Mijn nieuws Podcasts Digitale krant
Fokke & Sukke
Puzzels

Wetenschap

Coronavirus

Zijn de vaccins nog goed genoeg, nu er misschien een nieuwe golf komt?

Nu het coronavirus weer opleeft, denken experts na over de volgende booster. Moet dat met een aangepast vaccin? Of zijn de bestaande middelen goed genoeg?
Ophef

Boegbeeld Fauci geeft niet het goede voorbeeld

Amerika’s belangrijkste medische adviseur op het gebied van corona snijdt bochten af nu hijzelf besmet is.
Ecologie

Kwik in een Canadees meer lozen, in naam van de wetenschap

Zeven jaar lang hebben onderzoekers kwik in een Canadees meer geloosd. Zo kwamen ze erachter dat dit giftige metaal ook snel weer uit het milieu verdwijnt.
Biografie

De verdwaalde geest van Herr Warum

Kurt Gödel volbracht geniaal werk op zijn 24ste. Daarna twijfelde hij voortdurend of hij wel in staat was om nog iets belangrijks voort te brengen.
Boek

Het kompas dat Odysseus de weg wees

In dit prachtig uitgegeven boekje zet Siebren van der Werf uiteen hoe verschillende volkeren de zeeën hebben doorkruist.
Gender

Apenkenner Frans de Waal over gender. En over de chimp die misschien queer is

Primatoloog Frans de Waal kijkt in zijn nieuwe boek naar mannen en vrouwen. Bij apen en mensen.
Durf te vragen

Komen muggen nu wel of niet op licht af?

Het licht uitdoen in de slaapkamer om muggen buiten te houden – heeft dat zin?
Wetenschapsrijm

Pa Primaat
Meer Wetenschap Meer

Podcasts

NRC Onbehaarde Apen

Podcast

#196 Wat gebeurde er allemaal toen de dino’s uitstierven?

Meer dan 65 miljoen jaar geleden sloeg een planetoïde van 12 km in op aarde. Met één klap stierven alle dinosaurussen uit. Kleine zoogdieren, vissen en vogels leefden wel voort.
Podcast

#195 Is het tijd voor een nieuw Congres van Wenen?

Na twintig jaar Napoleontische oorlogen was Europa een rokende puinhoop. Tijdens het Congres van Wenen tussen september 1814 en juni 1815 trachtte men de schade te herstellen. De…
Podcast

#194 Taaislijmziekte te lijf met minidarmpjes

Taaislijmziekte is een ernstige erfelijke ziekte die lange tijd moeilijk te behandelen was. Maar door nieuwe medicijnen en de darm-organoïde - een in het lab gekweekt…
Meer NRC Onbehaarde Apen Meer

Astronomie

Astronomie

Gaia heeft twee miljard sterren gezien

ESA publiceerde maandag de langverwachte nieuwe database met waarnemingen van de Europese Gaia-satelliet.
Astronomie

Dankzij een snoeiharde botsing tussen sterrenstelsels is het bestaan van donkere materie weer wat waarschijnlijker

Donkere materie is hypothetisch spul. Dat het hoe dan ook bestaat is waarschijnlijker geworden dankzij de vondst van twee sterrenstelsels die er juist niets van bevatten.
Astronomie

Zo ziet het zwarte gat in het hart van de Melkweg eruit

Het superzware zwarte gat in het centrum van de Melkweg is voor het eerst gefotografeerd. Astronomen gebruikten daar een wereldomspannende radiotelescoop voor.
Meer Astronomie Meer

Biologie

Zoölogie

Zoals een buizerd op een paaltje landt, dat kan een drone niet

Als een buizerd in volle vaart op een paaltje landt, moet hij in één keer tot stilstand komen. Dat valt niet mee.
Artis

In de gerestaureerde Artis Bibliotheek leeft de 19de eeuw

De Artis Bibliotheek in Amsterdam heeft een grote collectie natuurhistorische boeken. Het gebouw is ingrijpend gerenoveerd en gaat maandag weer open.
Biologie

De grootste bacterie ter wereld is 2 centimeter lang en leeft in het mangrovebos

De nieuw ontdekte bacterie is vijfduizend keer groter dan een ‘normale’ bacterie. Een „ongelooflijke ontdekking”.
Biologie

Minuscule kortkopkikker springt onhandig door een te klein binnenoor

Voor kikkers is hun sprong van levensbelang. In het regenwoud leeft een soort die niet goed op zijn pootjes terechtkomt.
Meer Biologie Meer

Medische wetenschap

Infectieziekte

Hoe een niezende Thaise kat een dierenarts corona gaf

Dat baasjes hun huisdier kunnen besmetten met het coronavirus, was al bekend. Maar nu blijkt het dus ook andersom te kunnen.
Virologie

Buikgriepvirussen verspreiden zich ook via speeksel

Virussen die buikgriep veroorzaken verspreiden zich niet alleen via ontlasting, zoals altijd gedacht werd.
Immuniteit

Vaccinatie moeder beschermt baby’s tegen Covid-19

Pasgeborenen lopen het eerste half jaar van hun leven minder risico op een ernstige corona-infectie als hun moeder gevaccineerd is.
Rubriek Ophef

Hoesten, kortademig... dat zal wel covid zijn. Het bleek longpest

Een Amerikaanse vrouw lag tijdens de covidpandemie in het ziekenhuis aan de beademing. Ze bleek besmet met de pestbacterie.
Meer Medisch Meer

Archeologie

Wetenschapsrijm

Heilig Herwen
Klimaatverandering

Opkomst islam vooraf gegaan door extreme droogte

Onderzoek aan een stalagmiet laat zien dat het uitzonderlijk droog was op het Arabisch schiereiland in de zesde eeuw.
Archeologie

Een van de best bewaard gebleven Romeinse tempels in Noordwest-Europa gevonden bij het Gelderse Herwen

Bij Herwen aan Rijn, bij de Duitse grens, is een grote Romeinse tempel gevonden. Rondom de restanten van het gebouw troffen archeologen 30.000 voorwerpen aan.
Pestbacterie

De Zwarte Dood begon in een vallei in Kirgizië

In de 14de eeuw stierven tientallen miljoenen mensen aan de pest. Deze epidemie begon in Kirgizië, blijkt uit nieuw dna-onderzoek.
Meer Archeologie Meer

Geschiedenis

Boek

Uit de duim gezogen neuzen

De fictieve zoogdieren op de archipel Heieiei konden hun neus gebruiken om zich voort te bewegen. Na een atoomproef zijn ze allemaal verdwenen.
Vondst Endurance

Beroemd scheepswrak Endurance na honderd jaar in goede staat teruggevonden

Een van de beroemdste schepen uit de poolgeschiedenis is op een diepte van ruim 3.000 meter nabij Antartica gevonden - en gefilmd. „Het resultaat is magisch.”
Wetenschapsrijm

Vooruitgang
Ongekend

Eigenzinnige vrouwen bedreven wetenschap tegen de stroom in

Margriet van der Heijden portretteerde vrouwen die belangrijk waren voor de natuurwetenschap, maar toch in de schaduw stonden. Zij maakten de weg vrij, maar betaalden daar soms een hoge prijs voor.
Meer geschiedenis Meer

Geologie

Geowetenschap

Meer helium in de lucht door winning van gas en olie

Het werd altijd al vermoed: door de winning van olie en gas lekt er helium in de atmosfeer. Dat is nu voor het eerst ook aangetoond.
Energie

Europa gaat op jacht naar zijn eigen metalen

Om de omslag naar duurzame energie te maken, zijn allerlei metalen nodig, zoals lithium. Kan Europa op dat vlak zelfvoorzienend worden?
Noordpool

Overal op de noordpool vind je plastic – op de zeebodem, in het ijs, op de stranden

Er is geen plek in het noordpoolgebied meer vrij van plastic. Het komt overal vandaan, tot aan Argentinië toe. Weg gaat het niet meer. Maar kan het kwaad?
Geologie

Oceaanbodem ontdooit, onderwaterheuvels ontstaan

Als onderwaterpermafrost ontdooit, heeft dat grote invloed op de vorm van de oceaanbodem: er ontstaan gaten, maar ook heuvels.
Meer Geologie Meer

Scheikunde

Biografie

Een groot gevoel voor moleculen

Chemicus Van ’t Hoff werd gegrepen door moleculen en de „bijna uitsluitend subjectieve” poëzie van Lord Byron.
Katrien Keune | hoogleraar moleculaire spectroscopie

‘Een schilderij als De Nachtwacht is een klein chemisch fabriekje’

In de verflaag van een schilderij spelen zich tal van chemische processen af. Dat blijkt ook bij de restauratie van De Nachtwacht.
Scheikunde

Peperdure klonterrobots die vervuiling vangen uit het drinkwater

Nanorobots zouden verontreinigingen uit drinkwater moeten kunnen halen. Maar vooralsnog werkt dat alleen in het laboratorium.
Durf te vragen

Raakt een batterij sneller leeg als het koud is?

Op een winterse dag kan een opgeladen telefoon plots uitvallen. En de batterijen in rookmelders zijn in de winter ook vaak ineens aan vervanging toe. Lopen batterijen soms sneller leeg in de kou?
Meer scheikunde Meer

Natuurkunde

Joan van der Waals (1920-2022)

De ontdekker van de watermolecuulkooi: een invloedrijk wetenschapper

Aardgasleidingen onder zee raakten verstopt met een vreemd soort ijskristallen. Joan van der Waals zocht uit hoe dat kwam.
Natuurkunde

Spookdeeltjes verraden het geheim van kernonderzeeërs

Kernonderzeeërs kunnen maandenlang heimelijk rondvaren. Mogelijk zijn ze toch op te sporen door de neutrino’s die ze uitzenden.
Natuurkunde

Hij is er bijna: de atoomlaser die een materiestraal produceert

Om een laser te maken die een straal materie kan produceren, moet een constante stroom atomen sterk worden afgekoeld.
Quantumonderzoek

‘Verwijtbare onzorgvuldigheid’ in Delfts majorana-onderzoek

Het weglaten van onderzoeksgegevens in een teruggetrokken onderzoeksartikel was ‘onzorgvuldig’ oordeelt de TU Delft, maar er is geen sprake van een schending van wetenschappelijke integriteit.
Meer Natuurkunde Meer

Wiskunde en Informatica

Interview strafrechter

Algoritmes in de rechtspraak. ‘Intelligente software ziet uw tranen niet’

Ook de rechter krijgt straks hulp van kunstmatige intelligentie. Strafrechter en onderzoeker Manuella van der Put ziet kansen.
Kunstmatige intelligentie

Straks hoeft een vliegtuig pas naar de hangar als het bijna kapot is

Veiligheid gaat boven alles in de luchtvaart. Maar vliegtuigen staan vaak stil voor onnodig onderhoud. Kan dat slimmer?
Jan Broersen

Hoogleraar kunstmatige intelligentie: ‘Er blijft in AI toch altijd iets ontbreken’

Computers kunnen morele keuzes leren maken, maar dat doen ze niet uit zichzelf. „Zo’n systeem zal altijd iets missen.”
Boek

Abstract denken geeft gemak

Wie accepteert dat 34 april bestaat, rekent met meer gemak.

Alledaagse wetenschap

Alledaagse Wetenschap

Een kraai met rare witte slagpennen

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: een kraai met zwakke witte veren door een slecht dieet.
Alledaagse Wetenschap

Termen als ‘birth control’, ‘family planning’ of ‘contraception’ vind je niet in klimaatrapporten

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: De problematische kant van bevolkingsgroei.
Alledaagse Wetenschap

Het groene dak wordt bekeken door een roze bril

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: groene daken brengen koelte en stilte... Of niet?
Alledaagse Wetenschap

Kerosine sjouwen vanuit Australië

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: non-stop de aarde over vliegen is zeer inefficiënt.
Meer Alledaagse wetenschap Meer