Sovjet-economie beleeft slechtste jaar sinds 1945

Dit blijkt uit cijfers van het staatscomite voor de statistiek Goskomstat, die gisteren door het Kremlin zijn gepubliceerd. Uit het overzicht is af te leiden dat de economie in de vijf jaar van het bewind van Gorbatsjov en de Perestroika-hervormingsplannen vrijwel ononderbroken achteruit is gegaan.

In 1989 steeg het bruto nationaal produkt nog met drie procent. Het nationaal inkomen, de belangrijkste maatstaf die het Kremlin zelf aanlegt, is vorig jaar met vier procent gedaald en de arbeidsproduktiviteit met drie procent. De sterke stijging van het handelstekort, van tien miljard roebel (achttien miljard dollar), tegen 3, 4 miljard roebel (zes miljard dollar) in 1989 baart de Sovjet-economen eveneens grote zorgen. Het totale handelsvolume van de Sovjet-Unie daalde met zeven procent tot 131 miljard roebel (235 miljard dollar).

Een lichtpuntje in de cijferreeks is dat het overheidstekort vorig jaar daalde met 23 miljard roebel (41 miljard dollar) tot 58 miljard roebel (104 miljard dollar). Daar tegenover staat echter een forse stijging van de staatsschuld, met 150 miljard roebel tot 550 miljard roebel ofwel 980 miljard dollar.

Sinds 1945 werd volgens het statistisch overzicht over 1990 de laagste jaarlijkse bevolkingsgroei (1, 4 miljoen personen) geboekt, waarmee het aantal inwoners van de Sovjet-Unie op 290, 1 miljoen kwam. Het aantal geboorten is gedaald, het aantal sterfgevallen toegenomen en de emigratie bereikte vorig jaar een record van 400.000 mensen.

Volgens progressieve economen zoals professor Stanislav Sjatalin die sinds de jongste beslissingen van president Gorbatsjov zijn advieswerk voor het Kremlin heeft opgeschort, schetst het staatscomite Goskomstat soms een veel te rooskleurig beeld van de economie. Maar volgens een samenvatting van het persbureau Tass zou dat nu niet meer het geval zijn.

Sjatalin verweet de nieuwe regering dinsdag nog dat zij niets onderneemt tegen de snel naderende economische ramp. De vooruitzichten voor 1991 noemde hij 'bizar'.

Het Goskomstat-rapport kwam op het moment dat Gorbatsjov opnieuw door voormalige adviseurs werd gewaarschuwd voor een naderende catastofe en consumenten, die al hun bekomst hebben van de lege winkels, zich boos maken over het presidentiele decreet van deze week waarmee de bankbiljetten van 50 en 100 roebel uit de circulatie werden genomen. (Reuter)