Mijn nieuws Podcasts Digitale krant
Fokke & Sukke
Puzzels

Wetenschap

Wetenschapsrijm

Identiteit
Jong geleerd

Hoe de Sint zijn katholieke karakter verloor, terugkreeg en toen ook voor arbeiders werd

Het Sinterklaasfeest was al vaker omstreden. Hanneke Nap onderzoekt hoe het veranderde onder invloed van emancipatie-bewegingen.
Reportage Klimaatverandering

Uit 330.000 kilometer Nederlands slootwater komt het broeikasgas methaan opgeborreld

Uit sloten komt methaan vrij, een sterk broeikasgas. Hoe is dit te stoppen?

Waterstof-economie voor op het aanrecht

comeback elektrochemie

Een tekst op een haar geprint met behulp van suiker

Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis
De elementen

Krachtelement moet verwachting nog inlossen

Ieder scheikundig element heeft zijn eigen plek in het Periodiek Systeem. Ieder element heeft ook een bijzonder verhaal. Ook thorium.
Slaapapneu

Met slaapapneu kan de nacht benauwd verlopen

Slaapapneu is een aandoening die veel in het nieuws is, door problemen met apparaten van Philips. Maar wat is slaapapneu eigenlijk?
Astronomie

Gezien vanaf de aarde: een zwart gat rukt een ster uiteen

Het heelal bestond nog maar kort toen een zwart gat een ster opat. Het licht dat daarbij vrijkwam, heeft nu pas de aarde bereikt.
Meer Wetenschap Meer

Podcasts

NRC Onbehaarde Apen

Podcast

Waarom chocolade niet gezond is maar wel lekker

Chocolade. Wie houdt er niet van? Maya’s, slavernij, suiker en industrie bepaalden de geschiedenis. Nu hopen we vooral dat de lekkernij gezónd is.
Podcast

In de tombe van Toetanchamon

Honderd jaar geleden is het graf van Toetanchamon ontdekt. In één klap wordt deze onbeduidende farao icoon van de Egyptische archeologie. Wie is Toetanchamon?
Podcast

Waarom we niet zonder stikstof kunnen

Stikstof. Een veelbesproken onderwerp, maar wat vertelt de wetenschap ons over dit element? In deze aflevering bespreken we waarom we eigenlijk van stikstof moeten houden.
Meer NRC Onbehaarde Apen Meer

Astronomie

Astronomie

China is klaar met het bouwen van de grootste zonnetelescoop (3 kilometer) ter wereld

Een gigantische cirkel met schotelantennes gaat vanuit Tibet explosies in de zonneatmosfeer in de gaten houden.
Astronomie

Een zwart gat, op ‘slechts’ 1.600 lichtjaar van de aarde

Een nieuw ontdekt zwart gat is het dichtstbijzijnde: twee keer zo dichtbij als de vorige recordhouder. Hoe het ontstond is nog een raadsel.
Seismologie

Lander meet meteoriet-inslag op Mars

Marslander InSight heeft meteoriet-inslagen vastgelegd. De schokgolven die door de planeet trokken, leren ons iets over de samenstelling van de korst van Mars.
Meer Astronomie Meer

Biologie

Ophef in de wetenschap

Goddelijke Tyrranosaurus rex blijkt voor een groot deel een replica

Afgelopen woensdag had het een topstuk moeten zijn op een veiling van Christie’s in Hongkong: een compleet skelet van Shen, een Tyrranosaurus rex die in 2020 werd opgegraven in…
Biologie

De eik, de rups, en nu ook de kwal in de Oosterschelde: de levenscyclus van soorten verschuift

Jaarlijks terugkerende processen in de natuur verschuiven, nu het klimaat opwarmt. Dat is ook te zien in de Oosterschelde.
Natuur

Schelpdieren in de Stille Oceaan produceren hun eigen antibioticum

Twee soorten Aziatische schelpdieren maken antibioticum. Mogelijk kan het worden ingezet voor menselijk gebruik.
Biologie

Parasiet maakt wolf dappere leider

Een eencellige parasiet beïnvloedt het gedrag van wolven in Yellowstone-park. Ze komen daardoor dichter bij poema’s.
Meer Biologie Meer

Medische wetenschap

Virologie

Zorgen over onhoudbare uitbraak Omikron in China

Er dreigt in China een niet te controleren uitbraak van het corona-virus, waardoor veel nieuwe varianten zullen ontstaan. „We moeten er rekening mee houden dat Pandora’s doos geopend is in China”, zegt Marion Koopmans.
Interview Marion Koopmans en Mischa Huijsmans

Marion Koopmans: ‘Niemand weet wat er nou precies gebeurd is op die ground zero van de pandemie’

Tijdens hun coronawandelingen ontstond bij viroloog Marion Koopmans en zoon Mischa Huijsmans het idee voor een biografie. „De haat en de bedreigingen waren wel een nieuwe dimensie.”
Neurowetenschap

Een zwangerschap verandert de hersenen van aanstaande moeders

Ongekende hoeveelheden hormonen zorgen tijdens de zwangerschap voor grote veranderingen in het lichaam van een vrouw.
Vogelgriep

Kippen hebben nog altijd geen griepprik gekregen. Een viroloog wil haast maken

Nederlands pluimvee krijgt nog geen vogelgriepvaccin. Waarom niet?
Meer Medisch Meer

Archeologie

Joodse geschiedenis

Unieke dna-analyse laat zien dat Asjkenazische Joden al eeuwen een afgesloten groep zijn

De Europese tak van het Jodendom, de Asjkenaziem, is al sinds de veertiende eeuw een genetisch afgesloten groep.
Geschiedenis

Toetanchamon: een ketter als vader, een zus als moeder

Precies honderd jaar geleden werd het graf van Toetanchamon geopend. De farao was de vrucht van een incestueuze relatie.
Geschiedenis

Gouden Romeinse nepkeizer Sponsianus blijkt toch écht

Een gouden munt met daarop de Romeinse keizer Sponsianus is geen vervalsing, zoals lang gedacht, en bewijst dat hij barbaren buiten provincie Dacië hield.
Archeologie

Oudste alfabet-zin gevonden op kam: moge deze slagtand luizen uit hoofdhaar en baard verjagen

Op een kapotte luizenkam die al jaren geleden werd ontdekt in Israël blijkt de oudste zin geschreven met de letters van een alfabet.
Meer Archeologie Meer

Geschiedenis

Wetenschap

Antoni van Leeuwenhoek keek naar alles wat hij te pakken kon krijgen

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren bij het nieuws. Deze week: een biografie van Antoni van Leeuwenhoek
Javamens

Aapmens Dubois is dood, maar zijn collectie is nog altijd levend

De Nederlander Eugène Dubois droomde ervan sporen van vroege mensachtigen te vinden. Dat lukte, op Java. Nu vraagt Indonesië zijn collectie terug.
wetenschap tips

Engeland heeft wat het Nederlandse taalgebied amper heeft

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren bij het nieuws. Deze week: een boek over het vroegste Engels.
wetenschap tips

Een kijkje in de hersenen

Tentoonstelling Ontzettend gedetailleerde tekeningen in het Natuurmuseum Brabant.
Meer geschiedenis Meer

Geologie

Atmosfeer

Wolk met as van vulkaanuitbarsting bij Tonga kwam verder dan de stratosfeer

Na de onderzeese vulkaanuitbarsting van januari kwam de wolk van as ongekend hoog. Wat het gevolg daarvan is, is onbekend.
Atmosfeer

In droge gebieden volgt op een natuurbrand vaak een stofstorm

Als de bodem droog is en de meeste vegetatie na een natuurbrand is verdwenen, heeft de wind vrij spel. Dan volgen stofstormen.
Scheikunde

Onderzoekers komen dichter bij de oorsprong van het leven op aarde

Op een geologisch interessante plek in Oman vonden onderzoekers aanwijzingen voor de manier waarop op aarde leven kan zijn ontstaan.
Reportage Geologie

De mens schept een geologisch tijdperk

De invloed van de mens steekt de traditionele geologische krachten – verwering, vulkaanuitbarstingen, platentektoniek – naar de kroon. Is dit het Antropoceen?
Meer Geologie Meer

Scheikunde

Scheikunde

Waterstof uit zeewater – een elektrische cel kan het en overleeft het zout

Als de wereldeconomie op waterstof draait, is heel veel zuiver water nodig. Het zou handig zijn als zeewater ook gebruikt kan worden.
proef

Verbrandend suiker-bakpoedermengsel braakt zwarte slang uit

Verkoolde suikerslang
Microbiologie

Dankzij een bacterie is er toch leven in een dodelijke Roemeense grot

In een Roemeense grot leeft een unieke bacterie. Die maakt leven mogelijk op een plek waar extreme omstandigheden heersen.
Durf te vragen

Hoe krijg je een vastgelijmde klimaatactivist weer los?

Aceton, cola en zonnebloemolie worden ingezet in de strijd tegen superlijm.
Meer scheikunde Meer

Natuurkunde

Methaan

Vuilstortplaatsen als superuitstoters van methaan

Nederlandse wetenschappers hebben de belangrijkste methaanbronnen in kaart gebracht. „Het heeft me verrast hoeveel van die grote uitstoters er zijn.”
Klimaat

Uit korte, hevige regenbuien valt steeds meer neerslag, met alle risico’s van dien

Extreme neerslag kan modderstromen en landverschuivingen veroorzaken. Australische onderzoekers zien meer van zulke kortdurende buien.
De elementen

Kopenhagen triomfeert: hafnium!

Ieder scheikundig element heeft zijn eigen plek in het Periodiek Systeem. Ieder element heeft ook een bijzonder verhaal.
Jong geleerd

‘Hoe een koe mest maakt is nu nog te complex om te berekenen’

Sjoerd Loenen doet in Delft onderzoek naar quantumcomputers. „Door de enorme rekenkracht zijn ze ook heel foutgevoelig.”
Meer Natuurkunde Meer

Wiskunde en Informatica

Wiskunde

Een kuiken kan 3 van 5 aftrekken

Wat we te weten komen over tellende zandslakken, bidsprinkhaankreeften en roodrugsalamanders is beslist léúk.
Kunstmatige intelligentie

Wetenschappers zijn te slordig met ‘machine learning’

Wetenschappers maken volop gebruik van AI om voorspellingen te doen op tal van gebieden. Daar sluipen makkelijk fouten in.
Wiskunde

Getallen met een zeldzame eigenschap, dáár houdt deze wiskundige van

Op 5 juli werden de Fieldsmedailles uitgereikt aan vier wiskundigen, onder wie James Maynard. Deze Brit legt de wereld van de priemgetallen stukje bij beetje verder bloot.
Wiskunde

Wiskundeprijs: hoe stapel je sinaasappels in acht dimensies?

Hoe kun je bollen stapelen in 8 of 24 dimensies? De Oekraïense wiskundige Maryna Viazovska kraakte het probleem en krijgt daarvoor de Fieldsmedaille.

Alledaagse wetenschap

Alledaagse Wetenschap

De twee knallen van die ene raket die in Polen terechtkwam

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: de raket was kort voor de inslag door de geluidsbarrière gegaan.
Alledaagse Wetenschap

Niemand weet waarom de Gelderse roos heet zoals-ie heet

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: de Gelderse roos is in Oekraïne symbool voor de strijd tegen Rusland.
Alledaagse Wetenschap

Karel Knip probeert zelf ammoniak te maken. Dat valt niet mee

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: wat is de bijdrage van de Nederlander zelf aan de ammoniakemissie?
Alledaagse Wetenschap

Russen schieten met een eigenaardig brandend mengsel

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: de Russen schieten niet met fosforgranaten maar met thermiet.
Meer Alledaagse wetenschap Meer