Mijn nieuws Podcasts Digitale krant
Fokke & Sukke
Puzzels

Wetenschap

Lewis Gordon

'Rechts heeft van ‘woke’ een scheldwoord gemaakt, een ideologie om te bestrijden'

De eigenzinnige filosoof en Spinoza-hoogleraar Lewis Gordon analyseert termen als wokisme en omvolking. "Culture wars. Waar slaat dat op?"
Besmetting

Steeds meer gevallen van apenpokken in Europa, ook in Nederland vastgesteld

In Nederland is het virus inmiddels bij één persoon vastgesteld, meldt het RIVM vrijdagavond. Na het weekend komt het instituut met een update.
Letterkunde

Avontuurlijke elitetrips voor 17de-eeuwse jongemannen

Rijke Hollanders trokken in de 17de eeuw door Europa om zich te ontwikkelen. Wat schreven zij over zo’n Grand Tour?
Natuur

Komt een berg bij de rechter... Dat is helemaal niet zo gek

Kan een natuurgebied een rechtspersoon zijn? Dat klinkt misschien gek, maar „eigenlijk is het logisch”.
Boek

Filosofische zorgen over de planeet

Vincent Bloks zoektocht naar een ecologisch begrip van de aarde is geen makkelijk leeswerk.
Alledaagse Wetenschap

Blijf van onze vogelnamen af!

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: de bedenksels van de moderne vogelaars.
Durf te vragen

Hoe ontstaat een knorrende maag?

In het maag-darmkanaal vindt voortdurend transport plaats van lucht, sappen en dunne voedselresten. „Het betere loodgieterswerk.”
Column Peter Kuipers Munneke

Waar klimaatspelregels ontbreken verliest de aarde

Als de mens zijn gedrag aanpast om het klimaat te redden, komt de beloning pas in de toekomst. Maar de financiële winst is er meteen, schrijft Peter Kuipers Munneke.
Meer Wetenschap Meer

Podcasts

NRC Onbehaarde Apen

Podcast

Met één druk op de knop van je dwangstoornis af

Veertig jaar lang lijdt Bart de Beurs aan een allesoverheersende angst- en dwangstoornis. De kwelling wordt zo erg dat hij het leven niet meer ziet zitten.
Podcast

#189 Ode aan het onooglijke korstmos

Ze zijn geel of grijs of radioactief groen. Je ziet ze op bruggen, oude bomen, op het terrastegels en vervallen muren, maar het liefst boent de mens ze met een borstel…
Podcast

#188 Hoe kan een robot nou zacht zijn?

De nieuwe generatie robots is..... zacht. Ja, je las het goed. Maar waarom zijn zachte robots nodig? En hoe maak je die? De wetenschapsredactie bespreekt het in Onbehaarde Apen.
Meer NRC Onbehaarde Apen Meer

Astronomie

Astronomie

Dankzij een snoeiharde botsing tussen sterrenstelsels is het bestaan van donkere materie weer wat waarschijnlijker

Donkere materie is hypothetisch spul. Dat het hoe dan ook bestaat is waarschijnlijker geworden dankzij de vondst van twee sterrenstelsels die er juist niets van bevatten.
Astronomie

Zo ziet het zwarte gat in het hart van de Melkweg eruit

Het superzware zwarte gat in het centrum van de Melkweg is voor het eerst gefotografeerd. Astronomen gebruikten daar een wereldomspannende radiotelescoop voor.
Astronomie

Dansende ster die ploft bij de polen

Explosies op witte dwergen zijn een bekend fenomeen. Maar nu is een nieuw type ontploffing gezien die niet het hele oppervlak omvat.
Meer Astronomie Meer

Biologie

Ophef

Oorlogsgeweld treft Oekraïense zadenbank

De zadenbank in Charkov is zwaar getroffen door een bombardement. „Een ernstig verlies.”
Droog land

Zonder regen toch mais voor de koeien, dankzij genetica

Mais is belangrijk als voer voor herkauwers. Maar bij droogte groeit het niet. Kan een aanpassing aan het dna dat verhelpen?
Klimaat

De hoeveelheid CO2 die bomen opslurpen is overschat

Groeiende bomen nemen CO2 op uit de lucht. Maar voor oude, droge en koude bossen hebben modelleurs die CO2-opname overschat.
Natuur

Schimmelziekte treft esdoorns. Wat is er met de Nederlandse bomen aan de hand?

Na de iep, de paardenkastanje en de es is het weer raak: nu is de esdoorn ziek. Hoe komt dat? Worden bomen vaker ziek? „Bomen en ziektes horen bij elkaar.”
Meer Biologie Meer

Medische wetenschap

Varianten

RIVM: waarschuwing voor snelle coronagolf te voorbarig

Er komt een nieuwe golf en al snel, waarschuwde de Europese ziektedienst. Het RIVM maakt zich veel minder zorgen.
Virologie

Twee nieuwe coronavarianten lijken makkelijk te ontsnappen aan eerder opgebouwde immuniteit

Coronavarianten BA.4 en BA.5 zijn door ziektedienst ECDC als zorgwekkend bestempeld. In Zuid-Afrika veroorzaakt BA.5 al een nieuwe golf besmettingen.
Wetenschapsrijm

Melkgaard
Biotechnologie

Binnenkort komt moedermelk uit de fabriek. Maar dat is nog geen echte moedermelk

Kan moedermelk ook uit de fabriek komen? Twee bedrijven willen gekweekte melk op de markt brengen, gemaakt door menselijke cellen. Hoe gezond is dat?
Meer Medisch Meer

Archeologie

Paleontologie

150.000 jaar oude kies van denisova-mens in Laotiaanse grot

Met de neanderthalers vormen de denisoviërs een euraziatische tak van het geslacht Homo. Pas in 2010 werd de denisovamens als aparte soort ontdekt.
Tweede Wereldoorlog

Na 78 jaar is het onderduikershol weer gevonden: 'Ik wil gewoon weten waar ik heb gezeten'

Met archeologische technieken is de plek gevonden waar de nu 83-jarige Jits van Straten in de oorlog verborgen zat.
Wetenschapsrijm

Ordeloze oudheid
Geschiedenis

'De landbouwrevolutie is een mythe'

Is de mens jammerlijk in de val van de landbouw getrapt en raakte hij zo zijn vrijheid kwijt? Welnee, zegt archeoloog David Wengrow.
Meer Archeologie Meer

Geschiedenis

Vondst Endurance

Beroemd scheepswrak Endurance na honderd jaar in goede staat teruggevonden

Een van de beroemdste schepen uit de poolgeschiedenis is op een diepte van ruim 3.000 meter nabij Antartica gevonden - en gefilmd. „Het resultaat is magisch.”
Wetenschapsrijm

Vooruitgang
Ongekend

Eigenzinnige vrouwen bedreven wetenschap tegen de stroom in

Margriet van der Heijden portretteerde vrouwen die belangrijk waren voor de natuurwetenschap, maar toch in de schaduw stonden. Zij maakten de weg vrij, maar betaalden daar soms een hoge prijs voor.
Boek

Waarom we nu zoveel weten

De IJzeren Regel heeft aan de basis gestaan van de groei van onze kennis.
Meer geschiedenis Meer

Geologie

Geowetenschap

Meer helium in de lucht door winning van gas en olie

Het werd altijd al vermoed: door de winning van olie en gas lekt er helium in de atmosfeer. Dat is nu voor het eerst ook aangetoond.
Energie

Europa gaat op jacht naar zijn eigen metalen

Om de omslag naar duurzame energie te maken, zijn allerlei metalen nodig, zoals lithium. Kan Europa op dat vlak zelfvoorzienend worden?
Noordpool

Overal op de noordpool vind je plastic – op de zeebodem, in het ijs, op de stranden

Er is geen plek in het noordpoolgebied meer vrij van plastic. Het komt overal vandaan, tot aan Argentinië toe. Weg gaat het niet meer. Maar kan het kwaad?
Geologie

Oceaanbodem ontdooit, onderwaterheuvels ontstaan

Als onderwaterpermafrost ontdooit, heeft dat grote invloed op de vorm van de oceaanbodem: er ontstaan gaten, maar ook heuvels.
Meer Geologie Meer

Scheikunde

Katrien Keune | hoogleraar moleculaire spectroscopie

‘Een schilderij als De Nachtwacht is een klein chemisch fabriekje’

In de verflaag van een schilderij spelen zich tal van chemische processen af. Dat blijkt ook bij de restauratie van De Nachtwacht.
Scheikunde

Peperdure klonterrobots die vervuiling vangen uit het drinkwater

Nanorobots zouden verontreinigingen uit drinkwater moeten kunnen halen. Maar vooralsnog werkt dat alleen in het laboratorium.
Durf te vragen

Raakt een batterij sneller leeg als het koud is?

Op een winterse dag kan een opgeladen telefoon plots uitvallen. En de batterijen in rookmelders zijn in de winter ook vaak ineens aan vervanging toe. Lopen batterijen soms sneller leeg in de kou?
Scheikunde

Stoppen met PFAS: hoe kom je af van een stof waar alles van afglijdt?

Het zijn heerlijke stoffen met heel nare trekjes: PFAS. De mens moet ervan afkicken, want ze zijn giftig. Maar hoe?
Meer scheikunde Meer

Natuurkunde

Droog land

Droge voorjaar gaat gelijk op met het recordjaar 1976: wat zijn de gevolgen?

Het neerslagtekort in Nederland liep de afgelopen weken snel op. Het maximale tekort de komende zomer gaat ook hoog uitvallen, vreest het KNMI.
Ophef

Majoranafouten van Kouwenhoven waren gevolg van ‘tunnelvisie’

De Delftse onderzoeker Leo Kouwenhoven heeft spijt dat hij niet kritischer heeft gekeken naar metingen die te mooi waren om waar te zijn.
Expositie

Stephen Hawkings iconische hoekje in Londen

Een tentoonstelling in Londen over superster Stephen Hawking brengt bezoekers ook nog wat natuurkunde bij.
Natuurkunde

'Nature' trekt voor tweede keer een artikel van Delftse quantumonderzoekers terug

Een studie van de gevierde Delftse natuurkundige Leo Kouwenhoven is teruggetrokken uit Nature. Dit is de tweede keer in korte tijd.
Meer Natuurkunde Meer

Wiskunde en Informatica

Jan Broersen

Hoogleraar kunstmatige intelligentie: ‘Er blijft in AI toch altijd iets ontbreken’

Computers kunnen morele keuzes leren maken, maar dat doen ze niet uit zichzelf. „Zo’n systeem zal altijd iets missen.”
Boek

Abstract denken geeft gemak

Wie accepteert dat 34 april bestaat, rekent met meer gemak.
Wiskunde

Goddelijk stilleven gevonden

Bestaat er een stabiele configuratie die altijd al deel uitmaakte van de beginconditie van Game of Life? Ja, laten Finse onderzoekers zien.
Wetenschapsrijm

Wedloop Wiskunde

Alledaagse wetenschap

Alledaagse Wetenschap

Een geurwonder in de vensterbank

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: bloemgeur verschilt van uur tot uur en mens tot mens.
Alledaagse Wetenschap

Een onnoemelijk populair prakje

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: verrassingen rondom salades.
Alledaagse Wetenschap

Angst voor de dodelijke straal

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: waar de ontdekking van radioactiviteit toe leidde.
Alledaagse Wetenschap

Van dode fietsers tot verre huisjes

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen. Deze week: waar Google Street View te hulp kan schieten.
Meer Alledaagse wetenschap Meer