Mijn nieuws Podcasts Digitale krant

Wetenschap

Landbouwgif

Insecticiden werden verkocht als veilig, maar raken steeds meer verdacht

Alleen schadelijke insecten zouden last hebben van neonicotinoïden. Zijn deze insecticiden echt zo veilig?
Technologie

Computer leert gedachtenlezen: denk ‘a’ of ‘u’ en hij weet dat

Epilepsiepatiënten die tijdelijk implantaten in hun hersenen hebben, kunnen ook ander hersenonderzoek vooruit helpen.
Wetenschapsrijm

Terugblik met spijt
Klimaat

Tienduizenden satellieten kunnen de aarde met een zonnescherm afkoelen

Als niets meer helpt en het op aarde warmer en warmer wordt, kan een zonnescherm in de ruimte een laatste strohalm zijn. Hoe werkt dat dan?
Ophef

In Israël rijden goudvissen met kom en al naar hun eten toe

Hun rijdende kom stuurden ze eerst nog doelloos heen en weer, maar al gauw kregen Israëlische goudvissen het spel door.
Boek

Gids in de getallensoep van corona

Met wat improvisatievermogen van de lezer biedt ‘Covid by Numbers’ nog steeds relevant inzicht.
Alledaagse Wetenschap

Geen boter? Dan had je stroopvet

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.

Deze week: broodsmeersel maakte comeback na de oorlog.
Durf te vragen

Waarom krijg ik klachten direct na de coronaprik?

Spierpijn rond de prikplek, hoofdpijn, koorts en algehele malaise. Sommige mensen hebben flink last van hun coronavaccinatie. „Alleen maar een goed teken.”
Meer Wetenschap Meer

Podcasts

NRC Onbehaarde Apen

Podcast

#172 Omikron: hoe krijgt de wetenschap grip op een wispelturige coronavariant?

De één is levensgevaarlijk, de ander verspreidt zich razendsnel: de coronavarianten. Hoe krijgt de wetenschap grip op deze varianten?
Podcast

#171 Westers slapen is slapen onder druk

We drinken thee, gebruiken oordopjes en kopen een duur matras. We doen alles voor een goede nachtrust. Maar wat gebeurt er precies in onze slaap?
Podcast

# Herhaling: Bier, oerdrank en genetisch experiment

Van Mesopotamische bierwetten tot gistcellen die zich als diva gedragen: in deze tweede liveshow van Onbehaarde Apen duiken we in de geschiedenis en de toekomst van bier.
Meer NRC Onbehaarde Apen Meer

Astronomie

Oceanografie

Op Jupiter wervelen orkanen als oceanen

Acht orkanen wervelen op de noordpool van Jupiter, aangedreven „door vochtige convectiestromen”. Dat zijn dezelfde soort stromen die op aarde tientallen malen kleinere oceaanwervelingen veroorzaken.
Astronomie

De zon zit midden in een bel met sterren aan de rand

Uit een simulatie blijkt hoe nieuwe sterren ontstaan aan de rand van superbellen. De zon zit er middenin.
Boek

Waarom zou er maar één heelal zijn?

Bewezen is het nooit, maar natuurkundige theorieën sluiten niet uit dat er meer dan één universum is.
Meer Astronomie Meer

Biologie

Biologie

Veel planten kunnen opschuiven van klimaatzones niet bijbenen

Vaak laten planten hun zaden door dieren verspreiden. Als die dieren verdwijnen, lukt de zaadverspreiding niet – terwijl dat juist nu nodig is.
Biologie

Egelbacterie werd op eigen houtje resistent tegen antibiotica

In een voortdurende strijd met een schimmel tussen de egelstekels, is een bacterie resistent geworden – al 200 jaar geleden.
Biologie

De dolfijnenclitoris is er voor ’t plezier

Net als bij mensen is de clitoris van tuimelaarvrouwtjes gevoelig en zwelt op bij seks. Dat blijkt uit anatomisch onderzoek.
Wetenschapsrijm

Pelikaanvraag
Meer Biologie Meer

Medische wetenschap

Knaagdieren

Hongkong: ‘Houd uw hamster thuis en zoen hem niet’

Nederlandse hamsters hebben mogelijk een corona-uitbraak bij klanten van een dierenwinkel in Hongkong veroorzaakt, denken de plaatselijke autoriteiten. 2.000 knaagdieren worden preventief geruimd en 150 klanten moeten in quarantaine.
Infectieziekte

Hersenmist bij long covid komt mogelijk door overactieve immuuncellen

Veel covidpatiënten houden lang problemen met hun concentratie en geheugen. Na onderzoek met muizen lijkt de oorzaak gevonden.
Virusontwikkeling

Coronavirus heeft veel mutatiekansen in hiv-patiënt

Mogelijk geeft nieuw onderzoek antwoord op de vraag hoe de Omikron-variant kon ontstaan.
Gevaar Omikronvariant

Omikron: besmettelijk als mazelen, maar niet heel ziekmakend – voorlopig

Wat weten we inmiddels over Omikron? Het is de meest besmettelijke variant van SARS-CoV-2, die potentieel ook het gevaarlijkst is.
Meer Medisch Meer

Archeologie

Archeologie

Domesticatie van het schaap begon met een gevangen lammetje

Geiten en schapen waren de eerste dieren die bij het begin van de landbouw werden gedomesticeerd.
Paleogenetica

Keltische migratiegolf naar Engeland, 3.000 jaar geleden

Sporen van de migratie werden teruggevonden in een groot aantal nieuwe dna-sequenties uit botmateriaal.
Archeologie

Neanderthaler drukte zijn stempel op het landschap

Een gebied rondom twee Duitse meertjes is door neanderthalers flink van uiterlijk veranderd.
Archeologie

Verzamelaar moet voor miljoenen aan gestolen antieke schatten teruggeven

Miljardair Michael Steinhardt deed zaken met twaalf criminele netwerken in elf verschillende landen.
Meer Archeologie Meer

Geschiedenis

Boek

Waarom we nu zoveel weten

De IJzeren Regel heeft aan de basis gestaan van de groei van onze kennis.
Boek

Eise Eisinga was niet zo eenvoudig

Bij het bouwen van zijn wereldberoemde planetarium in Franeker, kreeg Eise Eisinga veel hulp.
Column Robbert Dijkgraaf

Vrees voor een wetenschappelijke coronadip

Robbert Dijkgraaf zag jonge wiskundigen buiten in de kou met een krijtje op een stenen muur schrijven.
Labratten

Als het dier mocht kiezen, zou het dan meedoen aan dierproeven?

Wat nu als dieren zelf mogen beslissen of ze meedoen aan een proef? Promovendus Anne van Veen breekt een lans voor inclusiviteit van proefdieren.
Meer geschiedenis Meer

Geologie

Geologie

Uitbarsting La Palma is ten einde: 3.000 gebouwen verwoest en één dode

De vulkaanuitbarsting op La Palma heeft het eiland veranderd. „Met de nieuwe vulkaankegel zou je toeristen kunnen trekken.”
Waterloopkunde

Kracht van rivier stuurt de vorm van de delta

Rivierdelta’s veranderen voortdurend van vorm – als de mens ze niet temt. Met satellietbeeld is in kaart gebracht hoe dat werkt.
Permafrost

Ook Jakoetsk, de koudste stad op aarde, kampt met klimaatverandering: ‘Wij zijn een nuchter volk, maar we kunnen er niet meer omheen’

Jakoetsk is de koudste stad op aarde. De huizen staan er op bevroren grond. Maar die dooit, en dat zorgt voor problemen. „De dorpelingen in het verre noorden klagen over overstromingen.”
Wetenschapsrijm

La Palma
Meer Geologie Meer

Scheikunde

Scheikunde

Stoppen met PFAS: hoe kom je af van een stof waar alles van afglijdt?

Het zijn heerlijke stoffen met heel nare trekjes: PFAS. De mens moet ervan afkicken, want ze zijn giftig. Maar hoe?
Vuurwerk

Wat is hier nou leuk aan? Over het wonder van de knal

In vuurwerk is de destructiedrang van de mens op een geruststellende wijze beteugeld. Er wordt niets vernietigd, behalve het vuurwerk zelf.
Astronomie

Waarom een komeet wel een groene kop heeft, maar geen groene staart

In de buurt van de zon kleurt de kop van een komeet groen door een bijzonder koolstofmolecuul. Maar de staarten kleuren niet mee.
Scheikunde

Vliegende neus kan stank van rioolwater herkennen

Een elektronische neus in een drone weet wat mensen vinden stinken. Dat helpt de bron te vinden van stank bij waterzuiveringsinstallaties.
Meer scheikunde Meer

Natuurkunde

Interview Frank Wilczek

Zelfs in het licht van de sterren is niemand onbeduidend, weet deze Nobelprijs-laureaat

In zijn leven heeft een mens miljarden beelden en gedachten, stelt Nobelprijswinnaar Frank Wilczek. Het laat zien dat het nergens voor nodig is om jezelf onbeduidend te voelen.
Isolatie

Plantenwand buiten woning voorkomt warmteverlies

Een wand met planten die in de winter groen blijven, zorgt ervoor dat een kamer 30 procent minder warmte verliest.
Wetenschapsrijm

Brabantse Bliksem
Natuurkunde

Elke seconde slaan er zo’n vijfenveertig bliksemschichten in maar niemand weet precies hoe bliksem opstart

Bliksem kent nog heel veel raadsels. Wetenschappers zien „steeds vreemdere dingen”.
Meer Natuurkunde Meer

Wiskunde en Informatica

Kunstmatige intelligentie

Computer geeft model vele uitdossingen en poses op basis van één foto

Op basis van één foto kan een computer een persoon afbeelden in een andere lichaamshouding of met andere kleding.
Mensenmassa

In Pamplona rennen ze vlak voor de stierenhoorns ’t hardst

Bij het stierenrennen in Pamplona zoeken mensen het gevaar op, in plaats van het te ontlopen. Hun gedrag is dan ook anders dan verwacht: op de drukste plek rennen ze het hardst.
Interview

Hoe zet je wiskunde precies en efficiënt om in braille?

Om wiskundige formules te lezen, heb je overzicht nodig. Dat gaat lastig in brailleschrift. „Dus je moet heel veel onthouden.”
Boek

Vragen in het wiskundige attractiepark

De Vlaamse Ann Dooms schreef een toegankelijk en onderhoudend boek over wiskunde. Maar soms had je van een wiskundeprofessor meer inhoud verwacht.

Alledaagse wetenschap

Alledaagse Wetenschap

Camera tovert de horizon weg

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.

Deze week: zwevende schepen en een gekartelde einder.

Alledaagse Wetenschap

De evolutie van de sneeuwbol: van de Wereldtentoonstelling in Parijs naar 'Citizen Kane'

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: de adembenemende kanten van nepsneeuw.
Alledaagse Wetenschap

Onstuitbaar klokkenverval

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: IJzeren klokken en klokken van brons.
Alledaagse Wetenschap

Prinsjes en feeën snurken niet

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: slapen in sprookjes.
Meer Alledaagse wetenschap Meer