Boeken

Op zoek naar een goed boek? In deze gids zetten we een aantal recent verschenen fictie- en non-fictieboeken op een rij die positief besproken zijn door de boekenredactie van NRC. Van romans tot reisverslagen en filosofieboeken.

In zijn ‘Waddenthrillers’ passeert hij achteloos genregrenzen. Voor de lezer gaan speurzin en medeleven gelijk op.

De socioloog onderzocht waarom nu heel anders over het leger wordt gedacht dan in de jaren zestig.

Zijn nieuwe boek is net zo ambitieus als zijn hoofdpersoon. Maar welk verhaal wil hij vertellen met deze kolossale roman?

Geroemd in Engeland , verguisd in Duitsland – Katya Hoyer schreef een geschiedenis van de DDR die voor ophef zorgt.

In Hemelwortels onderzoekt de schrijver de claustrofobie.

Een boek lezen of beluisteren? De redactie vroeg vorige week wat uw voorkeur heeft, nu het luisterboek een ongekende populariteit heeft bereikt. Lezen vindt ook al lang niet meer alleen op papier plaats. Bijna zeventig lezers klommen in de pen – hieronder een bloemlezing uit de reacties.

Onverbloemde maar niet kritiekloze moederliefde: Ilja Leonard Pfeiffer bewijst dat een kunstenaar geen rotjeugd hoeft te hebben gehad om grote kunst te scheppen.

Deze week is de winnaar van de Grote Poëzieprijs bekendgemaakt. Reden om de staat van dichtend Nederland in een veranderende wereld op te maken.

Arnon Grunberg over Paul Celan. Wat bedoelde deze beroemde dichter precies met zijn klassieke gedicht ‘Todesfuge’?

Het luisterboek is in opkomst. We hebben het druk, en luisteren kun je nu eenmaal makkelijker combineren met andere activiteiten dan lezen. Maar daarom is het nog geen luie bezigheid.

Het beluisteren van een boek verschilt helemaal niet zo heel veel van het lezen ervan.

In een nieuwe biografie laat historicus Willem Melching zien dat het lezen van Karel van het Reve nog altijd tot helder nadenken stemt

In haar nieuwe roman katapulteert ze je naar het Zweden in de tijd van de moord op politicus Olaf Palme.

Wie zich met de Reynaert inlaat, loopt het gevaar bedrogen te worden. Frits van Oostrom schreef een persoonlijk en ambitieus boek over het magistrale 13de-eeuwse dierenepos.

Het inspreken van luisterboeken wordt nogal eens onderschat. Het is een tijdrovende, eenzame bezigheid met vele uitdagingen. Redacteur Margot Poll vroeg opkomend talent en ervaren insprekers waar het fout kan gaan.

Op deze plek schrijft NRC over de populairste boeken van dit moment. Het nieuwe boek van Frank Krake is een oorlogsverhaal dat zich beter op één hoofdpersoon had kunnen richten.

Mensje van Keulen heeft niet zoveel met praten over zichzelf. Toch publiceert ze haar dagboeken. ,, Ik ben ook niet zo nostalgisch. Dat is misschien gek, als je het verleden uittikt.”

Kawa Nemir ziet zijn Koerdische vertaling van Ulysses als protest tegen de onderdrukking van zijn moedertaal.

Verloskundige Leah Hazard schreef een boek over het wonderbaarlijke orgaan dat volgens haar symbool staat voor alle miskenning die vrouwen ten deel valt.

Het boek Ei, foetus, baby van Trudy Dehue schijnt licht op de duistere geschiedenis van zwangerschap. Soms schrijft ze dat ze het ergste achterwege laat. Alsof wat ze wel schrijft niet al vreselijk genoeg is.

In Van huis en haard beschrijft Pieter Waterdrinker hoe hij door de oorlog in Oekraïne afscheid moest nemen van zijn geliefde Rusland. Wie van ansichtkaartproza houdt heeft hier een topboek aan.

Christa Meindersma was in de jaren tachtig ooggetuige van de brute Chinese repressie in Tibet. Ze maakt invoelbaar wat vaak aan het oog wordt onttrokken.

In Voorbij het zwart wordt spiritueel medium Alison belaagd door de oude bekenden uit haar jeugd. Wat blijkt: de doden zijn zelden welwillend.

De Turkse president Erdogan vecht momenteel voor zijn politieke leven. Bovenal is hij een politicus met een feilloos instinct voor macht, laat een voortreffelijk boek zien.

De ‘realistische’ kijk op de internationale politiek, met name op de oorlog in Oekraïne, krijgt veel kritiek. Maar hoe terecht is dat eigenlijk?

Kan fictie helpen om beter te leren denken? Ja, zeggen de auteurs én lezers van ‘Rational Fiction’. Maar dan moeten we wel een ander soort fictie schrijven.

NRC schrijft over de populairste boeken van dit moment. Het nieuwe boek van Jill Mansell is een eigentijds sprookje.

Haar roman 'Het lied van ooievaar en dromedaris' is er „een van de buitencategorie”. Voor het eerst wint één boek de twee grote prijzen.

Deze roman, over een journalist in Rusland die slachtoffer wordt van een bizarre hetze van de autoriteiten, is terecht profetisch genoemd. Maar laat de bijzondere vorm die de roman kreeg niet buiten beschouwing.

De Poolse Nobelprijswinnares laat in haar nieuwe essaybundel De tedere verteller zien wat haar als schrijfster beweegt en trakteert haar lezers op inspirerende inzichten.

Paul Lomami Tshibamba wordt gezien als de godfather van de Congolese literatuur. Nu is er een heruitgave van zijn indrukwekkende verhalen: over mythen, rouw en de kolonisator.

Door de identiteitspolitiek heeft links traditioneel cruciale uitgangspunten laten varen. Hierdoor speelt het volgens filosoof Susan Neiman en politicoloog Umut Özkirimli extreem-rechts in de kaart.

Op geheel eigen wijze mengt Richard Osinga wetenschap en avontuur in Munt weer tot een ideeënroman, die leidt naar ondoordringbaar Congo. Daar komen de personages tot inzicht.

In haar overzichtsgeschiedenis van Oost-Duitsland geeft ze een geheel nieuw beeld van dat land door ook het leven van gewone mensen te beschrijven. ‘Ik wilde het verleden depolitiseren en meer in balans brengen.’

Het Vondelpark, het Rijksmuseum, goede woningen voor arbeiders. Amsterdam heeft het allemaal te danken aan de koopman Piet van Eeghen. Hij was de aanjager van de Tweede Gouden Eeuw van de hoofdstad.

Een geschiedenis van een vergeten Duits concentratiekamp in Overijssel stemt tot nadenken over de manier waarop met de geschiedenis van de oorlog wordt omgegaan, vooral als het om begrippen als ‘goed’ en ‘fout’ gaat.

Op deze plek schrijft NRC over de populairste boeken van dit moment. In het nieuwe boek van Floortje Dessing kijkt ze terug op het maken van 25 jaar reistelevisie.

In Moeder, na vader beschrijft Bakker zijn doodgewone ouders op magistrale wijze. Dat kan meeslepend en zelfs verslavend zijn.

De klassieker De eendimensionale mens staat weer volop in de belangstelling. Terecht, want Herbert Marcuse schreef een verbluffend vooruitziend betoog, dat het onbehagen over onze eigen tijd scherp tegen het licht houdt.

Van Grete Weil verscheen de postuum ontdekte roman De weg naar de grens, die is gebaseerd op haar bittere oorlogservaringen. Haar oordelen zijn meedogenloos, of ze rechtvaardig zijn is aan de lezer.

Over de roman Noch wach? van Benjamin Stuckrad-Barre, over een Berlijns #MeToo-verhaal, werd maandenlang in Duitse media gespeculeerd. Zou hij echt alle dirt bij mediabedrijf Axel Springer opdissen?

Moet literatuur die getuigt van een koloniaal wereldbeeld in nieuwe uitgaven worden voorzien worden van context en duiding? Tropenwee uit 1903 kijkt opmerkelijk eenvoudig langs het lijden van de Congolezen.

Door de manier waarop Mieko Kawakami over vrouwen en armoede schrijft, is ze in Japan een literair fenomeen. „Ik wil vrouwen filosofischer benaderen.”

In het nieuwe boek van Esther Verhoef, de koningin van de oestrogeenthriller, zijn mannen vooral eendimensionale narcisten.

In haar boek Wolvenkoorts weet Ekman op meesterlijke wijze spanning op te bouwen rondom de komst van een wolf.

Bier in de snookerclub uit 1964 van de Egyptische schrijver Waguih Ghali was destijds een succes in Europa. Nu herkennen ook veel jongere Egyptenaren zich erin. Onlangs verscheen een Nederlandse vertaling

Twee publieksboeken van vermaarde feministen lijken in hun aanpak recht tegenover elkaar te staan. Maar beiden laten zien hoe radicaal een feministisch leven eigenlijk is.

Vissen is wreed, maar voor de getroebleerde, deels Joodse Ota Pavel was het ook een mythische activiteit – zelfs een daad van ultieme vrijheid. Zijn memoires, het opgediepte juweel van een boek Hoe ik de vissen ontmoette, tonen de complete mens aan de hand van de hengelsport.

Honderdduizenden Nederlanders legden in 1943 hun werk neer, uit protest tegen een voorgenomen gevangenneming van ex-soldaten. Terecht besteedt een nieuw boek daar aandacht aan.

Een oud-rechercheur die al begint af te takelen moet weer aan de slag, met een misbruikzaak die z’n heden en herinneringen op zijn kop zet. Met deze roman toont Barry wat hij kan, en bewijst hij dat hij bij de groten behoort.

De roman De kuil gaat over een vastgelopen jong stel, broeierig overspel en een raadselachtig coma. En op de achtergrond zingt de dreigende natuur mee. Van der Haar schrijft er heerlijk plastisch en slim dubbelzinnig over.

De grondwet is het draaiboek voor burger en staat dat niemand echt kent. Of goed leest. Wim Voermans’ kolossale, en ook zeer handzame en leesbare naslagwerk Onze constitutie lost dat op.

Wie veroorzaakte een natuurramp, en wie komt ermee weg? Cattons als ecothriller ontvangen roman toont hoe iedereen, van links tot rechts, zich kinderachtig en konkelend in enorm domme bochten draait.

Op deze plek schrijft NRC over de populairste boeken van dit moment. Deze week: het volgende boek vanuit de familie Meiland, bekend van realityserie Chateau Meiland.

Vorig jaar won de 29-jarige Jip van den Toorn de Inktspot-prijs voor beste politieke tekening. Nu is haar boek Crisis toe aan een vierde druk. „Ik ben een wandelende crisis.”

Het lezen van klassiekers kan je handvatten bieden voor je eigen leven. Dat ervoer Eva Peek, die zich door menig dramatisch romanpersonage liet leiden. Achteraf gezien bleek dat niet altijd een goed idee.

In ‘Aangeraakt door de goden’ zie je een van Nederlands beste romanciers zichzelf aan de eigen haren uit het moeras trekken.

De postuum uitgegeven dagboeken van de Vlaams-Joodse verzetsstrijder en filosoof Leopold Flam fonkelen door zijn openhartigheid over zichzelf. Hierin kan hij wedijveren met iemand als Etty Hillesum.

De nieuwe, op Macbeth gebaseerde roman van deze Bookerprize-winnaar gaat over klimaatactivisten die stukken land clandestien tot moestuin ombouwen. „In het klimaatdebat mis ik het verlangen om te weten wat er komen gaat.”

Wie elke dag talkshows kijkt, kan makkelijk het gevoel krijgen dat we in uniek gepolariseerde tijden leven. Maar het valt echt wel mee met die kloof, beweert FAZ-hoofdredacteur Jürgen Kaube.

De roman De schoft, over de vluchtelingencrisis, laat zien dat de weerbarstige werkelijkheid grijstinten nodig heeft. Met soms grauwheid tot gevolg.

Op deze plek schrijft NRC over de populairste boeken van dit moment. Deze week: het nieuwste deel in de Fjällbacka-serie van Camilla Läckberg, waar de mannen wat eendimensionaler zijn dan de vrouwen.

In zijn nieuwe boek vertelt Yorick Goldewijk een meeslepend verhaal, waarin niets is wat het lijkt.

De beroemdste hoveniers waren vaak eigenwijze types die het beter wisten dan hun opdrachtgevers. Dat laat Lenneke Berkhout zien in een vermakelijke cultuurgeschiedenis van het tuinieren.

In twee boeken wordt krachtig en mooi verwoord betoogd dat we behoefte hebben aan meer kritisch burgerschap.

P.C. Kuiper had veel macht en invloed in de naoorlogse psychiatrie. Een onthutsende biografie verschijnt juist op het moment dat het vakgebied zich bezint op gemaakte fouten in het verleden.

De tweede roman van deze Moldavische schrijfster speelt zich af in de nadagen van de Sovjet-Unie en de woelige tijd die daarop volgde. „Pas als je in het Westen kwam, zag je hoe je ook kon leven.”

De Boon Literatuur Prijs ging dit jaar verrassend naar Wat we toen al wisten van Geert Buelens. Redacteuren Eva Peek en Thomas de Veen vragen zich af wat deze opmerkelijke keuze voor een non-fictieboek over het klimaatdebat zegt.

Le Petit Prince is over de hele wereld geliefd, en zeker ook in Japan. Toch sluit het enige museum over de klassieker, op zo’n anderhalf uur reizen van Tokyo, de deuren.

De nu vertaalde graphic novel Gender Queer van Maia Kobabe roept in de VS veel controverse en weerstand op. ,,Ik zie al die ophef maar als een teken van de kracht van mijn werk.”

Op deze plek schrijft NRC over de populairste boeken van dit moment. Deze week: moppen met een baard.

Een Britse kunsthistoricus schreef een boek met verhalen over tatoeages uit de hele wereld, van de mysterieuze tekens op een vijfduizend jaar oude ijsmummy tot de zwaluwtjes op de onderrug van Kate Moss.

In zijn nieuwste boek, ‘een persoonlijke geschiedenis’, beschrijft hij de ongekende vooruitgang in Europa sinds 1945 en de serie crises van de voorbije vijftien jaar. Dikwijls stond de Britse historicus er met zijn neus bovenop.

Niet ‘dé mens’ is een bedreiging voor de natuur, maar een bepaald type: de onverzadigbare consument. Laten inheemse culturen zien hoe we in harmonie kunnen leven met de natuur?

Discussies over de methodes en effecten van de antropologie lopen soms hoog op. Welk perspectief is het meest waardevol: inheemse stemmen of westers geschoolde expertise van buitenaf?

Door de verwoestende aardbeving in Turkije viel er een sluier van verdriet over het kookboek 'Karsu’s Kitchen' van zangeres Karsu Dönmez. De zuidelijke regio waar haar familie vandaan komt, werd zwaar getroffen.

De Duitse geschiedenis van de afgelopen eeuw verscheurt de generaties – nog steeds, lezen we in aangrijpende romans van Edgar Selge en Bernhard Schlink. Onbegrip en ruzie bepalen de loop van mensenlevens.

In het autobiografische Citroeninkt vertelt Maral Noshad Sharifi het krachtige verhaal van het meisje Talar dat het trauma van haar ouders wil overwinnen.

De meedogenloze, vuurspuwende fabels van Kathy Acker beleven een herontdekking. De punk-schrijfster die experimenteerde met haar werk, leven en lichaam geldt nu als een moderne klassieker.

Kees de jongen bestaat 100 jaar, maar de liefde voor het levendige, nog steeds frisse boek van Theo Thijssen blijft onverminderd groot. De eerste ‘zielstudie’ van een 11-jarig kind inspireert schrijvers steeds opnieuw.

De Nobelprijswinnaar bewijst opnieuw dat het schrijven van fictie werkelijk de moeite waard is. De Pool, een liefdesgeschiedenis die gaat over vertalen, is bovendien geestig.

Historicus Martin Bossenbroek vertelt in De Zanzibardriehoek een verhaal over slavernij vanuit het perspectief van verschillende hoofdpersonen. „De bronnen zijn fantastisch.”

Nederland zou veel kunnen leren van Zuid-Korea. Dat blijkt uit een hoogst informatief boek, dat vele facetten van het land blootlegt.

Een nieuwe uitgave van Heerlijke nieuwe wereld, met sombere essays van Margaret Atwood en Yuval Noah Harari, leest als een literaire toverbal met een bittere nasmaak.

In haar nieuwste boek kijkt Margaret Atwood met een blik vol rouw naar de wereld. „Je beroert de lezer, dat is wat schrijven is.”

Schelpen zoeken haalt je naar buiten, de natuur in. En het brengt je in contact met wat er gebeurt in de ecosystemen van de zee, volgens fanatieke jutter Wilbert Kerkhof. „Sinds de pandemie zie ik duidelijk meer mensen het doen dan voorheen.”

In haar kinderboek bij de Maand van de Filosofie nodigt Joke van Leeuwen haar lezers uit om na te denken over hoe mens, dier en ding zich tot elkaar verhouden.

Bestaat er zoiets als een reactionaire stijl van schrijven? Dat vraagt een leerzame studie over de Franse literatuur.

Woorden doen ertoe. Steeds meer, lijkt het wel. Twee boeken schijnen hun licht op de manier waarop taal onze blik op de wereld stuurt. De een zoekend, de ander een tikje dogmatisch.

Met haar typerende combinatie van bittere ernst en zelfrelativering schrijft zij soeverein en waardevol over ouderdom, rouw en de dingen die voorbijgaan.

Al veertig jaar probeert Koert Lindijer zijn Nederlandse lezers door Afrikaanse ogen te laten kijken naar een onbevattelijk groot en gevarieerd continent.

De personages in Morgen en Morgen en Morgen zijn geneigd het leven in game-termen te beschouwen. Het is een ode aan vriendschap, en de spelende mens.

Melvyn P. Leffler buigt zich over de aanloop naar de oorlog in Irak. Hij geeft veel inzicht in de besluitvorming van de Amerikanen – misschien wel te veel.

Elizabeth Jane Howard heeft het in haar kabbelende memoires vooral over haar verlammende schaamte en over de vracht aan mannen die naar haar gunsten dingt. Pas als ze haar derde echtgenoot verlaat, krijgt ze vleugels.

Koraalriffen, vogels en insecten leggen het loodje, mensen zijn depressief en slapeloos. Allemaal door constante blootstelling aan kunstlicht. Johan Eklöf analyseert onze angst voor het donker en roept op de lichten te doven.

De oeroude opvatting dat de mens buiten en boven de rest van de natuur staat, ontploft in ons gezicht, volgens de historicus Philipp Blom. We beleven de ‘grootste geestbeving in 3.000 jaar’. „Groter dan de Copernicaanse revolutie.”

Ook in deel twee van haar roman over de Russische keizerin Catharina I houdt deze Litouwse schrijfster de spanning er tot op het laatst in. Ook zijn er tal van parallellen met het Rusland van Poetin.

In de bundel De afterparty blikt Ivo Niehe terug op de veertig televisiejaren die achter hem liggen en alle beroemdheden die hij heeft ontmoet.

Oë debuteerde als student en schreef veelvuldig over politiek en zijn geboortedorp. Toen hij vader werd van een gehandicapte zoon, nam een nieuw thema zijn werk over en schreef hij vele boeken met personages gebaseerd op zijn zoon.

Op zoek naar een goed boek in de Boekenweek? In deze gids zetten we twintig recent verschenen boeken op een rij, die positief besproken zijn door de boekenredactie van NRC: van romans, filosofieboeken tot boeken over de geschiedenis.

Eén ding trof Lize Spit onverwacht: haar twijfel of ze haar Boekenweekgeschenk wel schreef uit noodzaak. „Bij andere boeken kun je als schrijver op elk moment stoppen, hierbij niet.”

‘Ik ben alles’ luidt het thema van de Boekenweek. Autobiografisch schrijven heeft een hoge vlucht genomen. De geëngageerde ‘autofictie’ van Nobelprijswinnaar Annie Ernaux vindt navolging.

Aanvankelijk schrapte Raoul de Jong een passage uit zijn Boekenweekessay uit vrees te boos te klinken. Gelukkig nam hij het deel toch op.

Lize Spit toont zich in 'De eerlijke vinder' een slim en soepel auteur, ook op de korte baan. In minder dan honderd pagina’s slaagt ze erin een wrang portret te schetsen van haar hoofdpersoon.

Wat keek hij scherp, wat was hij trouw aan zijn overtuigingen, en wat potte hij veel op. Dat denk je bij het lezen van deel twee van de dagboeken van J.J. Voskuil.

Rondom de Boekenweek is er altijd wat: de thema’s zijn te saai, de auteurs te commercieel of juist te literair. In 2023 is dat niet anders.

Michel Houellebecq is zijn plek als Franse achttiende-eeuwse vorst op het grote tweepersoonsbed kwijt, en zijn hofhouding heeft de benen genomen

In Vernietigen, de roman die deze week in Nederlandse vertaling verschijnt, probeert de Franse schrijver iets nieuws: menselijke relaties uitdiepen. Maar er valt vooral wat te genieten als de vroege Houellebecq zich laat gelden.

De zanger van K’s Choice schreef een openhartig boek over zijn transitie. ‘Ik heb veel gehad aan de verhalen van andere transgender mannen. Als ik die rol voor anderen kan spelen dan doe ik dat echt met het allergrootste plezier.’

Met charme en een vlotte pen verkoopt Benjamin Netanyahu zijn visie op Israël in zijn autobiografie. De kritische, op stevige research gebaseerde roman De Netanyahu’s schetst een ander beeld.

De shortlist van de Libris Literatuur Prijs 2023 is maandag bekendgemaakt. Anjet Daanje is daarop de enige vrouw naast Oek de Jong, Donald Niedekker, Yves Petry, Peter Terrin en Peter Zantingh.

De Verlichting werd niet geboren in Europese salons, maar aan boord van piratenschepen. Tot dat opzienbarende vermoeden komt antropoloog David Graeber in een postuum verschenen boek.

Filosofe Martha Nussbaum past haar bekende denkwijze toe op dieren – met resultaten die niet altijd overtuigen.

Wie de wereld probeert te zien door de ogen van vogels, ziet oneindig veel leed. Dat blijkt uit twee verontrustende boeken.

Chris Miller beschrijft de opkomst van de halfgeleider. Een cruciaal onderdeel van broodroosters, iPhones en oorlogstuig, met grote geopolitieke implicaties.

In drie verhalen laat deze Israëlische schrijver zien hoe ongrijpbare menselijke gevoelens tot verwarring binnen een liefdesrelatie kunnen leiden.

De burgeroorlog tussen de ‘Roden’ en de ‘Witten’ die na de Russische revolutie uitbrak, werd deels uitgevochten in de regio waar het nu oorlog is. Ook toen al werd de strijd gekenmerkt door incompetente officieren en ongekende wreedheden.

Het nadenken over het welzijn van dieren bevindt zich in een stroomversnelling. Niet alleen de mens, maar elk dier is een politiek wezen – met alle bijbehorende belangen, rechten en plichten.

Ook in haar nieuwe roman draait alles om de vraag of je aan je afkomst kunt ontkomen. Deze keer vertelt ze haar verhaal vanuit meerdere perspectieven.

Zonder dat we er meestal bij stilstaan bepalen impliciete en expliciete regels het hele leven – van deelname aan het verkeer tot het roken van een joint. Hoe valt een goede van een slechte regel te onderscheiden?

In Stahlgewittern is een van de beste en meest overtuigende oorlogsboeken. Dat de schrijver ook genoot van zijn belevenissen aan het front, lijdt geen twijfel.

Het dagboek van Anna Haag vond eindelijk een publiek. Hoe een ‘gewone’ Duitse vrouw, omringd door Hitler-aanhangers, probeerde haar verstand te behouden.

Oorlog gaat sinds mensenheugenis gepaard met verkrachtingen. Maar bij moderne oorlogen is nog meer aan de hand.

Waarin verschilt een rechtvaardige van een onrechtvaardige oorlog? Just and Unjust Wars groeide uit tot een bepalend boek in de ‘just war theory’: het academische specialisme dat zich bezighoudt met de ethische aspecten van gewapende conflicten.

In zijn magnum opus Leven en lot komt alles samen wat met oorlog, dictatuur, repressie, genocide en volgzaamheid te maken heeft.

Is het geoorloofd om naar oorlog te kijken van een comfortabele afstand? Compassie voelen met degene die lijdt is niet moeilijk, aldus Sontag. Wat wel moeilijk is, is om met dat mededogen iets constructiefs te doen.

Hij wás niet zo goed, deze tweede roman van Jones: te veel personages, de stijl werd een truc. Maar de schrijver snoeide in zijn verhaal voor de Nederlandse vertaling, met prachtig pregnant resultaat.

Wat hebben een gestalkte au pair en een kunstdocent die grenzen overschreed met elkaar te maken? De ingenieuze tweede roman van Bronwasser beproeft je geduld, maar maakt de ronkende belofte waar.

'Van het westelijk front geen nieuws' zou gisteren gepubliceerd kunnen zijn, schrijft Arnon Grunberg. Nog steeds worden in Oekraïne soldaten geofferd voor een paar honderd meter terreinwinst.

De heroïsche taal uit het verleden is uitgewerkt en voor literaire ambiguïteit is geen ruimte meer. De oorlog die sinds een jaar in Oekraïne woedt, dwingt de schrijvers daar te zoeken naar een nieuwe taal, ziet vertaler Tobias Wals.

De verbannen Russische filmcriticus Anton Dolin ziet dat het beroerd gesteld is met de Russische film. „Censuur, zwarte lijsten: alsof de Stalinterreur weer terug is.”

Sinds de Russische invasie lezen veel Oekraïeners Tigrolovi (Tijgerjagers) van Ivan Bahrianyi (1907-1963). In deze avonturenroman laat een Oekraïense superheld niet met zich sollen.

„Klein en overwogen”, noemt de Roald Dahl Story Company de aanpassingen in zijn werk. Maar de lijst is lang en divers. Het wekt de vraag op: wie heeft zeggenschap over de fictie? Wie is daarvan de ‘eigenaar’?

De bundel Bij wijze van leven van de 76-jarige Martens getuigt van „absoluut meesterschap”, volgens de jury van de prijs voor verhalenbundels.

Het leven is zwaar, maar filosofie kan een mens helpen overeind te blijven, denkt Kieran Setiya. Tot op zekere hoogte.

Klimaatbeleid is een maatschappelijke splijtzwam. De invloedrijke filosoof Bruno Latour omarmde zulke tegenstellingen. Maar hoe overtuigend is zijn engagement echt ?

Online verschijnen romans per hoofdstuk, die zich in samenspraak met lezers ontwikkelen – soms met groot succes. Het publiek bepaalt of de auteur van de pen kan leven.

De Mexicaanse Alejandra Ortiz schrijft in haar unieke autobiografie over haar Nederlandse vluchtenlingenbestaan. Fraude wordt beloond en eerlijkheid bestraft.

De nieuwe roman van Salman Rushdie was al voltooid voor de aanslag op zijn leven. Toch kleurt die gebeurtenis nu de leeservaring.

Vergeet het beeld dat de christelijke kerk in de vierde en vijfde eeuw het Romeinse keizerrijk ‘overnam’, schrijft de Britse historicus Peter Heather. De kerk als samenhangend instituut ontstond pas in de twaalfde eeuw.

De Amerikaanse schrijver Bret Easton Ellis voegde een seriemoordenaar toe aan zijn eigen schooltijd. Het resultaat is nostalgisch, maar nergens sentimenteel.

Een vrouw fietst door Europa, op de vlucht voor haar leven en de prestatiemaatschappij. Maar door welk Europa laat zij zich omringen?

Ze werd ‘de heks van Anjum’ genoemd en zou twee veel jongere mannen hebben vermoord. Een boek werpt de vraag op of hier sprake was van een gerechtelijke dwaling.

Op deze plek schrijft NRC over de populairste boeken van dit moment. Deze week: een pamflet tegen de welvaartskloof van Sander Schimmelpenninck.

Seks en literatuur zijn een ingewikkelde combinatie, al helemaal wanneer er minderjarigen in het literaire spel zijn. Zijn er grenzen?

Migranten hebben mede vorm gegeven aan de ontstaansgeschiedenis van Nederland. Dat blijkt uit een nieuwe migratiegeschiedenis, waarin de nadruk ligt op hen die een reden hadden om te vluchten voor geweld of onderdrukking.

De postuum in vertaling verschenen, laatste roman van de grote Spaanse schrijver laat zijn literaire verbeeldingskracht in volle glorie zien.

De muziek van de Romantiek is nog steeds zeer geliefd. Maar het is een uitdagende opgave om greep te krijgen op zo’n brede, veelomvattende en diverse muzikale stroming.

Alexandra Radius en Han Ebbelaar waren Nederlands beroemdste dansechtpaar. Met een fenomenaal gevoel voor details blikken ze terug op een grootse carrière.

Ook zijn nieuwe roman gaat over het tragische lot van de lagere sociale klasse. Deze keer voegt hij er ook een thriller-element en een verzetsverhaal aan toe.

Na doodsbedreigingen trok de Kinderboekenweek-dichter zich terug. Hoe werkt dat, als radicalen literatuur lezen en actievoeren?

In de nieuwe, deels autobiografische roman 'Lessen' van Ian McEwan komt de hoofdpersoon op latere leeftijd achter het bestaan van een broer. Zijn moeder is dan al dementerend. ‘Pas na hun dood kon ik over mijn ouders schrijven.’

Boekenredacteur Rosan Hollak richtte een brief aan de Amerikaanse schrijfster Elizabeth Hardwick. Daarin analyseert ze wat het betekent om als getalenteerde vrouw in de schaduw van een man te leven.

Margaret Sullivan is de meest geprezen ombudspersoon van de Amerikaanse journalistiek. Over haar ervaringen schreef ze een levendig maar weinig diepgravend boek.

Ook de tweede, vertaalde roman van deze jonge Poolse schrijver speelt zich af op het platteland. En opnieuw is er een grootouder met een geheim.

In de roman Tijd van zonde wordt alles haastig ingekleurd, uitgelegd en geïnterpreteerd. Maar Kapoor weet ook een ultiem actiefilmgevoel op papier te krijgen.

In zijn boek De democratie crasht stelt voormalig D66-Kamerlid Kees Verhoeven dat de digitalisering de rechtstaat en de democratie onderuit haalt. Oververmoeide volksvertegenwoordigers laten zich te veel leiden door scoringsdrift en de burger wordt te weinig beschermd.

In het boek 'Mavoklanten' vertellen bekende Nederlanders trots over hun schoolverleden en carrière.

Alsof het in de Britse lucht hing: na Ian McEwan verbindt nu ook Jonathan Coe een leven aan 75 jaar Britse geschiedenis. En dat alles aan de hand van chocolade.

In de boekenserie ‘Valerie Lane’ van Manuela Inusa hebben vijf vriendinnen winkels in een winkelstraatje in Oxford. Het leven is er een bloemenzee en iedereen is lief.

Zowel de omzet als de afzet steeg in de boekhandels, toch gaat het slecht met het Nederlandstalige boek. Vooral de Nederlandse fictie kreeg in 2022 een flinke tik te verduren.

In haar tweede dichtbundel bevecht Paalman ruimte voor ongeziene vrouwen in de geschiedenis. Haar gedichten maken duidelijk hoe het is om niet één-nul, maar tweeduizend jaar patriarchaat achter te staan.

Verlangen is bitterzoet. Het zoete spreekt voor zich, het bittere behoeft wat meer uitleg, zal dichter en classica Anne Carson gedacht hebben. Ze onderzoekt de dynamiek van verliefdheid in een wervelend en maf poëzietweeluik en een essay over de klassieken.

De klassieker Massa en macht van de ‘autobiograaf van de massa’ is 63 jaar oud, maar nog hoogst relevant. Nu kun je het lezen voor inzicht in Capitoolbestormingen, coronademonstraties en Poetins machtswellust.

SP-leider Lilian Marijnissen en BBB-leider Caroline van der Plas schreven allebei een boek. Waarom heeft de één alsmaar geen electoraal succes en de ander wel?

Naziminister Goebbels als personage: het gaat Van Brederode opmerkelijk goed af, zo geloofwaardig als ze hem neerzet. Haar roman geeft inzicht in de redeneer-route die loopt van schijnbaar logische gedachten tot aan de gruwelijkheden van het nationaal-socialisme.

Bernhards ster rees snel in de Tweede Wereldoorlog. Maar was het wel zo’n goed idee om de prins zoveel macht te geven, vraagt Dik van der Meulen zich af. Hij dist de verhalen over zijn oorlogsverleden smakelijk op.

Zijn parabel ‘De groot-inquisiteur’ heeft veel schrijvers en wetenschappers geïnspireerd. Letterkundige Helmuth Lethen laat dat zien in een fascinerend boek.

Honderd jaar geleden overleed de Tsjechische schrijver Jaroslav Hašek (1883-1923). Zijn onvoltooide en nog altijd actuele anti-oorlogssatire over de geniaal naïeve soldaat Švejk laat zien dat oorlog totaal absurd is.

Op deze plek schrijft NRC over de populairste boeken van dit moment. Deze week: Het Aanzien van 2022 (en z'n illustere voorgangers).

Het marktdenken is te ver doorgeschoten, daarover bestaat tegenwoordig veel consenus. Maar wat kan ervoor in de plaats komen? Deze twee boeken verbeelden de zoektocht naar een nieuwe politieke ideologie.

De Britse schrijfster Julia Blackburn werd gegrepen door de uitgestorven taal van een Afrikaans San-volk. Ze reisde naar hun woongebied, de Karoo, tot corona toesloeg. Het resultaat is een frappant boek.

Economische groei en duurzaamheid zijn eigenlijk onverenigbaar, betogen recente klimaatboeken. Maar er zijn wel degelijk oplossingen voor de duurzaamheidscrisis. Grote vraag is echter waarom de situatie desondanks niet verbetert.

Zijn prozadebuut voor volwassenen speelt zich af in het oude Rome, waar hij hedendaagse thema’s als geldzucht, machtswellust, kiezersbedrog, kuddegedrag en populisme in een effectieve setting plaatst. Dat gebeurt met schrijfplezier.

In de nieuwe romans van Roy Jacobsen en Edvard Hoem leggen de hoofdpersonen een odyssee af op zoek naar liefde en geluk. De een heeft meer succes dan de ander.

In twee totaal verschillende boeken wordt de betere boekhandel geprezen. En ook al verkopen ze sokken en koffie om rond te komen, boekwinkels blijven een idealistische onderneming.

Als een Houellebecq van de Lage Landen schrijft hij romans over de toestand van moderne samenleving. Dit keer richt hij zich woordspeels op de klimaatramp.

Voor het eerst is er een volledige Nederlandse vertaling van Victor Hugo’s meesterwerk. Ondermeer door de talloze lange uitweidingen blijkt het een nog bijzonderder boek te zijn dan je altijd al dacht. Het hele drama van de negentiende eeuw is erin vervat.

Geoloog Salomon Kroonenberg las het literaire werk van de schrijver en aardwetenschapper W.F. Hermans met een wetenschappelijke blik en ontdekte de diepere lagen ervan.

Sinds 1962 houden literaire tijdschriften elke twintig jaar enquêtes over de stand van het dichterslandschap. Vrijdag wordt die opnieuw gepresenteerd.

Op deze plek schrijft NRC over de populairste boeken van dit moment. Deze week: troostende woorden van de Belgische psychiater.

Een verterende keuze voor een schrijfster: het moederschap of de literatuur. Femke Brockhus, auteur van een roman over dit thema én gefascineerd door Sylvia Plath, bespreekt Euforie van de Zweedse schrijfster Elin Cullhed. Daarin worstelt Plath als fictief personage met diezelfde keuze.

Srebrenica-overlevende Emir Suljagićc maakt indruk met een intens treurig boek, dat de lezer ervan doordringt dat sommige wonden nooit zullen helen.

De cultuurstrijd in de VS richt zich in toenemende mate op boeken. Uitgeverij Skyhorse profiteert daarvan door boeken uit te geven die door anderen zijn geweigerd.

De vermaarde Britse oorlogshistoricus Lawrence Freedman gaat in zijn nieuwe boek op zoek naar wat nodig is voor goed militair leiderschap.

Negentig jaar geleden kwam op 30 januari Hitler aan de macht. In twee boeken worden dagboeken en brieven kunstig met elkaar vervlochten in een spannend, waargebeurd verhaal.

Gottfried Wilhelm Leibniz was een invloedrijk filosoof, die aan de basis stond van het rationalisme. Maar was hij echt een voorloper van de relativiteitstheorie, de psychoanalyse, de evolutieleer en de digitale cultuur?

Het is zijn laatste roman, zo heeft de Amerikaanse schrijver aangekondigd. Het is ook een dik boek. De laatste skilift beslaat duizend pagina’s en zit vol personages en autobiografische elementen.

Zet de Bouquetreeks niet weg als waardeloos en neem de liefdesroman serieus, betoogt Kees ’t Hart. Judith Eiselin las zijn ‘pleidooi voor pulp’ en nam de proef op de som met een handvol Bouquetreeks-deeltjes.

Hoe gaan we om met terreur? En hoe verzetten we ons ertegen? De filosoof Georges Didi-Huberman richt zich op de sprankeltjes licht in donkere tijden. Maar waar bestaat die hoop uit?

Gelijkmoedige of zelfs blijde acceptatie van de dood is een trend. Ongetwijfeld hebben vergrijzing én de pandemie de populariteit van dit rustig-gaan-sterven-genre aangejaagd.

Weinig zo star als de canon van de klassieke muziek: die bulkt van stukken van witte, Europese mannen. Twee levendige boeken pogen dat te doorbreken, met aandacht voor moderne muziek, en uit andere delen van de wereld.

‘De passagier’, de roman waarmee McCarthy een lange schrijfstilte doorbrak, was weerbarstig, onevenwichtig. Het vervolg van het tweeluik bestaat geheel uit dialogen – en is wél een onontkoombare eenheid.

De wraak van het Spaanse leger op Zutphen in 1572 is berucht gruwelijk: burgers werden (levend?) in wakken gegooid. Historicus Johan Visser heeft bedenkingen en ziet vooral een mythe. Heeft hij gelijk?

Na de val van de Muur woonden de Oost-Berlijners ineens in een vreemd land. Die ontheemding galmt door de Duitse bestseller 'Stern 111' – net als de ongelijkheid tussen Oost en West.

Er wordt wel degelijk gedroomd van het hogere, in het Groningen van de verhalenbundel Sellinger. Schröders hang naar het toverachtige en romantische, past daar prachtig bij.

Bij toeval stuitte Jutta Chorus op vijf bijzondere vrouwen uit één familie. Ze laat zien hoe zij probeerden hun dromen na te streven in een tijd waarin dat voor vrouwen niet vanzelfsprekend was.

Tientallen jaren na de publicatie van zijn omstreden boek De duivelsverzen werd Salman Rushdie dit jaar ernstig verwond. Zo groot als de ophef toen was, zo onverschillig was de reactie nu. Toch ligt het boek nog altijd gevoelig, ziet Lotfi El Hamidi.

De veelbesproken film Blonde over Marilyn Monroe is gebaseerd op een roman van Joyce Carol Oates. Hoe schrijft een auteur als Oates over de iconische actrice? En hoe deden Arthur Miller en Norman Mailer dat eerder?

Zijn reputatie als een van de groten van de 20ste-eeuwse literatuur is keer op keer bevestigd. Toch is er nu pas een Engelstalige (in Nederlands vertaalde) biografie uit waarin wordt beschreven waarom hij zijn beste werk schreef toen het slecht met hem ging.

In maar liefst 1467 pagina’s beschrijft de Britse historicus Simon Sebag Montefiore de geschiedenis van de wereld aan de hand van belangrijke personen en hun families.

De dit jaar onverwacht overleden schrijfster liet haar historische personages tot leven komen in de ijle zone tussen twee letters in.

We zagen in 2022 opvallend veel romans-in-romans en fictieve schrijvers die grote invloed en betekenis werd toegedicht – overal, van de Goncourt-winnaar tot een Amerikaanse favoriet. Wat zegt dat?

Ruslandkenner Mark Galeotti reconstrueert Poetins zelf opgelegde missie om van Rusland een militaire grootmacht te maken. Imperialistische hoogmoed blijkt fataal.

Twee boeken tonen aan hoe autoritaire en populistische leiders de geschiedenis ten gunste van het eigen gewin manipuleren.

Vijftig jaar na haar eerste themanummer over Suriname komt ’Tirade’ met een nieuw themanummer: ‘Prakseri, een Tirade vol verhalen uit Suriname’. Maar deze keer zijn het niet de gedichten, maar verhalen die centraal staan, verhalen waar weinig Nederland in voorkomt.

Colleen Hoover is de best verkopende auteur van dit moment in de VS. Ze brak internationaal door via TikTok – in de lege lockdowntijd, toen lezers verstoken bleven van hevige emoties. Is haar succes een teken des tijds?

Het levensverhaal van Nate Shaw, zoon van bevrijde slaven, is vijftig jaar later vertaald. All God’s Dangers voelt nog steeds relevant. „Zijn vader gedroeg zich als een slaveneigenaar.”

Het leven in een land dat verscheurd wordt door oorlog en conservatieve voorschriften blijft vol gevaren, zeker voor vrouwen. Zarifa Ghafari schreef er een indrukwekkend boek over.

Wat in de novelle Zo hoog de zon stond een ontspannen werkvakantie van een gespannen kunstenares moest worden, mondt uit in een zomer vol woeste nachtmerries en ontregelende katers.

In haar veelgeprezen laatste roman speelt Anjet Daanje met de behoefte van de lezer om overal betekenis in te zien. „Dit boek is een soort Rorschach-test: je haalt eruit wat je erin ziet.”

Op deze plek schrijft NRC over de populairste boeken van dit moment. Deze week: puberopvoedadviezen van Kluun.

Soms klinkt er wel eens gemopper over de overdaad aan nieuwe boeken die elke week verschijnen. Hoe kunnen zoveel boeken ooit lezers bereiken? Maar gelukkig zijn er nog steeds boeken, die zich onderscheiden en een echt gesprek tussen lezers op gang brengen.

In het debat over het slavernijverleden speelt de Haïtiaanse Revolutie een belangrijke rol. Wie was Toussaint Louverture, de legendarische leider van die opstand?

In Demerara – nu Guyana – vond in 1823 de grootste opstand ooit in een Britse kolonie tegen slavernij plaats. Toch is die belangrijke en invloedrijke gebeurtenis tegenwoordig niet meer zo bekend.

Haar bestseller Kitchen uit de jaren tachtig is bezig aan een revival. Opvallend zijn de zeker voor het traditionele Japan in die tijd vooruitstrevende opvattingen over familie en geborgenheid.

De Argentijns-Amerikaanse auteur vertelt vier versies van één verhaal. Dat pakt briljant uit.

De rol van de voormalige Duitse keizerlijke familie bij de opkomst van de nazi’s is vaak onderschat. Historicus Stephan Malinowski maakt daar korte metten mee.

De personages in de verhalen van Maxim Osipov krijgen ervan langs. Toch leest zijn bundel als een medicijn ter verdrijving van de melancholie.

Op deze plek schrijft NRC over de populairste boeken van dit moment. Deze week: een boek over misdaadjournalist John van den Heuvel.

Met haar boek Papyrus werd de Spaanse classica Irene Vallejo in één klap beroemd. „Het avontuur van het lezen kent zijn ups en downs.”

De schok van de Eerste Wereldoorlog veranderde Huizinga’s visie op de functie van geschiedschrijving. Dat wordt het eerst zichtbaar in zijn beroemdste werk: Herfsttij der Middeleeuwen.

Uit een stapel opgedoken manuscripten zijn twee nieuwe romans van deze Franse schrijver en antisemiet gedestilleerd. Ze laten zien hoe hij in de loop der jaren zijn geniale stijl ontwikkelde en een van de groten uit de wereldliteratuur werd.

Herman Schaepman, zo blijkt uit een biografie, en niet de gereformeerde leider Abraham Kuyper, was de belangrijkste negentiende-eeuwse architect van een erfenis waar we tot op heden mee worstelen.

In 1962 kwam het bijna tot een kernoorlog tussen de VS en de Sovjet-Unie. Twee boeken laten zien hoe door een kettingreactie van misverstanden de spanningen steeds verder opliepen.

Ook in zijn nieuwe roman manifesteert hij zich als een conservator van de Nederlandse taal. Zijn personages palmen je dan ook in met hun woordenschat.

In de Gouden Eeuw versterkte de oorlogsindustrie de economische bloei van de Republiek. Dat concludeert historica Marjolein ’t Hart in haar nieuwe boek over die omstreden periode.