Het nieuws van donderdag 12 september 1991

W. K. B.

2 Rita Kohnstamm over de vijf supercriteria / Agenda / Brieven 3 De hersenen van homo's zijn anders / Gif voor de zenuwen / Kort 4 Hoogovenbibliotheek / Tijdschrift:…

In Paradiso in Amsterdam toont een groep Nederlandse kledingmerken op 19 sept een keuze uit hun collectie voor het komende winterseizoen. Tot de deelnemers behoren o.a.…

Uit de affiches en catalogi die vanaf [935 voor museum Boymans-van Beu„jnge n zi J n 8 emaa ' tt is van 15 sept /B1 14 nov een keuze te zien in het useum- Mathenesserlaan…

In Japan bestaan veel grote kunstverenigingen met ieder een eigen stijl. Op 17 sept begint als onderdeel van het Japanse festival, een tentoonstelling in het Barbican Centre…

Horst P. Horst (85) maakte al glamourfoto's toen het woord nog nauwelijks was uitgevonden. Vanaf 1931 werkte hij voor het Franse Vogue.

Op zondag 15 sept worden overal in Frankrijk bekende en onbekende monumenten voor het publiek opengesteld. Een goede gelegenheid om kennis te maken met bijvoorbeeld het…

De 75-jarige acteur Luc Philips speelt de titejrol in 'Goya, de slaap van de ' e de', een stuk van de Spanjaard Vale J° waarin de beroemde Spaanse schilder heftig tekeer…

Op 15 sept begint in de Kunsthalle Bielefeld de tentoonstelling 'Picassos Surrealismus - Werke 1925 bis 1937'. Met honderd schilderijen, tekeningen, prenten en sculpturen,…

Vol enthousiasme door recente succes( 0 .a. tijdens het Holland Festival), bindt de balletgroep van Victor Ullate strijd aan met het klassieke ballet, daarmee indirect met…

Zaal De Unie in Rotterdam vervolgt de concertserie over het lied van deze eeuw, die in 1989 met veel succes werd begonnen. In vijf concerten zullen liederen van o.a. Luciano…

Regisseur Ivo van Hove selecteerde een zestiende eeuwse liefdeskomedie van John Ford voor Het Zuidelijk Toneel. Vert. Eindhoven Schouwburg, 13 sept.

In dit seizoen dat wemelt van de nieuwe Nederlandse toneelstukken zet Orkater meteen voortreffelijk in met Een goed hoofd door Judith Herzberg. Feilloze, lichte dialogen die…

AMSTELVEENS POPPENTHEATER (020-6450439) Te watert (Muskiet) (v.a. 6 jr.) wo. 14u30 DE BRAKKE GROND Lavabo en Simili (Oud Huis Stekelbees) di. t/m do.

Van 16 t/m 22 sept. organiseert de Academie voor Beeldende Kunst en Bouwkunst van de Academie Minerva in Groningen een theatervormgevingsfestival, dat zich 's avonds…

PROVADJA (072-110136) Geluk (Studio's OnafhankeLijk Toneel) za. 20u45 DE VEST (072-127344) Sikulu-The Warrior vr. 20ul5 Tweede kopje gratis (Zindroom) do.

DE VEST Noordhollands Ph. O. olv Lucas Vis mmv Györgi Pauk (viool) do.(19) 20ul5 AMSTERDAM AMSTELHOF Dick Koomans (orgel)/ Charlotte Faber (blokfluit) vr. wo.

TORENHOOG Ter gelegenheid van de manifestatie 'Stad Beeld Eindhoven' bouwen acht kunstenaars - onder wie Geurt van Dijk, Krijn Giezen en David Smithson - gedurende de…

Het Joods Historisch Museum schenkt met een dubbeltentoonstelling aandacht aan de geschiedenis van de Portugese joden, die in 1497 werden gedwongen zich te bekeren tot het…

Onder de titel 'At a slight angle to the universe' presenteert het Stedelijk Museum in Amsterdam t/m 20 okt een tentoonstelling van schilderijen van Frank Gribling (1933),…

Van 15 sept t/m 16 okt vindt bij Maatschappij Arti et Amicitiae in Amsterdam de jaarlijkse salon-tentoonstelling plaats. Meer dan honderd Arti-kunstenaars exposeren hun werk…

Op za 14 sept vindt voor de vijfde keer de Open Monumentendag plaats. In meer dan 400 gemeenten in Nederland zijn molens, stadhuizen, boerderijen, kastelen, fabrieken en…

De Rotterdamse kunstmanifestatie Beeld '91 omvat zeven tentoonstellingen op bijzondere plaatsen in de stad. Onder de titel Dr Brewster & Co exposeren 52 beeldend kunstenaars…

In het Nijmeegs Museum Commanderie van Sint Jan wordt t/m 22 sept een Evangeliarium tentoongesteld van de Franse kunstenaar JeanMichel Alberola. De bloemlezing van teksten…

Onder de titel 'Architectuur, openbare ruimte en het dagelijks leven' geeft Adri Duivesteijn, directeur Stichting Architectuur Instituut te Rotterdam, een lezing in het…

Evert Moll, H.J. Wolter, Simon Maris, Willem Weissenbruch, W.G.F. Jansen behoren tot de vele 'minor masters' die op di 17 en wo 18 sept bij Christie's ter veiling komen.…

De UB van Maastricht (Bonnefantenstraat 2) heeft t/m 25 okt. de tentoonstelling 'Dat zoeken we op' over encyclopedieën en andere naslagwerken. Ma-vr 9-2lu.

STEDELIJK MUSIM (072-110737) Hein Stork t/l 27 okt. AMERSFORT MUSEUM FLEHIH033-619987) Burgers in 't jweer Schutterij 1813-1907/m 20 okt. Een prent vooeen cent t/m 27 okt.

De tentoonstelig 'Perspectiven - Saenredam en de architectuurechildere van de 17de eeuw' gec een overzicht van het ontstaan en de ontwikkeling van de architectuursclderkunit…

DELICATESSEN Verrukkeljk absurdistisch regiedebuut van Frans duo Jeunet en Caro vermengt 'grand guignol' met humor è la Hauser Orkater in amorele vertelling over een slager…

Vanavond wordt de derde editie van het Filmfestival Zeeland in Middelburg geopend door de oorspronkelijk uit die provincie afkomstige vice-president van het…Vertoond

CINEMA 1072-112609) Robin Hood (al) 20u vr. t/m zo. 18u45 21u45 zo.

Elk heel uur nieuws. VPRO: 7.07 Het Gebouw met om 7.07 Afdeling nieuws. 8.10 De tafel van NL.

NOS 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden. NCRV 15.17 (TT) Vandaag: Den Haag. 15.44 Natuurfilm over krokodillen.

Elk heel uur nieuws. KRO: 19.04 Goal (19.40-19.58 Man en paard). VARA: 20.04 Voor wie niet kijken wil.

18.00 Tik tak, animatieserie. 18.05 Prikballon, kleutermagazine. 18.20 De stepschoentjes, animatiefilm.

EO 18.30 Christian artists, een muzikale ontmoeting van gospelartiesten in Dalfsen. NOS 19.00 (S) Journaal. 20.10 Caught, Amerikaanse speelfilm uit 1987 van James F.

Door Marten Toonder3546 Heer Bommel zette de pastei af en snelde zijn huis binnen om de bediende op het ongepaste van zijn handelingen te wijzen. „Want dit gaat niet aan",…

«bruik voor dit gerecht een kip ie snoepend van graan of maïs "/ of scharrelend door het leven gegaan, zoals een poule de Bres9 of een kip uit den Dungen. Van en grote kip…

Als u de letters die in een genummerd vakje komen ook onderaan bij hetzelfde nummer zet, leest u daar een Perzisch spreekwoord. HORIZONTAAL A loods - reportage -…

iwyck (Joseph L. Mankie1946, VS). Griezeldrama, gelord in mysterieus huis aan de 'sonriver anno 1850.

-M • Tweede deel van driedelige t r anse televisiefilm naar de roman 1'Argent' van Emile Zola. Met Brasseur en Miou Miou. flid.3, 20.2S-21.48u.

NEW YORK vor krs 11/09 Indices dow jones industrie 2982.56 2987.03 transport 1162.38 1175.42 nutsb 205.93 206.81 ind termijn 124.02 123.56 ind spots 118.37 118.26 Standard…

naam 13.15 u slotkrs vor bdg vor bdg omzet opgskrs vor bdg heden hste koers Igste koers 13.15 u heden abn amro 40,00 40,00 400058 40,10 40,40 40,10 40,40 aegon 114,00 114,20…

TOKIO/ WASHINGTON, 12 SEPT. De Wereldbank heeft de in opspraak geraakte Japanse effectenhuizen Nomura en Nikko uitgesloten bij de uitgifte deze maand van obligaties ter…

Girale Middenkoersen (11.00 uur) 12/09 / t E DM frfr »lr Z*1r Uri ECU ƒ t £ OM Flr Bfr Zwlr Ym PU Lira ECU — 0.5252 0.3033 0.8870 3.0193 18.285 0.7779 70.646 55.710 664.45…

Binnenland pagina 14. Buitenland pagina 15. Beurskoersen pagina 16.

De goudprijs bevindt zich op het laagste punt sinds vijf jaar en daalt nog steeds. In New York werd vanmorgen 344,55 dollar betaald voor een troy ounce (31,1 gram).

Tijdschriftenuitgeverij Bonaventura in Amsterdam, een volle dochter van Elsevier, stopt per 5 oktober de publikatie van het blad Carrière. Dat heeft Bonaventura vanmorgen…

Het Nederlandse milieubeleid gaat veel te veel uit van subsidies, waardoor niet de vervuiler, maar de overheid voor de kosten van een schoon milieu opdraait. Aldus een…

Twaalf Nederlandse bedrijven bezoeken van 6 tot 11 oktober Koeweit en Saoedi-Arabië om te proberen opdrachten in de wacht te slepen voor het herstel van Koeweit. De missie…

Minister Andriessen (economische zaken) voelt er niets voor winkels toe te staan vaker dan vier zondagen per jaar open te zijn. Een meerderheid in de Kamer drong gisteren…

Staatssecretaris Simons (volksgezondheid) ontkent de bewering van het Verbond van Nederlandse Ondernemingen (VNO) dat nagenoeg alle inkomenscategorieën er op achteruit gaan…

De Sovjet-Unie zal haar buitenlandse schuld van ongeveer zestig miljard dollar hoe dan ook zelf aflossen. De centrale unie zal volgens de nieuwe vice-premier Grigorij…

De inlvoedrijke Washingtonse advocaat Clark Clifford houdt vol nooit te hebben geweten dat de bank waar hij de leiding had, First American Bankshares, in het geheim werd…

Behalve Salomon Brothers hebben ook andere effectenhuizen in Wall Street zich schuldig gemaakt aan valsheid in geschrifte bij de uitgifte van Amerikaanse staatsobligaties.…

De Nederlandse Vereniging voor de Goederentermijnhandel (NVG) wil zichzelf opheffen. Het ministerie van financiën, dat de handel onlangs onder curatele stelde, wil wel…

Op het Beursplein bleven de omzetten vandaag erg laag. Geruchten en kleine bedrijfsnieuwtjes veroorzaakten de voornaamste verschuivingen. Pagina 17

I' aar ere ldkampioene Leontien van ^°rse| uit Boekei heeft gisteren " r vierde etappezege behaald in Ronde van de Europese Gegenschap voor vrouwen. Na een ' °*er H7…

Jrnold Vanderlijde is het tiende tercuptoernooi in het Duitse hriesheim begonnen met een neerlaag. De drievoudige Europese unpioen verloor in het zwaargeiebt op punten…

b| olf irig. «tinei ;'4«rtitel ochi iiar "4>eedi n Stlb: ore ... Meed rste i i»gen oov.

e Sovjet -Unie is gisteren in In,napolis bij de meisjes voor de [de keer wereldkampioen turnen c0 r landenteams geworden. Het am van de Verenigde Staten ui tweede.

,ie Kauffman wordt algemeen recteur van de Koninklijke Ne^ndse Atletiek Unie. Deze _! w erden de onderhandelingen Jf0V er afgerond en volgende vindt de aanstelling plaats,…

Oefeninterland in Eindhoven Nederland - Polen 1-1 (0-0). 87. Ziober 0-1, 90.

brievenrubriek staat open voor reacties van lezers. De redactie behoudt zich het tcht voor brieven te weigeren dan wel te redigeren of in te korten.

12 sep 8 uur: Hoogwater De tijden van de hoogwaterstanden zijn, volgens de berekeningen van de Rijkswaterstaat/ voor 13 sept. te Vlissingen 5.40 -17.58, Hans-* weert 6.36…

pag. 13 REVOLUTIONAIRE ontdekking

40 pagina's binnenland buitenland opinie kunst televisie/radio achterpagina sport familieberichten economie beurs 2,3,7 4,5,12 8,9 6 19 20 10,11 18 13-15 16,17DONDERDAG…

PAG.12 VRAAGGESPREK

PAG. 3 KABINET WIL STOP OP MESTPRODUKTIE

PAG. 3 KAMER DENKT AAN onderzoek suriname

Weersverwachting voor vrijdag, opgemaakt door onze weerkundige medewerker om 12.30 uur: Vannacht in het binnenland plaatselijk vorst aan de grond en enkele mistbanken.…

amsterdam, 12 sept. In honderden bedrijven in ttn minste 75 steden zal op Prinsjesdag actie worden gevoerd en worden gekeken naar het voorlezen van de Troonrede. Pagina 3

belgrado, 12 sept. Henri Wijnaendts, de speciale afgezant van minister Van den Broek die in Joegoslavië namens de EG van het ene front naar het andere trekt om ter plaatse…

moskou, 12 sept. Ivan Silajev, premier van het voorlopige Sovjetkabinet, heeft gedreigd af te treden als de Staatsraad onder leiding van president Gorbatsjov en de Russische…

moskou, 12 sept. De Sovjet-regering wil van de EG 500 tot 600 miljoen ecu (1,2 tot 1,4 miljard gulden) aan hulp om de winter door te komen. Pagina S

moskou, 12 sept . Hoge Sovjeten Russische functionarissen hebben de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, James Baker, gisteren verzekerd dat de kernwapens in de…

De 59-jarige actrice Liz Taylor, die volgende maand voor de negende keer gaat trouwen, heeft haar toekomstige man, de twintig jaar jongere bouwvakker Larry Fortensky, naar…

De Bulgaar Roumen Antonov kan met zijn vinding - een automatische versnellingsbak - een revolutie in de auto-industrie veroorzaken. De kenners zijn in elk geval onder de indruk van Antonovs bak.

Fotograaf Cary Markerink heeft dit jaar de Maria Austria-prijs voor landschapsfotografie (10.000 gulden) gewonnen. In de jury zaten H. Aarsman, W. Diepraam en M. de Wolff.

De charterluchtvaartmaatschappij Air Holland, die in ernstige moeilijkheden verkeert, zal uiterlijk 25 september (vijf dagen voor de jaarvergadering van aandeelhouders)…

ROTTERDAM, 12 SEPT. Na in de afgelopen jaren de Amerikanen zielepijn bezorgd te hebben met hun bijna nonchalante aankopen van filmmaatschappijen, warenhuisketens en wolkenkrabbers, is nu een keerpunt bereikt. Tiffany Building aan Fifth Avenue in Manhattan, vestiging van de wereldberoemde Newyorkse juweliers en decor van de film Breakfast at Tiffany naar het gelijknamige boek van Truman Capote met Audrey Hepburn in de hoofdrol, is door de Japanse onroerend goedfirma Daiichi te koop aangeboden.

EINDHOVEN, 12 SEPT. Het volgend jaar te openen Muziekcentrum in Eindhoven zal te weinig bezoekers trekken. Daardoor zal de gemeente een groter jaarlijks subsidie dan de nu uitgetrokken 4,5 miljoen moeten geven. Doordat het Brabants Orkest bovendien op basis van een contract met de gemeente de hoofdbespeler van het centrum wordt, zal de toekomstige directie in haar programmering te zeer worden beperkt. Deze kritiek heeft interim-directeur P. de Rooij van het muziekcentrum geuit.

AMSTERDAM, 12 SEPT. In Boscoreale, een plaatsje niet ver verwijderd van de ruïnes van het antieke Pompeji zijn tuinhistorici en botanici begonnen met de aanleg van een heel bijzondere tuin. Het betreft een reconstructie van een Romeinse tuin zoals die er ten tijde van de ondergang van Pompeji, moet hebben uitgezien.

BRUSSEL, 12 SEPT. Philips heeft bijna de volledige zeggenschap verworven over de door schandalen achtervolgde Belgische videoverhuuronderneming Super Club. In het totaal heeft Philips bijna een miljard gulden geïnvesteerd in het bedrijf.

DEN HAAG, 12 SEPT. De Haagse gemeenteraad stemt vanavond vermoedelijk in met het beleidsplan 1991-1996 van het Haags Gemeentemuseum, waarin onder meer wordt voorgesteld een of meer topstukken uit de eigen collectie te verkopen om met de opbrengst daarvan een aankoopfonds in het leven te roepen. Van de grotere partijen heeft alleen de VVD-fractie principiële bezwaren tegen verkoop van topstukken.

Perspectiven: Saenredam en architectuurschilders van de 17e eeuw. Museum Boymans-van Beuningen, Mathenesserlaan 18-20, Rotterdam. 15 sept t-m 23 nov. Di t-m za 10-17u, zo 11-17u.

BRUSSEL, 12 SEPT. Het warm-nestgevoel. Dat gevoel overheerste gisteren bij de presentatie van het boek Omtrent Wilfried Martens (Le cas Martens) van Hugo de Ridder, tot vorig jaar politiek commentator van het katholieke dagblad De Standaard. Omringd door tal van politieke vrienden, onder wie vele ministers, kreeg de Belgische premier een politieke biografie aangeboden die, zoals het liberale Kamerlid Jean Gol in zijn inleiding opmerkte “leest als een politieroman”.

COLOMBO, 12 SEPT. De regering van Sri Lanka heeft het buurland India opnieuw om hulp gevraagd bij de strijd tegen de Tamil Tijgers. Een hoge delegatie uit Colombo was de afgelopen dagen in New Delhi om eventuele samenwerking te bespreken. Tussen 1987 en 1990 hielpen Indiase troepen Sri Lanka tevergeefs de Tijgers te bestrijden.

BELGRADO, 12 SEPT. Henri Wijnaendts, de speciale afgezant van minister Van den Broek die in Joegoslavië namens de EG van het ene front naar het andere trekt om lokale staakt-het-vurens af te sluiten, is gisteren op het nippertje aan de dood ontsnapt toen zijn helikopter onder vuur werd genomen.

Met zijn karakteristieke scheefgewaaide silhouet is de divi-divi, ook wel bekend als watapana-boom, het symbool van de Benedenwindse eilanden.

ST-BRIAC-SUR-MER, 12 SEPT. Er zijn ellendiger ballingsoorden denkbaar dan de Bretonse badplaats Saint-Briac-sur-Mer in het naseizoen. Onder de pijnbomen dromen huizen met een torentje en een Keltische naam. In de spiegelgladde zee maakt één zwemmer lome slagen. Een oudere heer en een oudere dame trekken ieder hun wagentje met golfclubs door de grondmist die de eerste hole nog bedekt. Het wordt weer een mooie dag.

ROTTERDAM, 12 SEPT. Vlaardingen gaat in hoger beroep bij het gerechtshof in Den Haag. Vorige maand verloor de gemeente het proces tegen de Eindhovense kunstenaar John Körmeling. Körmeling ontwierp de "De Negende van OMA', een verwijzing aan het Office for Metropolitan Architecture (OMA), het bureau van de architect Rem Koolhaas.

Taking Stock: Animal farming and the environment. Worldwatch paper 103, juli 1991. ISBN 1-878071-04-1. Verkrijgbaar bij Milieuboek, Plantage Middenlaan 2-H, Amsterdam, ƒ 13,50.

MOSKOU, 12 SEPT. Binnen de nog geen drie weken oude interim-regering van de nieuwe Sovjet-Unie is een eerste conflict gerezen. Premier Ivan Silajev van het voorlopige kabinet heeft gisteren al met aftreden gedreigd als de Staatsraad onder leiding van Sovjet-president Michail Gorbatsjov en president Boris Jeltsin van Rusland hem maandag niet steunt.

MOSKOU, 12 SEPT. De Sovjet-regering wil van de EG 500 tot 600 miljoen ecu (1,2 tot 1,4 miljard gulden) om de winter door te komen.

ROTTERDAM, 12 SEPT. Een grote groep Nederlandse reclamebureaus hebben hun actviteiten op het gebied van advertentie-inkoop gebundeld en ondergebracht in Mediacenter Inkoop. De samenwerkende reclamebureaus, die deze activiteiten al eerder hadden ondergebracht in een tweetal inkoopcombinaties (The Media Partnership en Equmedia) hebben tot deze verregaande vorm van samenwerking besloten om het hoofd te bieden aan de (buitenlandse) concurrentie. Het Franse onafhankelijke inkoopbureau Carat Espace vormt een bedreiging voor Nederlandse reclamebureaus, die gemiddeld ongeveer 20% van hun omzet creeeren uit het inkopen van advertentieruimte en het adviseren van klanten. De overige 80% is afkomstig van het creatieve deel; het bedenken en produceren van reclamecampagnes. In de Nederlandse reclame wordt jaarlijks 10 miljard gulden geinvesteerd.

Wanneer men een rechthoekig stukje karton met de lange zijde horizontaal gehouden loslaat, dan zal het al vallend uit zichzelf gaan roteren rond een horizontale as.

DEN HAAG, 12 SEPT. Een schoon milieu kost geld, dat de vervuiler moet betalen. Daar komt het rapport Economie en Milieu, dat Commissie van Economische Deskundigen van de Sociaal-Economische Raad gisteren publiceerde, in essentie op neer. Maar de professoren Van Muiswinkel, Driehuis, Kuipers, Nieuwenburg, Schouten en Siebrand, geadviseerd door hun collega's Fase, Hartog, Wellink en Zalm, laten het daar niet bij.

Prinses Juliana heeft gisteren de "nieuwe' molen van Sloten in gebruik gesteld.

BONN, 12 SEPT. Lothar de Maizière, die onlangs na een interne ruzie aftrad als vice-voorzitter van de Duitse christen-democratische partij (CDU), geeft ook zijn zetel in de Bondsdag op.

De Britse regering en oppositie zijn unaniem in hun veroordeling van de ongeregeldheden die zich de afgelopen dagen hebben voorgedaan in wijken van Birmingham, Oxford, Cardiff en North Shields bij Newcastle. De Britse premier John Major omschreef de rellen in North Shields als een vorm van "naäperij'. “De mensen willen dit niet, de politie wil dit niet, de manier waarop deze mensen zich gedragen is gewoon onacceptabel. Als ze problemen en zorgen hebben, dan zijn er andere manieren om die aan de orde te stellen”, aldus de premier. Ook Labour-leider Neil Kinnock was duidelijk: “De rellen zijn een misdadige aanslag op de gemeenschap. Hiervoor bestaat absoluut geen excuus”.

STOCKHOLM, 12 SEPT. Graaf Ian Wachtmeister, de leider van de Nieuwe Democraten, kijkt voldaan naar zijn bontgekleurde stropdas die vreemd afsteekt bij het onberispelijke grijze pak. Een medewerker met een identieke das overhandigt zijn baas een kop koffie. “Mooi hè?”, roept de aristocraat. “Ik heb hem zelf helpen ontwerpen. Kijk, hier zie je een gezin afgebeeld dat goedkoop in een restaurant eet, wat wij propageren. Deze dassen zijn in Taiwan gemaakt. In Zweden kan niemand dat meer.”

DEN HAAG, 12 SEPT. Het verzamelpunt heet Knorrenstein - een benzinestation in de buurt van Zoetermeer. Op zijn auto plakt M. Schorel actieposters: "WAO. Moet die kruk nog verder stuk?' Op de achterruit kleeft een sticker met een rolstoel. Schorel is honderd procent afgekeurd "op zijn rug'. Al tien jaar. “Ik ben geen man van demonstraties”, zegt hij “maar de kabinetsmaatregelen betreffende de WAO gaan echt te ver”.

Niet iedereen die 's avonds opgewekt de dekens over het hoofd trekt komt daar 's ochtends even opgeruimd weer onder vandaan. Jaarlijks komen enige tientallen slapers gedurende de nachtelijke leefpauze om het leven door brand en - vooral - aan brand gelieerde verschijnselen als de ontwikkeling van rook en giftige dampen. Volgens het CBS verliezen de laatste jaren jaarlijks zo'n zeventig tot tachtig mensen bij branden het leven. Alle soorten branden zijn dat, zowel binnen- als buitenbranden. 1989 Was een uitschieter met 130 doden.

MOSKOU, 12 SEPT. Hoge Sovjet- en Russische functionarissen hebben de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, James Baker, gisteren verzekerd dat de kernwapens in de Sovjet-Unie onder de controle blijven van het centrale gezag. Rusland is verder bereid de omstreden Koerilen-eilanden aan Japan af te staan. Alleen over de mogelijke uitlevering van de voormalige Oostduitse partijleider Erich Honecker aan de justitiële autoriteiten van de Bondsrepubliek is nog geen overeenstemming bereikt.

JERUZALEM-BEIROET, 12 SEPT. Israel heeft gisteren behalve de stoffelijke resten van negen Libanezen ook 51 Arabische gevangenen vrijgelaten in ruil voor informatie over het lot van twee in Libanon vermiste militairen. Het gebaar werd vanochtend door shi'itische extremisten in Libanon verwelkomd als begin van een proces, overeengekomen in onderhandelingen met de VN en andere bemiddelaars, dat kan leiden tot een “happy ending” voor de tien Westerse gijzelaars.

ROTTERDAM, 12 SEPT. Wie met vlees slechte dingen wil uithalen, kan vrijwel ongemerkt en dus ook ongestraft zijn gang gaan. Opsporing van ongerechtigheden door laboratoria loopt achter op de gewiekstheid van de knoeiers. Die weten bijvoorbeeld precies waar ze hormonen moeten spuiten: in die lichaamsdelen, die bij de slacht toch worden weggegooid. Of ze weten op de dag af nauwkeurig hoe lang ze groeibevorderaars kunnen gebruiken om geen sporen achter te laten, zodat er bij controle niets meer van is terug te vinden.

ROTTERDAM, 12 SEPT. Nederland voert op ambtelijk niveau overleg met Frankrijk over een verlaging van de zoutlozingen van de Franse kalimijnen in de Rijn, nu het zoutgehalte door de lage waterstand de "alarmgrens' ruim heeft overschreden. De alarmgrens is 250 milligram chloride per liter Rijnwater. Gisteren werd bij Lobith een gehalte van 297 milligram gemeten, vanochtend bewoog het gehalte zich tussen de 250 en 260 milligram.

Foto: Israelische militairen dragen lijkkisten met de resten van negen Libanese guerrillastrijders naar de grens met Libanon, waar vrijwilligers van het Libanese Rode Kruis ze overnamen.

MOSKOU, 12 SEPT. De Georgische radicaal-nationalistische president Zviad Gamsachoerdia, die door de toenemende roep om zijn aftreden en een dreigende desertie van zijn Nationale Garde dagelijks meer in het nauw komt te verkeren, heeft de oppositie opgeroepen tot een “dialoog”, maar haar tegelijkertijd gedreigd met “harde maatregelen” als ze doorgaat met de “destabilisatie van het land”. De oppositiebeweging heeft de dialoog van de hand gewezen en aangekondigd alleen genoegen te zullen nemen met zijn vertrek.

Vanmiddag werd in Amsterdam de jaarlijkse tentoonstelling van de best verzorgde boeken geopend. De catalogus met de veertig winnende ontwerpen van 1990 is van de hand van Marcel Hermans, die er een kleurrijk glossy tijdschrift van maakte - “om het tijdelijke van zo'n jurybeoordeling aan te tonen”."De Best Verzorgde Boeken 1990' t-m 27 okt in het Stedelijk Museum in Amsterdam, Paulus Potterstraat 13. Ma-zo 11-17u. "De Verloren Jaren - Persoonlijke visies op De Best Verzorgde Boeken 1971 tot en met 1985', van 21 sept t-m 31 dec in Rijksmuseum Meermanno-Westreenianum, Prinsessegracht 30, Den Haag. Ma-za 13-17u.

ROTTERDAM, 12 SEPT. American Airlines, verreweg de grootste klant van Fokker, heeft besloten met een half miljard dollar te bezuinigen op een vijfjarig investeringsprogramma. De bezuinigingen zullen worden gerealiseerd door opties op vliegtuigen te vertragen of te annuleren en te besnoeien op grondoperaties.

ROME, 12 SEPT. Ruim vijftig jaar na de bezetting door Mussolini's troepen gaan er opnieuw Italiaanse soldaten naar Albanië, maar nu met vreedzame bedoelingen. Zij zullen de distributie in de grootschalige hulpcampagne verzorgen, omdat de Albanese autoriteiten daar volgens Rome niet goed zelf toe in staat zijn.

DEN HAAG, 12 SEPT. De fraude met de OV-kaart voor studenten valt mee. Dit zei prof. dr. W.S.P. P. Fortuyn, directeur van het bedrijf dat de kaart uitgeeft, vanmorgen op een persconferentie. Daar werd de nieuwe, paarse OV-kaart gepresenteerd.

LJUBLJANA, 12 SEPT. De Joegoslavische president Stipe Mesic heeft gisteren het leger opnieuw opdracht gegeven binnen 48 uur terug te keren in de kazernes. In de Oostkroatische regio Baranja mag het leger er 72 uur over doen. Mesic is gisteren echter wegens zijn opdracht fel aangevallen door zijn eigen plaatsvervanger, Branko Kostic.

PARIJS, 12 SEPT. President Mitterrand van Frankrijk wil zo spoedig mogelijk een bijeenkomst beleggen van de vier kernmogendheden in Europa over de veiligheid van de kernwapens. De Franse president zei dit gisteren tijdens een persconferentie, die vooral bedoeld leek om zijn geschonden imago weer wat op te vijzelen.

DEN HAAG, 12 SEPT. Minister Andriessen (economische zaken) voelt niets voor een uitbreiding van het aantal zondagen waarop de winkels open mogen zijn. “Ik wil de zondag echt bijzonder houden”, zei de minister tijdens het debat in de Tweede Kamer over de nieuwe winkelsluitingswet.

DEN HAAG, 12 SEPT. De telefoon bij de VVD-fractie in de Tweede Kamer heeft niet meer stilgestaan sinds fractievoorzitter F. Bolkestein onlangs in het Zwitserse Luzern zijn gedachten ontvouwde over de integratie van etnische minderheden. Volgens hem moeten moslims zich aanpassen aan de beginselen van de liberale rechtsstaat: een compromis is niet mogelijk. Het publiek op het congres van de Liberale Internationale applaudisseerde, in Nederland werd hij door het Nederlands Centrum Buitenlanders (NCB) onmiddellijk beschuldigd van “stemmingmakerij”.

JOHANNESBURG, 12 SEPT. In de zwarte woonoorden van Johannesburg is het de afgelopen nacht voor de vierde opeenvolgende dag onrustig geweest. Volgens mededelingen van de Zuidafrikaanse politie kwamen ten minste 13 mensen om het leven bij een aantal aanslagen, vooral op reizigers. “Treinstations zijn "killing fields' geworden”, zei het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) in een verklaring.

NEW YORK, 12 SEPT. De Amerikaanse legerdivisie die in januari door de Iraakse frontlinies brak, gebruikte tanks en bulldozers om duizenden Iraakse militairen in hun loopgraven te begraven, sommigen levend. Dat heeft de New-Yorkse krant Newsday opgetekend uit de mond van bevelvoerende officieren.

HAVANA, 12 SEPT. Cuba heeft beledigd gereageerd op de bekendmaking van Sovjet-president Gorbatsjov dat de Sovjet-Unie elfduizend militairen uit Cuba terugtrekt.

Bosbouwers stropen op het ogenblik de wouden in het noordwesten van de Verenigde Staten af naar exemplaren van de soort Taxus brevifolia.

DEN HAAG, 12 SEPT. Het kabinet is bereid de bevriezing van de - bestaande - WAO-uitkeringen ongedaan te maken als het aantal arbeidsongeschikten terug is op het niveau van 1989. Minister-president Lubbers, vice-premier Kok en minister De Vries (sociale zaken) hebben dit gisteren in de Tweede Kamer gezegd tijdens een debat over het overleg met de vakbeweging, afgelopen dinsdag.

In mei stond in deze krant een artikel over zadelpijn. Het artikel verscheen ook in onze weekeditie voor het buitenland en werd zo over de hele wereld bekend.

NIJMEGEN, 12 SEPT. Het bestuur van de Nijmeegse Universiteit heeft zich gisteren verontschuldigd bij voorzitter R. Danen van de Landelijke Studentenvakbond voor de gang van zaken vorige week bij de opening van het academisch jaar en het afscheid van collegevoorzitter Van Lieshout.

Bij het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) in Petten zijn de eerste brandstofcellen in bedrijf gesteld die op aardgas in plaats van waterstof werken. Je zou ze rechtstreeks kunnen aansluiten op het aardgasnet. Het nieuwe model brandstofcel kan elektriciteit opwekken met een zeer gunstig rendement van maar liefst 75 procent - alweer enkele procentjes hoger dan eerdere ontwerpen. Dat wil zeggen, in het laboratorium. Het systeemrendement van een centrale, waarin aardgas moet worden aangevoerd, opgewarmd enzovoorts, zal een stuk lager liggen: rond de zestig procent. Dat is altijd nog aanmerkelijk hoger dan een conventionele elektriciteitscentrale die niet boven de 40 procent komt.

ROTTERDAM, 12 SEPT. De spoorwegvakbond FSV ziet af van deelname aan acties bij de NS op Prinsjesdag, 17 september. De vervoersbond FNV had de leden van de FSV opgeroepen mee te doen met een demonstratieve werkonderbreking uit protest tegen de plannen van het kabinet ten aanzien van de WAO en ziektewet.

Bij de ontwikkeling van het nieuwe vakgebied natuur- en milieueducatie zijn zes ministeries, 55 organisaties op het gebied van natuur en milieu en bijna alle verzorgingsinstellingen van het onderwijs betrokken.

AMSTERDAM, 12 SEPT. De drie nierspecialisten van de afdeling kindergeneeskunde van het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam voeren voorlopig geen niertransplantaties uit. De werkdruk is volgens de artsen zo hoog dat “goede medische zorg rond de operatie niet meer is te garanderen.”

DEN HAAG, 12 SEPT. “Ernstiger dan we hadden verwacht”, is de eerste indruk van een aantal Kamerleden dat een vertrouwelijke brief heeft gelezen van ministers Van den Broek (buitenlandse zaken) en Hirsch Ballin (justitie) over drugslijnen van en naar Suriname.

DEN HAAG, 12 SEPT. “Het heeft mij verbaasd dat zo'n uiterst capabele politicus als Cals zo'n fout heeft gemaakt, en dat niemand hem daarvan weerhouden heeft”, zegt J. Zijlstra.

UTRECHT, 12 SEPT. Het aantal cliënten van de Consultatiebureaus voor Alcohol en Drugs (CAD) is vorig jaar met 5 procent gestegen.

ROTTERDAM, 12 SEPT. Minister Ritzen (onderwijs) wil veel minder, maar wel aanzienlijk grotere hogescholen. Hij vindt dat er op korte termijn een tweede fusiegolf in het hoger beroepsonderwijs moet komen. Met name de kleinere hogescholen, veelal pedagogische academies en hogere economische en administratieve opleidingen, zouden in grote hogescholen moeten opgaan. Daarna staan de hogescholen sterker tegenover de universiteiten, zo verwacht hij. Ook kan er dan tussen de hogescholen gemakkelijker een verregaande taakverdeling worden gerealiseerd.

De kunsthistorica dra. Marjan Unger-de Boer is benoemd tot directeur van Dutch Form. Deze stichting bevordert de bekendheid van de Nederlandse vormgeving en toegepaste kunst in…

DEN HAAG, 12 SEPT. “Een explosieve toename van het aantal drugs- en alcoholverslaafden in de gevangenis?

RHEDEN, 12 SEPT. De commissie ruimtelijke ordening en milieu van de gemeente Rheden is gisteravond akkoord gegaan met het voorstel van burgemeester en wethouders om dertig woningen in de gifwijk Het Zandgat in Dieren te slopen.

Ama Regie: Kwesi Owusus en Kwate Nee-Owoo. Met: Georgina Ackerman, Anima Misa, Thomas Baptiste. Rialto, Amsterdam.

SCHEVENINGEN, 12 SEPT. PvdA-leider Wim Kok is zijn partij aan het wakker schudden. In Scheveningen tijdens zijn tweede WAO-spreekbeurt probeerde Kok in één avond in te halen wat sociaal-democraten jarenlang liever voor zich hielden. Dat de verzorgingsstaat totaal uit de hand is gelopen. Dat er te weinig mensen in Nederland het geld verdienen voor de uitkeringen. Dat van de WAO een "open huis' is gemaakt. Dat niet iedereen met een uitkering die ook nodig heeft. Dat de overheid echt geen geld meer heeft. Met als stopwoord "laten we wel wezen' vuurde Kok de ene onaangename waarheid na de andere op de zaal af. De partij moet "eerlijker met elkaar doorspreken' wat er aan de hand is. Een omslag in het denken is nodig, taboes moeten doorbroken, de zaken moeten bij de naam worden genoemd.

De Tweede Kamer discussieert deze week over het samengaan van volwasseneneducatie en beroepsonderwijs. Wat in de VS en Groot-Brittannië al lang bestaat, wordt hier zorgelijk overwogen.

DEN HAAG, 12 SEPT. De Amerikaanse president Bush en zijn minister van buitenlandse zaken Baker brengen begin november een bezoek aan Nederland.

AMSTERDAM, 12 SEPT. Door het Amsterdamse Fonds voor de Kunst is de Conrad Busken Huetprijs toegekend aan Jan Wolkers voor zijn essaybundel "Tarzan in Arles'.

Foto: DEN HAAG - Demonstranten tegen de WAO-plannen van het kabinet blokkeerden gisteren het ministerie van sociale zaken.

SAINT-BRIAC-SUR-MER, 12 SEPT. "Wanneer het volk het wil' èn "zo God het wil' is Vladimir Kirilovitsj Romanov (75) bereid om plaats te nemen op de Russische keizerstroon, vacant sinds tsaar Nicolaas II en zijn familie in 1918 vermoord werden door de bolsjewieken.

DEN HAAG, 12 SEPT. Het kabinet heeft vanochtend een aantal maatregelen tot verscherping van het mestbeleid aangekondigd, die tot een woedende reactie bij het Landbouwschap hebben geleid. De maatregelen zijn erop gericht verdere uitbreiding van de mestproduktie te voorkomen. Verder bereidt het kabinet wettelijke bepalingen voor die het mogelijk maken vanaf 1995 de veestapel in te krimpen.

DEN HAAG, 12 SEPT. Op dit moment staan bij Justitie 130.000 arrestatiebevelen uit wegens niet betaalde boetes. Deze achterstand is veroorzaakt doordat Justitie jarenlang aan de inning van geldboetes geen prioriteit heeft gegeven.

Guercino Museo Civico Archeologico in Bologna en Pinacoteca Civica in Cento, beide t-m 9 nov, 9-19u. Inl 09-39 51239660. Van 30 nov t-m 8 febr in de Schirn Kunsthalle, Frankfort, van 15 maart t-m 16 mei in de National Gallery, Washington.

La stazione Regie: Sergio Rubini. Met: Sergio Rubini, Margherita Buy, Ennio Fantastichini. Vooraf: Viaduc. Regie: Danniel Danniel. Met: Thom Hoffman, Johan Leysen. Amsterdam, Rialto; Nijmegen, Cinemariënburg.

De mannequins van Caroline Rohmer lopen er ongelukkig bij. Het publiek dat naar de presentatie van de zomercollectie 1992 in de met veel glitter ingerichte stand komt kijken, is op de vingers van een hand te tellen. Bij zo weinig aandacht kunnen zelfs de vinnige en net zichtbare regie-aanwijzingen van de oudste mannequin niet verhinderen dat de aandacht van haar collega's verslapt. Inzetten gaan uit de maat; passen en draai verliezen hun zwier. Hoe te blijven lachen als de leegte je aangaapt?

FRANKFURT, 12 SEPT. De Bulgaarse kernfysicus Roumen Antonov heeft met behulp van Nederlands kapitaal een automatische versnellingsbak voor auto's ontwikkeld die louter voordelen blijkt te bieden.

Het Gelders Orkest en het Noordhollands Philharmonisch Orkest brengen met vijf concerten samen een ode aan de Frans componist Henri Dutilleux, die op 22 januari dit jaar 75 jaar werd en wordt gekarakteriseerd als "de muzikale erfgenaam van Ravel'.

Sur. Regie: Fernando Solanas. Met: Susu Pecoraro, Miguel Angel Sola, Philippe Leotard. In: Den Haag, Haags Filmhuis.

Het idee is duidelijk. Bij het fietsen gebruiken we wel onze benen en niet onze armen. Als we de armen ook inschakelen gaan we harder, worden we minder moe of iets daar tussenin. Geen wonder dat er bergen fietsen zijn uitgevonden waarbij de benen door de armen worden geassisteerd.

ROTTERDAM, 12 SEPT. De Nederlandse Vereniging voor de Goederen-termijnhandel (NVG) wil zichzelf opheffen. Het ministerie van financien, dat de handel twee weken geleden onder curatele stelde, bezint zich momenteel over de toekomst van de termijnhandel. Financien houdt het liefst vast aan zelfregulering van de branche zoals dat tot op heden via de NVG gebeurde.

Kwartaalbericht milieustatistieken (Jaargang 8, 1991-3). Uitgave Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), afdeling milieustatistieken. Verschijnt viermaal per jaar. Abonnementsprijs: ƒ 44,25 (losse nummers: ƒ 14,75). Besteladres: CBS, Postbus 959, 2270 AZ Voorburg.

Niet alleen in Nederland, ook in enkele andere EG-landen leiden de lerarenopleidingen aan zware bloedarmoede. Hun aantrekkingskracht en aanzien zijn laag. Onlangs werd aan de Universiteit van Antwerpen met subsidie van de EG een driedaags internationaal symposium over de kwaliteit en de status van het leraarschap in Europa georganiseerd. Het bleek dat in Frankrijk, Nederland, Engeland, Griekenland, België en Spanje de klad in de status van het leraarschap zit, waardoor veel minder studenten dan voorheen opteren voor een lerarenopleiding en de kwaliteit van de gegadigden afneemt.

Jan Kassies, Eerste Kamerlid (PvdA) en voorzitter van het Stimuleringsfonds voor de Nederlandse Culturele Omroepproduktie is benoemd tot voorzitter van de jury van de Nederlandse…

BRUSSEL, 12 SEPT. Paul van Himst, die gisteravond debuteerde als bondscoach van het Belgische voetbalelftal, is in opspraak geraakt. De 47-jarige ex-speler van Anderlecht heeft een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid opgericht met de naam P. & A. - Sport Promotions. P. & A.S.P. , zo blijkt uit het Belgisch Staatsblad van afgelopen dinsdag, heeft onder meer tot doel op te treden als bemiddelaar bij het afsluiten van overeenkomsten tussen clubs en spelers. De Belgische bond verbiedt deze makelaarsactiviteiten.

EINDHOVEN, 12 SEPT. Met meer dan normale belangstelling kijken de trainers van het betaalde voetbal vanavond uit naar een zitting van de beroepscommissie van de KNVB. De uitspraak in de beroepszaken van Wim Volkerink (Emmen) en Rob Maas (RKC), die beiden drie wedstrijden schorsing hebben gekregen, worden door de oefenmeesters als maatgevende norm beschouwd voor de strafmaat van de strengere regels. De Coaches Betaald Voetbal, zoals de bijzondere afdeling van de belangenvereniging VVON zich noemt, besloten gisteren in Eindhoven nog even niet in actie te komen. Pas als de beroepscommissie de uitspraak van het tuchtcollege van de KNVB niet omzet in een acceptabele straf - voorzitter Leo Beenhakker denkt daarbij aan één wedstrijd schorsing - willen de proftrainers een spoedoverleg aanvragen met het sectiebestuur en eventueel de tuchtcommissie.

Moedertaal en Freudenthal, dàt zijn de kernvakken van het basisonderwijs - aldus luidde een grapje uit de jaren zeventig. Kernachtiger kan de identificatie van Freudenthal met het vak rekenen- wiskunde niet worden uitgedrukt.Freudenthal, H.: Revisiting Mathematics Education. China Lectures. Kluwer Academic Publishers. Dordrecht-Boston-London, 1991.

EINDHOVEN, 12 SEPT. Drie dagen heeft het Nederlands elftal gebrainstormd in Eindhoven, maar pas na de bijna-afstraffing tegen Polen (1-1) ging er een lichtje branden bij de internationals.

De langste bergketens en de actiefste vulkaannetwerken in het hele zonnestelsel zijn te vinden op de oceaanbodem, op de mid-oceanische ruggen die de tectonische platen van de aarde van elkaar scheiden. Geologen van de Universiteit van Californië in Santa Barbara ontdekten langs deze ruggen een ingewikkeld stelsel van kloven en scheuren, variërend van kleine, kortstondige onregelmatigheden tot diepe, veel langer aanwezige breuken.

De Amerikaanse zangeres Whitney Houston geeft deze maand zes concerten in sportpaleis Ahoy.

ROTTERDAM, 12 SEPT. Onder leiding van de nieuwe bondscoach Carlos Queiros blijft Portugal in het spoor van Nederland in groep 6 van de voorronden van het Europese voetbalkampioenschap. Een doelpunt van middenvelder Cesar Brito in de 22ste minuut was voor 30.000 toeschouwers in Porto voldoende voor de volle winst op Finland (1-0). Portugal en Nederland beginnen daardoor met een gelijk aantal punten (negen uit zes wedstrijden) aan de onderlinge confrontatie op 16 oktober in Rotterdam. Daarna speelt Portugal nog thuis tegen Griekenland, terwijl Nederland Griekenland op 4 december in een uitwedstrijd treft.

Arie Kauffman wordt algemeen directeur van de Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie.

DEN HAAG, 12 SEPT. Het kabinet wil uitbreiding van de mestproduktie door middel van wettelijke maatregelen voorkomen. De rechten van bedrijven die hun veestapel op grond van de huidige wetgeving nog zouden mogen uitbreiden terwijl ze al een overschot produceren, worden geschorst.

Het Brits amateur golfkampioenschap krijgt een nieuwe winnaar. Rolf Muntz, de Nederlander die vorig jaar als vierde speler van het continent de felst begeerde amateurtitel ter wereld veroverde, mocht al na de kwalificatieronde naar huis.

De rentree van Zuid-Afrika in de internationale atletiek is uitgesteld.

Hoogovens IJmuiden heeft met een aaneengesloten oppervlakte van achthonderd hectare - dat is evengroot als Bussum - het omvangrijkste fabrieksterrein in Nederland. Het bedrijf heeft een eigen netnummer voor de telefoon en het aantal werknemers bedraagt zestienduizend. Een gemeente heeft bijna twee keer zoveel inwoners nodig voordat zij een zelfstandige bibliotheek krijgt, maar Hoogovens heeft er zelfs een met twee filialen.

SINDS 1893 bestaat in Nederland een belasting op vermogen als aanvulling op de inkomstenbelasting. Zo'n half miljoen Nederlanders (met een totaal vermogen van 47,3 miljard gulden) is jaarlijks acht gulden per duizend gulden vermogen verschuldigd.

De Amerikaanse sopraan Grace Bumbry is tijdens een conferentie over cultuur en democratie in Praag wegens haar verdiensten als operazangeres en haar werk ten behoeve onderwijs en…

Het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) in Petten gaat samen met het Amerikaanse zusterinstituut Brookhaven National Laboratory (BNL) en met de Universiteit van Wenen onderzoeken wat de invloed van stofdeeltjes in de lucht is op temperatuurveranderingen op aarde.

De Sovjet-Unie is gisteren in Indianapolis bij de meisjes voor de elfde keer wereldkampioen turnen voor landenteams geworden.

De Colombiaanse klimspecialist Luis Herrera heeft de zesde etappe van de Ronde van Catalonië op zijn naam gebracht.

KOBLENZ, 12 SEPT. De helden van Tokio mogen dan vermoeid zijn, in de wedstrijdenreeks na de wereldkampioenschappen, wanneer het grote geld is binnen te halen, worden af en toe zeer aansprekende prestaties geleverd. In Koblenz, waar met een budget van acht ton kon worden gewerkt, sprong gisteravond bijvoorbeeld de Amerikaanse sprintelite er weer eens uit.

Bacteriële meningitis (nekkramp) is in het beginstadium moeilijk te onderscheiden van een flinke maar onschuldige en overgaande koortsaanval.

INDIANAPOLIS, 12 sept. De zestienjarige Nederlandse turnster Elvira Becks heeft zich gisteravond in Indianapolis geplaatst voor de allroundfinale van de 36 beste turnsters van de wereld. Het is de eerste keer sinds 1985 dat Nederland een vertegenwoordigster in de allround finale van een wereldkampioenschap heeft. Destijds eindigde Therese Wilmink als 32ste.

UTRECHT, 12 SEPT. De Stichting Wegcircuit Atletiek Nederland gaat in 1992 zeven wegwedstrijden in Nederland organiseren. In de stichting werken de Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie (KNAU), Pickwick Thee en de organisatoren van zeven vooraanstaande wegwedstrijden samen. De overeenkomst heeft een looptijd van drie jaar.

Vroeger moest ik voor mijn moeder bij banketbakker De Groot op zaterdag een half pond gesorteerde zandkoekjes halen.

Delicatessen Regie: Jean-Pierre Jeunet en Marc Caro. Met: Dominique Pinon, Marie-Laure Dougnac, Jean-Claude Dreyfus, Rufus. Amsterdam, Cinecenter, The Movies en De Uitkijk; Utrecht, City; Groningen, Concerthuis; Wageningen, Molenstraattheater.

Arnold Vanderlijde is het tiende Intercuptoernooi in het Duitse Schriesheim begonnen met een nederlaag.

De afgelopen twintig jaar is het loodgehalte in de ijskap van Groenland 7,5 keer zo laag geworden.

Het succes van het nationale team van het organiserende land is in ieder geval de financiële redding van het EK. De Duitsers hadden even een Pleite gevreesd. Voor de toernooistart waren er voor de twee finaledagen in Berlijn net 1500 plaatsen verkocht. Maar nu zal zaterdag en zondag de Deutschlandhalle (capaciteit 8.000) goed tot heel goed vollopen. “Misschien zal het zelfs uitverkocht zijn”, vertelde de Duitse bondsvoorzitter Andresen.

MAASTRICHT, 12 SEPT. Vanaf september 1992 is het mogelijk om tegelijkertijd in België en in Nederland de studie kennistechnologie te volgen.

AMSTERDAM, 12 SEPT. De planning was aanvankelijk 1995. In juni van dat jaar zou Nederland gastheer zijn voor ruim 10.000 wetenschappers die zich bezighouden met aids. Twee weken geleden, toen een groepje Nederlandse aidsdeskundigen zich meldde bij de Kamer van Koophandel om de Nederlandse Stichting Aidscongres 1992 in te schrijven, werd echter duidelijk dat Amsterdam mogelijk volgend jaar al aan de beurt is.

De Leidse filosoof prof. dr. H. Philipse doet het voorkomen alsof de verplicht centrale plaats van de filosofie in de universiteit door een ingreep van de overheid is teloorgegaan: “Blijkbaar wilde men de universiteiten niet nopen de genoemde doelstelling (bevordering van het inzicht in de samenhang der wetenschappen) te realiseren” (NRC Handelsblad, 7 september).

De bijdrage van Libbenga "Een oerheld met toch wel erg korte beentjes' (W&O 29 aug.) illustreerde bijzonder fraai een aantal wezenlijke facetten van het onderzoek aan mensachtige fossielen, zonder die verder te noemen.

Naar aanleiding van het artikel "Pletten, kleven, malen' van de hand van Herbert Blankesteijn (W&O 29 aug.) het volgende: wat mij zeer goed bevalt in de benadering van op dat moment ongewenst gedierte is de in vrijwel ieder huis aanwezige kruimeldief.

Op 16 oktober 1990 verscheen van A. de Boer in deze krant "Notoire hennen gehinderd door P.C. Hooft'. De Boer constateerde de verhenning van het Nederlands en maakte zich vooral zorgen over het gemis aan respect van hen-zeggers jegens taalgebruikers die nog wel het traditionele verschil tussen hen en hun kunnen maken. Intussen is een jaar voorbijgegaan, waarin enkele onderzoekers zich over het probleem van de derde persoon meervoud gebogen hebben.J. de Rooij, Over hun en hen, en hun. In Taal en Tongval 42 (1990), 2, 107-147.

De koffie, limonade en gebak zijn nog maar net op de terrastafel gezet, of daar komt de eerste wesp al aangevlogen. Spoedig gevolgd door zijn soortgenoten.

Honderd jaren na zijn ontdekking mag de Javamens, Pithecanthropus erectus, zich nog steeds in veel populariteit verheugen. Daarvan getuigen reacties en brieven die zijn binnengekomen naar aanleiding van het artikel over de Javamens (W&O 17 aug.). Op een drietal brieven, afgedrukt in W&O van 29 aug., willen wij kort ingaan.

Angst en walging beheersen de maaltijd. Eet u mij of zal ik u maar opeten? Alle geboden en verboden waar de beleefde gast zich aan te houden heeft, zijn volgens de inzichten van hedendaagse antropologen te herleiden tot dit ene, diep weggedrongen idee: je zou je ook aan elkaar kunnen vergrijpen, en dat mag niet. Er bestaan levende wezens die je eet, namelijk de dieren, en andere waar je van afblijft, je medemensen. Stel je voor, het eind zou zoek zijn.

B.L. Johnson, editor, Advances in neurobehavioral toxicology, Applications in environmental and occupational health, Lewish Publishers, Chelsea, Michigan, 1990. ISBN: 9-87371-374-5.

Zelfbeschikking en democratie zijn niet van nature complementair. De knulligheid waarmee de staatsgreep van augustus werd uitgevoerd en de euforie over de mislukking ervan ontnemen het zicht op reële gevaren. Zo is de gekozen president van Georgië, Zviad Gamsachoerdia, druk doende om alle etnische en politieke tegenstand in zijn zaterdag jongstleden definitief onafhankelijk verklaarde republiek met geweld te onderdrukken. Na een poging van Gorbatsjov om langs de weg van het overleg een oplossing voor de problemen te vinden brak Georgië met de nieuwe staatsraad. Mede-Georgiër en één van de leiders van de democratische beweging in Moskou Edoeard Sjevardnadze werd gekenschetst als verrader, een diskwalificerende echo uit het verleden toen Sjevardnadze als partijleider in Georgië de nationalistische beweging van Gamsachoerdia liet vervolgen.

Het idee om bepaalde lokaliteiten in het gebouw van de Tweede Kamer een eigen naam te geven is niet nieuw.

In het verslag van de wedstrijd "Plat Haags praten' (NRC Handelsblad, 9 september) wordt "pierewaaien' genoemd als een van de weinige typische Haagse woorden.

Op de buitenlandpagina van NRC Handelsblad (9 september) werd - in groot formaat - een foto gepubliceerd van een aantal orthodoxe joden met grote messen in hun hand. Uit het onderschrift bleek dat op "Ouderjaarsdag' het gebruik van messen geluk en voorspoed zou brengen.

Wereldkampioene Leontien van Moorsel uit Boekel heeft gisteren haar vierde etappezege behaald in de Ronde van de Europese Gemeenschap voor vrouwen.

Eind deze week vergadert de ledenraad van de VPRO. Daar zal dan ongetwijfeld besloten worden dat de VPRO de komende maanden naar "de status' van A-Omroep moet gaan streven. Dat betekent dat de VPRO dan evenveel zendtijd krijgt als bijvoorbeeld de VARA. Is dat noodzakelijk voor de VPRO om te overleven?

Zelfs in het herenigde Duitsland, dat nu 79 miljoen inwoners telt, zal de algemene trend van het afnemen van de bevolking waarschijnlijk niet kunnen worden gekeerd.

Na de Nederlander Swaab heeft de Amerikaan LeVay nieuwe verschillen gevonden in de hersenen van homo's en hetero's. En deze verschillen hangen wel samen met het verschil in gedrag.

De bijdragen van maatschappijhistoricus Henri Beunders (NRC Handelsblad, 7 augustus) en filosoof J.D.J. Buve (2 september) vragen om een terminologische verduidelijking. Ons spraakgebruik verwart "natie' en "staat'. Met internationaal (internationaal vervoer, internationaal recht) bedoelen we niet iets tussen naties, maar tussen staten. Het betekent "tussenstatelijk'; supranationaal is "bovenstatelijk'.

Rot Weiss Erfurt heeft gisteren de Joegoslaaf Josip Kuze aangesteld als trainer.

Op de achterpagina van 23 augustus las ik het relaas van A.E. Boll, die als arts op de eerste hulp van een ziekenhuis werkt. Hierin is sprake van een psychiatrisch patiënt die dreigt met een vuurwapen. Eerst wordt hij te woord gestaan door Boll zelf, die nog niet weet van het wapen en die, als hij bedreigd wordt, de enige juiste reactie heeft: zo snel mogelijk wegwezen. Vervolgens komen assistent-psychiater en psychiater op zijn verzoek ten tonele. We weten niet wat er besproken wordt, maar tenslotte komt de psychiater met het wapen opgelucht de spreekkamer uit. Of deze patiënt zich gevaarlijk gedroeg op grond van een psychiatrische stoornis wordt uit het stuk niet duidelijk. De eerste-hulparts noemt "schizofrenie' nadat hij niet meer dan twee zinnen met hem gewisseld heeft.

LONDEN, 12 SEPT. De winter nadert - ook in Koerdistan. In het noorden en noordoosten van Irak, vooral in het gebied dat geheel onder controle staat van de Koerden zelf, bivakkeren op dit moment nog 700.000 vluchtelingen. Voor het grootste deel gaat het om Koerden die begin april naar Turkije en Iran vluchtten, en naar Irak terugkeerden na de komst van de coalitietroepen. De kampen in Turkije zijn al helemaal leeg, in Iran verblijven nog meer dan 100.000 Iraakse Koerden. In de komende maanden zal de neerslag toenemen en de temperatuur dalen totdat, in de loop van november, bijna overal sneeuw zal liggen.

Een Duitse professor schreef tijdens de Eerste Wereldoorlog een invloedrijk boek, waarin hij opperde dat het Russische rijk voortaan zou bestaan uit onafhankelijke delen, vergelijkbaar met de partjes van een sinaasappel. Dat was toen al geen briljant idee en nu is het dat nog niet. De huidige jacht op volledige soevereiniteit tegen elke prijs leidt tot zelfvernietiging; de betrokkenen zullen het, als zij tijd van leven hebben, nog betreuren.

De augustus-crisis in Moskou markeerde het einde van het communisme en de overwinning van een cultuur van hoop op een cultuur gebaseerd op angst. Ik was in Moskou tijdens de coup, onder andere voor een "Congres van Landgenoten' , gesponsord door culturele leiders van Jeltsins Russische Republiek. Dit congres, dat emigranten in contact bracht met Russen uit alle delen van de uitgestrekte republiek, begon op 19 augustus, de dag van de coup.

Oud-minister van defensie Vredeling wordt deze weken weer vaak geciteerd. Congressen kopen geen straaljagers, riep hij zestien jaar geleden in de wandelgangen van een tumultueus PvdA-congres. Over twee weken gaat het PvdA-congres nog een stap verder. Dan gaat het over het voortbestaan van het kabinet. Onder het mom van de WAO -en ziektewetplannen van het kabinet spreekt het congres zich uit over de leider van de PvdA, de partij zelf en daarmee uiteraard het kabinet. Kortom over alles. De afdeling Gasselte die oordeelt over Lubbers' toekomst, dat scenario was enkele maanden geleden nog niet voorzien.

Op het FOM-Instituut voor Plasmafysica Rijnhuizen in Nieuwegein is de eerste laserstraling geproduceerd met een zogeheten vrije-elektronenlaser.

Het bericht in NRC Handelsblad van 6 september over het feit dat Litouwen oorlogsmisdadigers rehabiliteert komt rijkelijk laat. Het zou interessant zijn geweest indien men het totale decor van die Litouwse oorlogsmisdaden had geschetst. Meestal wordt vergeten dat de oorlogsmisdaden van deze Litouwse staatsburgers niet alleen werden begaan tegen joden, maar ook tegen Russen, communisten, Polen, enzovoorts.

Miami Blues. Regie: George Armitage. Met: Alec Baldwin, Fred Ward, Jennifer Jason Leigh. Amsterdam, Calypso 2; Rotterdam, Cinerama 4; Den Haag, Asta 3; Groenlo, Mattelier; Kaatsheuvel, Apollo.

Het uitgevers- en drukkersbedrijf Bosch en Keuning uit Baarn heeft in de eerste helft van 1991 de winst met 8 procent zien groeien tot 1,46 miljoen gulden.

Dat zal na morgen vlot in de popi-praat worden opgenomen. Zeven keer pompt Rijk de Gooijer als authentieke Utrechtse patjakker het er vanaf vrijdagavond in op alle vier de televisienetten in een serie dolle reclamespotjes voor Reaal verzekeringen, fusieprodukt van de Centrale (1904) en Concordia (1907).

In het eerste halfjaar van 1991 is het bedrijfsresultaat van Cindu International te Uithoorn (chemie, isolatie en transport) met ruim 20 procent gestegen tot 8,1 miljoen gulden.

Vleesverwerker Homburg te Cuijck blijft zich optimistisch opstellen.

ROTTERDAM, 12 SEPT. “Er is weer wat muziek, maar de omzetten blijven nog steeds erg laag”, zei een handelaar op het Beursplein vanmorgen. In de dunne handel zorgden geruchten en kleine bedrijfsnieuwtjes voor de voornaamste verschuivingen. Heineken en Elsevier waren opvallende stijgers, Fokker en Philips lagen onder druk.

DEN HAAG, 12 SEPT. Staatssecretaris Simons (volksgezondheid) ontkent de bewering van het Verbond van Nederlandse Ondernemingen (VNO) dat nagenoeg alle inkomenscategorieën er op achteruit gaan door de invoering van de kabinetsplannen met de volksgezondheid. “Als dat juist zou zijn, had het kabinet natuurlijk nooit ingestemd met de wijzigingen”, aldus Simons over de effecten van de stelselwijziging van de ziektekostenverzekeringen.

Eindelijk leek het raadsel opgelost: de mysterieuze figuren die sinds een jaar of tien in Britse graanvelden verschijnen - cirkels, ovalen, vierkanten, driehoeken, rechthoeken en grote complexe symmetrische configuraties van bijna 100 meter lang - waren het werk van grappenmakers, precies zoals velen al lang vermoedden.

WASHINGTON, 12 SEPT. Behalve het Newyorkse Salomon Brothers hebben ook andere effectenhuizen in Wall Street zich schuldig gemaakt aan valsheid in geschrifte bij de uitgifte van Amerikaanse staatsobligaties.

De stijging van de cacaoprijzen in de afgelopen twee weken heeft sommige van de gedelegeerden op de lopende jaarvergadering in Londen van de Internationale Cacao-Organisatie (ICCO) er wellicht van overtuigd dat de sombere wolken die nu al enkele jaren boven de markt hangen, eindelijk beginnen weg te drijven.

ROTTERDAM, 12 SEPT. De goudprijs bevindt zich op het laagste punt sinds 5 jaar en daalt nog steeds. De goudprijs in New York is nu 344,55 dollar per troy ounce (31,1 gram), tegen 345,25 dollar gisteren bij sluiting van de beurs. De daling werd onder meer veroorzaakt door een bericht, gisteren in "the Guardian', dat een grote hoeveelheid goud door de Sovjet-Unie naar Zwitserland en Engeland is gesluisd. Het zou gaan om 10 miljoen troy ounce, ter waarde van bijna 3,5 miljard dollar, tegen de huidige koers.

WASHINGTON, 12 SEPT. De invloedrijke Washingtonse advocaat Clark Clifford heeft op een hoorzitting van het Congres volgehouden nooit te hebben geweten dat de bank waar hij de leiding had, First American Bankshares, in het geheim werd beheerst door de van grootscheepse fraude betichte Bank of Credit and Commerce International (BCCI).

ROTTERDAM, 12 SEPT. Duitse autofabrikanten zijn in toenemende mate bezorgd over de Japanse concurrentie. Topmensen van Mercedes en BMW beschuldigden gisteren de Japanse auto-industrie van oneerlijke concurrentie. Volgens de voorzitter van de Raad van Bestuur van Mercedes, H. Niefer, voeren de Japanners een “economische oorlog.”

ROTTERDAM, 12 SEPT. In felheid en taalgebruik beginnen de Nederlandse werkgevers bij hun strijd tegen sommige kabinetsplannen de vakbeweging te evenaren. De WAO-bezuinigingen, twistpunt tussen kabinet en vakbonden, laten zij nagenoeg onberoerd, maar deze week kwamen de ondernemersorganisaties tot drie keer toe in de publiciteit met hun gecoördineerd offensief tegen nieuwe brandstofheffingen.

ROTTERDAM, 12 SEPT. Twaalf Nederlandse bedrijven bezoeken van 6 tot 11 oktober Koeweit en Saoedi-Arabië om te proberen opdrachten in de wacht te slepen voor het herstel van Koeweit. De missie staat onder leiding van mr. J.P.M. Wolfswinkel, plaatsvervangend directeur op het ministerie van economische zaken.

TOKIO- WASHINGTON, 12 SEPT. De Wereldbank heeft de in opspraak geraakte Japanse effectenhuizen Nomura en Nikko uitgesloten bij de uitgifte deze maand van obligaties ter waarde van een miljard dollar. Eerder trof het eveneens in opspraak geraakte Newyorkse effectenhuis Salomon Brothers het zelfde lot.

DEN HAAG, 12 SEPT. In Nederland zijn ongeveer zeshonderd misdaadorganisaties actief. Zestig bendes opereren professioneel, zijn strak georganiseerd en hebben relaties met adviseurs uit de "bovenwereld', zoals notarissen en financieel deskundigen.

MOSKOU, 12 SEPT. De Sovjet-Unie zal haar buitenlandse schuld van ongeveer zestig miljard dollar hoe dan ook zelf aflossen. De centrale unie zal volgens de nieuwe vice-premier Grigorij Javlinski geen poging wagen om de schuldenlast af te wentelen op de deel-republieken.

ROTTERDAM, 12 SEPT. Tijdschriftenuitgeverij Bonaventura in Amsterdam, een volle dochter van het uitgeversconcern Elsevier, stopt per 5 oktober de publikatie van het blad Carrière.

W. K. B. Hofstee & B. de Raad: Persoonlijkheidsstructuur: de AB5C Taxonomie van Nederlandse Eigenschapstermen. In: Nederlands Tijdschrift voor de Psychologie, ter perse.Oliver P. John: The "Big Five' Factor Taxonomy: Dimensions of Personality in the Natural Language and in Questionnaires. In Lawrence A. Pervin (Ed.): Handbook of Personality: Theory and Research, New York: Guilford Press, 1990Robert R. McCrae & Paul T. Costa jr.: Personality in Adulthood, New York: Guilford Press, 1990

DEN HAAG, 12 SEPT. Nederland is bereid Suriname militaire assistentie te verlenen bij de hervorming van het leger. Ook wil Nederland manschappen leveren voor de grensbewaking om de uitvoer van cocaïne tegen te gaan.

Hifi-aanbidders kunnen dit verhaal maar beter ongelezen laten. Zij zullen anders geen oog meer dicht kunnen doen. Aanleiding is de onlangs in de Verenigde Staten gelanceerde Frox Machine. Deze super hifi-installatie combineert, digitaliseert en manipuleert geluid, beeld en grafische informatie van verschillende bronnen. Er kunnen maar liefst 32 luidsprekers op worden aangesloten, in het magazijn van de cd-wisselaar kunnen honderd cd's worden opgeslagen, de beeldkwaliteit is op het eerste gezicht beter dan dat van hoge definitie televisie en programma-overzichten voor de televisie worden per satelliet in het werkgeheugen geladen, naast beursgegevens en diverse catalogi met titels van de nieuwste video's en compact discs, die - het kan niet op - ook nog eens "on line' (dus via de kabel) besteld kunnen worden. Het meest opvallende is wel dat de afstandsbediening slechts een schakelaar heeft.

STRAATSBURG. Slechts de helft van de geachte afgevaardigden nam gisteren de moeite om de koning van Jordanië in een Plechtige Vergadering - zo heet het echt - van het Europese Parlement te begroeten. De parlementariërs hadden ongelijk: zij hebben iets bijzonders gemist. Want nooit eerder presenteerde koning Hussein zich in één en dezelfde redevoering zo openlijk enerzijds als een in-vrome moslim en een vurig Arabisch nationalist en anderzijds als een oude, trouwe vriend van het christelijke Westen, een overtuigde democraat en een zeer sterke leider, een man die tot vrede en tot compromissen bereid is en die niettemin geen milligram van zijn beleden Arabische principes opgeeft.

De weg terug is moeilijk. Van elke honderd leerlingen op een LOM-school komt er gemiddeld één terug in het gewone basisonderwijs. En dat terwijl het LOM-onderwijs in zijn oorsprong bedoeld was als een tijdelijke voorziening voor kinderen die het op de gewone school niet kunnen bolwerken.