Mijn nieuws Podcasts Digitale krant

Wetenschap

Vaccineren

‘Een melding is nog geen bijwerking’

Na media-aandacht voor een bepaalde klacht na vaccinatie krijgt bijwerkingencentrum Lareb direct meer meldingen.
Geneeskunde

De menopauze hangt nauw samen met veroudering

Het moment van menopauze hangt nauw samen met veroudering. Bij het proces zijn 290 genen betrokken.
Hitte

Klagen doen ze niet, maar toch krijgen de mannen vesten met koelelementen

Het is steeds vaker steeds heter. Hoe kunnen mensen zich daartegen wapenen? Aflevering 4 uit een serie: werken in de hitte.
Sociale dieren

Geelkuifkaketoe leert kliko’s kraken

Slimme en sociale dieren leren vaak vaardigheden van elkaar. Kaketoes keken van elkaar af hoe ze kliko's kunnen opendoen.
Archeologie

In de lagune van Venetië ligt een Romeinse weg

Sonarbeelden van een Romeinse weg en gebouwen in de lagune van Venetië beslissen een lang debat over de oude kustlijn.
Bas Borsje | kustwaterbouwkundige

'Niet de zeespiegelstijging, maar de extreme weersverschijnselen veroorzaken als eerste grote problemen'

Geasfalteerde dijken zijn niet duurzaam. Bas Borsje pleit voor levende dijken, met kwelders.
Corona

Noodmedicijn voor mensen met zwakke afweer tegen corona ondanks vaccinaties

Er is een nieuwe behandeling voor de een half tot één miljoen Nederlanders die ondanks vaccinaties geen sterke afweer tegen corona kunnen opbouwen. „Toen ik hoorde dat ik ook na mijn vaccinatie geen antistoffen had, was ik van het padje af.”
Het begin

De bron van de tijd is onvindbaar. Daarover tobben heeft geen zin

Onverbiddelijk en onverschillig stroomt de tijd door. Maar is de tijd ooit begonnen? En komt er een einde aan? Het is onbegonnen werk om die kwestie te doorgronden.
Meer Wetenschap Meer

Podcasts

NRC Onbehaarde Apen

Podcast Onbehaarde Apen

4,6 miljard jaar geleden ontstond de aarde en niet lang daarna kwam het leven

In de vijfde aflevering van de zomerserie over ‘Het begin’ reizen we terug naar de kraamkamer van het leven op aarde. Wat weten we over dit prille leven op aarde, waarmee alle leven op aarde begon?
Podcast onbehaarde apen

Het begin: hoe ontstond tijd?

In deze vierde aflevering van de zomerserie over 'Het begin' onderzoekt Onbehaarde Apen het fenomeen tijd. Wat is tijd eigenlijk? En hoe begon hij?
Podcast Onbehaarde Apen

#146: Het ontstaan van een herinnering

Onbehaarde Apen gaat op zoek naar de eerste herinnering. Wat is een herinnering eigenlijk? En waarom herinneren we niks van onze eerste jaren?
Meer NRC Onbehaarde Apen Meer

Astronomie

Planeetonderzoek

Bevingen op Mars verraden dat de kern van de planeet vloeibaar is

Of de kern van buurplaneet Mars vloeibaar is of niet, stond lange tijd ter discussie. Seismisch onderzoek geeft nu uitsluitsel.
Astronomie

De Hubble-telescoop kan weer sterrenkijken

Het is gelukt om vanaf de aarde ruimtelescoop Hubble weer aan de praat te krijgen. Een onderdeel van de boordcomputer deed het niet meer, maar de back-up functioneerde nog wel.

Astronomie

Spectaculaire sterrenstaarten verklaard

In de directe omgeving van de Melkweg bevindt zich een „vreemde verschijning” waar slierten van sterren uit ontsnappen.
Meer Astronomie Meer

Biologie

Biologie

Een waar drama in het oerwoud met chimps en gorilla's

Waarom zou een grote groep chimpansees een groep gorilla’s aanvallen? Onderzoekers zagen twee keer zo’n geweldsexplosie.
spelletjes

Langzaam maak je je een verloren oertaal eigen

In aanloop naar de zomervakantie wijst Lucas Brouwers de weg naar de beste spelletjes. Vandaag (slot): de overweldigende oertijdsimulator Paleo.
Biologie

Omgang met mensen zit ingebakken in de hond

In de loop van millennia is de hond aangepast aan de omgang met mensen. Hondenpups zijn anders dan wolvenpups.
Paleobiologie

De ondergang van de slurfdieren

Tot dertig miljoen jaar geleden leefden er weinig olifantachtigen op aarde. Daarna verspreidden ze zich over de continenten en nam het aantal soorten toe. Tot het klimaat veranderde.
Meer Biologie Meer

Medische wetenschap

Geneeskunde

Kan goedkoop bloedplasma helpen in de strijd tegen corona?

Met een microfilter kunnen ziekenhuizen in arme landen tegen lage kosten bloedplasma winnen. De hoop is dat het helpt bij ernstige corona, maar deskundigen zijn skeptisch.
Immuniteit

Zorgpersoneel volledig gevaccineerd, toch besmet

Bij een half procent van de ingeënte Israëlische zorgmedewerkers brak het coronavirus door het vaccin. De doorgebroken infecties waren meestal mild of asymptomatisch.
Corona

'Tot nu toe beschermen de vaccins ontzettend goed tegen ernstige Covid-19'

Onzekerheid over het Janssen-vaccin stak de kop op na een studie in de VS. „De Amerikanen keken naar maar één onderdeel.”
Hitte

In Tokio is het eigenlijk te heet om te sporten

De Olympische Spelen in Tokio gaan beginnen, uitgerekend in de warmste tijd van het jaar in Japan. Hoe bereiden topsporters zich daarop voor?
Meer Medisch Meer

Archeologie

Archeologie

Een niet-koosjer varken op het menu in Jeruzalem

Wat deed een varkentje in de keuken in Jeruzalem, 2.750 jaar geleden? Want dat gaat in tegen de spijswetten. Of was het niet zo’n taboe?
Archeologie

Graven in oasestad Palmyra zijn spiegel van het wel en wee van de elite

Versierde graven in Palmyra zeggen veel over de maatschappelijke conjunctuur in deze oasestad. Als het slecht ging, nam de pracht af.
Archeologie

Waren neanderthalers in staat tot abstract denken?

Een neanderthaler kraste strepen in een voetbeentje van een reuzenhert. Zijn het symbolische patronen of sporen van slachterswerk?
Archeologie

Bloedbad in de Binnenzee: 790 bijtwonden

Haaien vallen zelden mensen aan. Maar drieduizend jaar geleden was het raak: een jonge visser werd gegrepen.
Meer Archeologie Meer

Geschiedenis

Recensie (●●●●)

Een bolwerk vol uitmuntendheid aan het Rapenburg

Willem Otterspeer heeft zijn vierluik afgerond over de Leidse universitaire geschiedenis. Hij put uit een rijkdom aan bronnen. „Wij leven in een bezeten wereld. En wij weten het.”
Het begin

In den beginne deed een vrouw iets fout

In elke cultuur vragen mensen zich af waar ze vandaan komen. Overal bestaan dan ook scheppingsverhalen – met likkende koeien of eetbare hemels. Vaak trekken vrouwen aan het kortste eind.
Geschiedenis

Extreem geweld was aan de orde van de dag in Nederlands-Indië

Nederland heeft in Indië extreem geweld gepleegd. Petra Groen is hoofdauteur van een boek over deze militaire geschiedenis. „Nederland maakte aanvankelijk de fout om de oorlog op Europese wijze aan te pakken.”
Boek

De oorlog blijven herinneren

Ruurd Kok trekt langs bekende en onbekende Nederlandse oorlogsmonumenten.
Meer geschiedenis Meer

Geologie

Beeld van de week

Heldere blik vanuit het ISS

Deze foto van Nederland is gemaakt door de Franse astronaut Thomas Pesquet vanuit het internationaal ruimtestation ISS.
Ophef

Het is lekker sprinten in sedimentaire bekkens

Als het aan Douwe van Hinsbergen ligt, mag de geologie een prominentere rol krijgen tijdens de Tour de France.
Geologie

Dunne korst van planeet Venus beweegt als kapot ijs

De korst van Venus lijkt op die van de jonge aarde. „De typische tektoniek van de aarde kwam waarschijnlijk pas later op gang.”
Geologie

Ten oosten van Oostenrijk lag een megameer met bizarre levensvormen

In Oost-Europa lag ooit het grootste meer van de aarde, met enorme mossels en kleine walvissen. Het is nu in kaart gebracht.
Meer Geologie Meer

Scheikunde

Scheikunde

Licht helpt waterminnende stof uit water ontsnappen

Een stof die helpt bij de opname van medicijnen in het lichaam, kan binnenkort misschien veel goedkoper geproduceerd worden.
Scheikunde

Wie elke dag lippenstift of mascara opdoet, kan zo te veel PFAS binnenkrijgen

In de helft van 231 onderzochte cosmeticaproducten werden PFAS aangetroffen. Die stoffen kunnen schadelijk zijn voor het immuunsysteem.
Bart Bruininks | moleculair bioloog

‘Als je genoeg atomen op de juiste manier bij elkaar brengt, ontstaat er op een gegeven moment leven’

Hoe werkt een menselijke cel? Kun je hem nabouwen, atoom voor atoom? Bart Bruininks zocht het uit.
Vervuiling

PFAS: schadelijk en niet kapot te krijgen

De zorgen over PFAS nemen toe. Ze zijn schadelijker dan gedacht en niet weg te zuiveren uit drinkwater.
Meer scheikunde Meer

Natuurkunde

Opinie Space race

Maak wetgeving voor de ruimte voordat er brokken vallen

Voordat de mensheid in navolging van Bezos en Branson de ruimte ontgint, moet er wel meer toezicht komen op de ruimtevaart, aldus Gunjan Sharma en Florentine Vos.
Noodweer Limburg

Nederland krijgt vaker te maken met extreme regenval

Een ongebruikelijk stabiel lagedrukgebied leidde tot extreme regenval in een groot gebied.
Ongekend

Pionier van de Chinese kernfysica

Ze waren belangrijk voor de wetenschap, maar deze vrouwen stonden tot nu toe in de schaduw
Biologie

Aardappelziekte dringt plant binnen met scherp mes

De dradige uitgroeisels van waterschimmels zijn messcherp. Dat inzicht leidt mogelijk tot nieuwe bestrijdingswijzen.
Meer Natuurkunde Meer

Wiskunde en Informatica

Statistiek

Mogelijk al deze eeuw wordt iemand 130 jaar oud

De kans is groot dat iemand binnen tachtig jaar een leeftijd van 126 heeft gehaald. Ook 130 lijkt mogelijk.
Archieven

Computer gevoerd met kilometers handschrift

Archieven hebben vele kilometers aan handgeschreven teksten. Computers kunnen die steeds beter lezen.
Wiskunde

Door gegevens van mobiele telefoons weten we nu: stedelingen reizen niet vaak naar andere stadsdelen

Dankzij mobiele telefoons is te zien hoe stedelingen zich verplaatsen. Uit acht miljard datapunten blijkt: hun gedrag is universeel. „Een fundamentele ontdekking.”
Wetenschapsrijm

Positief

Alledaagse wetenschap

Alledaagse Wetenschap

Een geur die beter ongenoemd blijft

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.

Deze week: bomen met onaangename geuren.
Alledaagse Wetenschap

Koelkastloos leven

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.

Deze week: zwetende kaas maakt de koelkast onmisbaar.
Alledaagse Wetenschap

De loodzware verwachtingen van groene daken

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.

Deze week: van groene daken wordt heel veel goeds verwacht.
Alledaagse Wetenschap

Hoe een daling kan stijgen

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.

Deze week: Het effect van een vals plat is klein en groot.
Meer Alledaagse wetenschap Meer