Duurzaam van land tot klant

In maart en april zaaien ongeveer 9.000 telers in Nederland suikerbietenzaad, op ongeveer 86.000 hectare grond. In het najaar begint de oogsttijd van de suikerbieten. Tijdens de zogenaamde ‘bietencampagne’ worden de suikerbieten gerooid en verwerkt tot kristalsuiker. Vrachtwagens vol suikerbieten, honderden per dag, komen gedurende deze periode bij de twee suikerfabrieken in Dinteloord en Vierverlaten aan. Bij elke stap van het productieproces wordt gestreefd naar efficiëntie en duurzaamheid.

De reis van de biet door de fabriek

De fabriek draait ruim vier maanden per jaar, van half september tot eind januari. De suikerbieten worden bij aankomst in de fabriek gewogen en het suikergehalte wordt bepaald. Vervolgens worden de suikerbieten gewassen, de laatste klei en zandgrond wordt eraf gespoeld. Daarna worden ze in kleine reepjes gesneden in de snijmolens. Dit bietensnijdsel gaat via een lopende band naar een grote ketel, de diffusietoren, met warm water van 70 graden Celsius. “Dit extractieapparaat werkt net zoals een koffiefilter. De suiker komt vrij uit de reepjes en lost op in het water. De resulterende zoete soep wordt ‘ruwsap’ genoemd”, legt Luc Kroes, plantmanager Suiker Unie Dinteloord, uit. De overgebleven bietenpulp kan direct gebruikt worden als veevoer. Het ruwsap heeft een suikerconcentratie van 14%, maar bevat ook nog eiwitten, mineralen en zouten. Deze worden uit het ruwsap gehaald met behulp van kalk waardoor er alleen water met suiker overblijft, oftewel ‘dunsap’. Bij dit proces komt schuimaarde vrij, een natuurlijke kalkmeststof (betacal) die in de landbouw gebruikt wordt.

Scroll over de bullets in de afbeelding voor meer toelichting.

Indikken in zeven stappen

Dunsap heeft een suikergehalte van ongeveer 15%. “Dit sap wordt door verhitting met stoom (verdamping) ingedikt tot ‘diksap’, met een suikergehalte van 70%. We doen dit in zeven stappen om energie te besparen”, zegt Kroes. Het diksap wordt voor een deel opgeslagen in diksaptanks voor de verwerking buiten de rooiperiode. De rest wordt verder ingedikt in grote kookketels. Door water te blijven verdampen ontstaan suikerkristallen: dit kristallisatieproces wordt op gang geholpen door de toevoeging van een beetje natuurlijke suikerkristallen. De resulterende kristalbrij wordt met behulp van centrifuges gescheiden in heldere wittesuikerkristallen en bruine stroop (melasse), die gebruikt kan worden als grondstof voor de fermentatie-industrie en als veevoer. “De kristalsuiker wordt vervolgens gedroogd met hete lucht, gekoeld en opgeslagen in grote opslagtanks (suikersilo’s). Per dag produceren we vier miljoen kilo suiker”, aldus Kroes. Vanuit de suikersilo’s wordt de suiker met vrachtwagens vervoerd naar fabrieken die suiker verwerken in voedingsmiddelen of verpakken tot bijvoorbeeld het kilopak dat je in de winkel koopt.

XTR branded content is de commerciële content op nrc.nl. De inhoud valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie van NRC.