Groen gas heeft toekomst

In 2050 moet de energievoorziening van Nederland volledig duurzaam zijn. Dat is een grote en complexe uitdaging, onder meer voor de verwarming van onze woningen. Vanaf 1 juli 2018 hebben nieuwbouwwoningen standaard geen gasaansluiting meer: die worden aangesloten op een warmtenet of uitgerust met een all-electric oplossing (warmtepomp). Voor een deel van de bestaande woningen is een warmtenet of een warmtepomp ook een goed alternatief. Maar vooral oudere woningen – gebouwd voor 1960 – die te veruit elkaar liggen voor een warmtenet, vormen een uitdaging. Zij zijn over het algemeen niet voldoende goed te isoleren om een warmtepomp als enige verwarmingsbron te hebben. Is het dan wel haalbaar om in 2050 klimaatneutraal te zijn?

Wat is kosteneffectief?

„Met een ongelimiteerde hoeveelheid tijd en geld is alles mogelijk”, zegt Han Slootweg, Directeur Netstrategie bij netbeheerder Enexis en hoogleraar SmartGrids aan Technische Universiteit Eindhoven. „Maar het gaat natuurlijk ook om kosteneffectiviteit. Bij een oude woning, bijvoorbeeld, heb je naast kosten voor isolatie ook vaak te maken met kosten voor vervanging van de huidige verwarming door een lage temperatuurvariant. Op echt koude dagen wordt de woning niet goed warm en verbruikt een warmtepomp veel elektriciteit. Kortom: je hebt hoge kosten voor een resultaat dat veel te wensen overlaat.”

Wél aan het gas

Slootweg en zijn collega-netbeheerders zien daarom voor woningen in historische kernen en woningen die te verspreid liggen om een warmtenetwerk toe te passen meer heil in gas – duurzaam of groen gas, welteverstaan. „We moeten van het aardgas af, maar niet van alle soorten gas. Groen gas heeft dezelfde samenstelling, kwaliteit en eigenschappen als aardgas. Alleen de herkomst is anders: aardgas komt uit fossiele bronnen, groen gas uit hernieuwbare. Je kunt gewoon gebruik blijven maken van het bestaande gasnetwerk en van je apparatuur. In combinatie met een hybride warmtepomp is groen gas een duurzame oplossing voor verwarming.”

Op de langere termijn ziet Slootweg een grote rol weggelegd voor waterstof. Ook dat kan – na minimale aanpassingen – door het bestaande gasnetwerk worden geleid. En waterstof biedt nog een belangrijk voordeel ten opzichte van groen gas. „Met behulp van waterstof kunnen overschotten duurzame energie worden opgeslagen voor later gebruik. Bijvoorbeeld de stroom van zonnepanelen die in de zomer op volle toeren draaien opslaan voor gebruik in de wintermaanden. Dat creëert een verstandig en praktisch totaalplaatje.”

Wat is groen gas?

Ook steeds meer energieleveranciers zien groen gas als een goed alternatief. Het biedt een gemakkelijke manier om te verduurzamen zonder allerlei aanpassingen: huishoudens kunnen op dezelfde manier blijven koken en verwarmen. Tegelijkertijd zet het echt zoden aan de dijk. Groen gas is namelijk CO₂-neutraal in het gebruik.

Maar: wat is groen gas? Daarover wordt door leveranciers verschillend gedacht. Sommigen gebruiken de aanduiding ‘groen’ voor gas waarvoor ergens ter wereld bomen zijn geplant om de CO2 uitstoot te compenseren. Maar daarmee wordt niet structureel een bijdrage geleverd aan de verduurzaming van Nederland. Groen gas gemaakt van natuurlijke afvalstromen doet dat wel. Denk aan mest, slib, groente- fruit- en tuinafval (gft) of maaisel van bermgras.
Ook Vattenfall maakt groen gas uit afvalstromen, die bovendien voldoen aan strenge duurzaamheidseisen: er worden geen gewassen gebruikt die ook voor voedsel of veevoer kunnen worden gebruikt en er worden geen producten uit de palmolie industrie gebruikt.

Toekomstbestendige optie

Stapt Nederland inderdaad massaal over op groen gas? Slootweg denkt dat dat heel erg afhangt van overheidsbeleid. „Er zal een leercurve in productie zijn voordat groen gas op grote schaal beschikbaar is. Maar we hebben bij andere duurzame energiebronnen zoals windenergie en zonne-energie gezien dat Nederland goed in staat is om dat te doen. Daarvoor moet wel de mindset ten opzichte van gas veranderen. We moeten het huidige gasnetwerk niet zien als een noodzakelijk kwaad waar we zo snel mogelijk vanaf moeten maar als een toekomstbestendige pijler onder de energietransitie. Helder en stabiel overheidsbeleid kan daarbij helpen.”

XTR branded content is de commerciële content op nrc.nl. De inhoud valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie van NRC.