveil “ter redding van de republiek”.

Mafia-deskundige Pino Arlacchi schreef vanmorgen dat de aanslag geen uitdaging van de mafia aan de staat is, maar “een overwinning op de staat en zijn wetten.” De moord op Falcone is de belangrijkste aanslag die de mafia ooit heeft uitgevoerd en heeft het gevoel versterkt dat Italië een grote crisis doormaakt. In Milaan speelt een enorm corruptieschandaal waarbij alle grote politieke partijen zijn betrokken. Brussel waarschuwt dat de overheidsfinanciën in zulke problemen zijn dat Italië de aansluiting bij de rest van de Europese Gemeenschap dreigt te verliezen. En het land is politiek stuurloos, zonder president en met een demissionair kabinet.

Verwacht wordt dat de politieke partijen nu snel hun geschillen over de presidentsverkiezing zullen bijleggen. Vanavond zou de zestiende stemronde worden gehouden. Algemeen wordt aangenomen dat vanavond of uiterlijk morgen een president wordt gekozen.

Falcone was de man achter de grote processen tegen de mafia in 1986-87. Hij was de kandidaat van minister van justitie Claudio Martelli om alle mafia-onderzoeken in Italië te gaan coördineren. “Falcone was de beste”, zei Martelli zaterdagavond met tranen in zijn ogen, “zowel om wat hij heeft gedaan als wat hij zou gaan doen.”

Foto: De geblindeerde auto van rechter Giovanni Falcone werd zaterdag vrijwel volledig vernield door een bom die was verborgen in een afwateringsbuis onder de weg van het Siciliaanse vliegveld Punta Raisa naar Palermo. De eerste auto, waarin drie lijfwachten zaten, vloog tientallen meters door de lucht. (Foto EPA)