Mijn nieuws Podcasts Digitale krant

Wetenschap

Sportharten

Naar sport kijken is voor het hart gevaarlijker dan meedoen

De schrik is altijd groot als een jonge sporter neervalt. Is meer hartscreening nodig? „Hoe begrijpelijk die reactie ook is, ik denk dat het meer kwaad dan goed doet.”
Astronomie

Draaiend hart van Melkweg vertraagt

De balk vol sterren in het centrum van de Melkweg draait steeds langzamer. Donkere materie is mogelijk de oorzaak.
Vijf vragen

Beschermen vaccins tegen de Deltavariant van het coronavirus?

De Deltavariant van het coronavirus rukt op in het VK terwijl Nederland wil versoepelen. Is dat verstandig? Vijf vragen.
Ophef

Jonge bioloog twijfelt aan data van begeleider

Bioloog Ken Thompson dacht al een tijd dat er iets mis was, maar hij aarzelde om aan de bel te trekken.
Wetenschapsrijm

Breinbeschouwing
Cyriel Pennartz | neurowetenschapper

Volgens neurowetenschapper Cyriel Pennartz leven wij ‘in een gezonde hallucinatie’

Wat is het bewustzijn? Cyriel Pennartz schreef er een meeslepend boek over. „Het bewustzijn raadt wat er aan de hand is.”
Durf te vragen

Kunnen koeien huilen van verdriet?

Welke emoties hebben dieren? „Wij mensen hebben de neiging om ons in dieren te spiegelen.”
Geologie

Ten oosten van Oostenrijk lag een megameer met bizarre levensvormen

In Oost-Europa lag ooit het grootste meer van de aarde, met enorme mossels en kleine walvissen. Het is nu in kaart gebracht.
Meer Wetenschap Meer

Podcasts

NRC Onbehaarde Apen

#141 Welke bacteriën slapen bij ons in bed?

Gemma heeft een knuffelaap die ze al 35 jaar niet gewassen heeft. Hoe ongezond is dat? In deze aflevering nemen we onze hygiëne onder de loep.

#140 Das, vos, kat: op roofdiersafari in Nederland

Zonder dat we het door hebben is er diep in de nacht een strijd gaande tussen vaak onbekende roofdieren.

#139 De winst van corona: sterke RNA-vaccins

Overal in Nederland worden mouwen opgestroopt voor corona vaccins. Grote kans, dat als je aan de beurt bent, je een RNA-vaccin krijgt, die van Pfizer of van Moderna.
Meer NRC Onbehaarde Apen Meer

Astronomie

Astronomie

Het raadsel van de verduistering van de ster Betelgeuze is definitief opgelost

Nadert een spectaculair einde van de rode superreus Betelgeuze? Die kans lijkt toch wat kleiner.
Zonsverduistering

De maan neemt rond het middaguur een ‘hapje’ uit de zon

Op het noordelijk halfrond zal de zonsverduistering het grootst zijn. In het hoge noorden is sprake van een ringvormige verduistering.
Kees de Jager (1921-2021) astronoom

Een leven gewijd aan de zon

Kees de Jager zag het als zijn plicht om wetenschap onder een groot publiek te verspreiden. „Een man met plezier in het leven.”
Meer Astronomie Meer

Biologie

Tentoonstelling

200 jaar schatten verzamelen

Vijf vinken die Darwin meenam van de Galapagoseilanden liggen netjes op een rij.
Biologie

Suikerrietschimmel manipuleert erop los

Schimmels kunnen hun omgeving te eigen bate beïnvloeden. Een soort die leeft in suikerrietstengels doet dat heel ingenieus.
Neurowetenschap

Agressief of juist tam gefokt: vossenbrein groeit eender

In Rusland loopt al decennia een fokexperiment waarbij vossen consequent op één eigenschap worden geselecteerd.
Biologie

Zeldzaam orgaan van zandraket bleef lang verborgen

Al decennia gebruiken biologen de zandraket voor hun onderzoek. Toch zagen ze één zeldzaam orgaantje altijd over het hoofd.
Meer Biologie Meer

Medische wetenschap

Coronavirus

Vier nieuwe verwanten coronavirus ontdekt bij wilde vleermuizen

Hoefijzerneusvleermuizen dragen SARS-CoV-2-achtige coronavirussen. Er zijn vier nieuwe verwanten van het pandemische virus ontdekt.
Coronavirus

Waar komt SARS-CoV-2 vandaan? Internationaal groeit het ongeduld

G7-landen zouden tijdens hun top de WHO willen vragen om een nieuw onderzoek naar de oorsprong van corona.
Ophef in de wetenschap

Een zware tabakslucht rond Covid-onderzoek

Onderzoekers die de positieve kanten zagen van roken tijdens de coronapandemie, kregen geld van de tabaksindustrie.
Column Cecile Janssens

Aanleg voor speculeren

Cecile Janssens bekeek een studie naar de relatie tussen dna en ons gedrag tijdens de coronacrisis. Is genetische aanleg bepalend voor handen wassen?
Meer Medisch Meer

Archeologie

Archeologie

Geknevelde Grieken in grafveld leverden zwaar werk

2.500 jaar geleden werden zeventien Grieken met gebonden handen begraven. Bij leven leverden zij zwaar werk.
Archeologie

Leids museum geeft vaas terug aan Italië

Het Rijksmuseum van Oudheden kocht in 1988 een vaas van een man die goede contacten had met de illegale handel.
Archeologie

Mesopotamische lijkenberg was oorlogsmonument

In Syrië ligt waarschijnlijk het oudst bekende oorlogsmonument voor gevallenen, zo blijkt uit onderzoek.
Archeologie

Ook vóór de landbouw liepen conflicten uit op geweld

Jagers-verzamelaars in de Nijlvallei verwondden elkaar vijftienduizend jaar geleden met speren en pijlen met stenen punten.
Meer Archeologie Meer

Geschiedenis

Archieven

Computer gevoerd met kilometers handschrift

Archieven hebben vele kilometers aan handgeschreven teksten. Computers kunnen die steeds beter lezen.
Wouter Linmans | historicus

‘Nederland was bang voor de dodende straal’

Hoe dachten Nederlanders in de jaren na de Eerste Wereldoorlog over de volgende oorlog? Gifgas was een angstdroom.
Biografie

Jan Tinbergen hield niet van biefstuksocialisme

Jan Tinbergen wordt gezien als een van de belangrijkste economen van de 20ste eeuw. Erwin Dekker schreef zijn biografie.
Geschiedenis

Napoleons dood: kanker of moord?

Vandaag tweehonderd jaar geleden stierf Napoleon. Was hij vergiftigd? De discussie over zijn doodsoorzaak is nog niet voorbij.
Meer geschiedenis Meer

Geologie

Geowetenschappen

Alles viel verkeerd bij rampzalige lawine in de Himalaya

Een dodelijke lawine, deze februari in India, kende de „slechtst denkbare” mix van steen en ijs. Zo ontstond extreem veel modder.
Ecologie

Steeds minder zuurstof in Europese meren

Zuurstoftekorten kunnen leiden tot sterfte van onderwaterleven. Vooral soorten die van koud water houden krijgen het moeilijk.
Klimaatverandering

Ondergrondse zombiebranden overleven zelfs de winter in Alaska

Onderzoekers hebben een algoritme ontwikkeld dat in satellietbeelden zulke overwinterende branden kan onderscheiden.
Geologie

Grootste waterval van Europa werd in weken gevormd

Als onder een ijskap een vulkaan uitbarst, kan een immense hoeveelheid smeltwater in korte tijd geulen maken in het basalt.
Meer Geologie Meer

Scheikunde

Vervuiling

PFAS: schadelijk en niet kapot te krijgen

De zorgen over PFAS nemen toe. Ze zijn schadelijker dan gedacht en niet weg te zuiveren uit drinkwater.
Scheikunde

Spiegelbeeldmoleculen maken zonder rommel

Sommige moleculen hebben ‘spiegelbeelden’. Onderzoekers maakten selectief één van zes mogelijke spiegelbeelden van een molecuul.
Biologie

Blauwalg kan de hersenen redden na een beroerte – in theorie

Laat een bacterie zuurstof maken en zo na een beroerte hersenschade voorkomen. Maar daar is licht voor nodig, en dat ontbreekt in een schedel.
Biologie

Ontgiftende korrels voor hommels in landbouwgebied

Insecticiden moeten plaaginsecten bestrijden, maar hommels gaan er ook aan dood. Ingenieurs denken een oplossing te hebben.
Meer scheikunde Meer

Natuurkunde

Wetenschapsrijm

Duikende deeltjes
Natuurkunde

De elegantie verdwijnt uit het standaardmodel

Het gedrag van de kleinste deeltjes van de kosmos wordt beschreven met het standaardmodel. Blijft dit model overeind, nu er een vreemd los eindje lijkt te zijn?
Natuurkunde

Poollicht is nu volledig verklaard

Het poollicht ontstaat door botsende elektronen in de atmosfeer. Hun snelheid moet dan wel hoog zijn. Daarvoor surfen ze op elektromagnetische golven.
Natuurkunde

Afgeluisterd gesprekje tussen spinnende atomen

Atomen wisselen informatie met elkaar uit. Hoe, dat hangt af van de omstandigheden. In Delft is zo’n ‘gesprek’ bestudeerd.
Meer Natuurkunde Meer

Wiskunde en Informatica

Wiskunde

Door gegevens van mobiele telefoons weten we nu: stedelingen reizen niet vaak naar andere stadsdelen

Dankzij mobiele telefoons is te zien hoe stedelingen zich verplaatsen. Uit acht miljard datapunten blijkt: hun gedrag is universeel. „Een fundamentele ontdekking.”
Wetenschapsrijm

Positief
Durf te vragen

Waarom is min keer min plus?

Waar was je 10 seconden geleden als je 2 meter per seconde achteruit rijdt? Twintig meter vooruit!
Cartografie

Weia Reinboud ontwierp een kaart zonder erbarmelijke vervorming

Ze doet aan hoogspringen, speelt jazzmuziek en ontwierp een model om op afstand libellen te kunnen herkennen. Weia Reinboud ontwikkelde ook nog een nieuwe kaartprojectie. „Ik begon er vrij naïef aan.”

Alledaagse wetenschap

Alledaagse Wetenschap

De loodzware verwachtingen van groene daken

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.

Deze week: van groene daken wordt heel veel goeds verwacht.
Alledaagse Wetenschap

Hoe een daling kan stijgen

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.

Deze week: Het effect van een vals plat is klein en groot.
Alledaagse Wetenschap

65-jarigen die functioneren op het niveau van 63-jarigen

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.

Deze week: de relatie tussen eten en brein.

Alledaagse Wetenschap

Plakkaat dat geen kwaad kan

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.

Deze week: korstmossen staan weer in de belangstelling.

Meer Alledaagse wetenschap Meer