Johannes Vermeer

Een Vermeer-expositie organiseer je niet zomaar: verzekeringen en discussies over wat wel en niet een echte Vermeer is, bepalen de koers. „ Kleinere musea kunnen dit kaliber bruiklenen niet krijgen.”

In het Rijksmuseum in Amsterdam is vanaf vrijdag de grootste verzameling van Vermeers werk ooit bij elkaar te zien. Vanuit de hele wereld zijn 28 schilderijen bij elkaar gebracht van de 37 die we nog van Vermeer kennen.

Johannes Vermeer was vergeleken met zijn collega’s niet erg productief, en werkte meerdere jaren aan één schilderij. Het aantal schilderijen dat hij maakte wordt geschat op 45 à 50 werken, waarvan er 37 bekend zijn. Niet alles is meer te vervoeren of kan om andere redenen niet worden uitgeleend (eentje in gestolen in de jaren negentig). Het Rijksmuseum heeft er voor deze expositie 28 bij elkaar, die uit verschillende collecties over de hele wereld komen.

Recente boeken over de schilder herschikken de informatie die er over hem bekend is. Nieuwe inzichten betreffen Vermeers relatie met de jezuïeten.

Zelf zag Vermeer het als zijn magnum opus, zijn schilderij ‘De schilderkunst’. Wat hij ermee wilde, was voer voor psychologen en interpretatoren. Het was bovendien een werk waar zowel Göring als Hitler hun zinnen op hadden gezet. Een reis met ‘De schilderkunst’.

Het leven van Johannes Vermeer laat zich samenvatten in een wandeling van krap meer dan een kilometer. Veel is veranderd of verdwenen, maar zeker niet alles. „Vermeer had zonder twijfel zijn weg nog kunnen vinden in het eenentwintigse-eeuwse Delft.”

In de lijst van topstukken die te zien zijn in de Vermeer-tentoonstelling staan schilderijen uit verschillende internationale musea. Maar in dat overzicht ontbreekt een schilderij uit de eigen collectie: ‘de Voetwassing’.

Het plakken van je hoofd aan ‘Het meisje met de parel’ staat in een lange traditie van hoe om te gaan met Johannes Vermeer.