Zorgdata zijn cruciaal bij de aanpak van corona

Het St. Antonius Ziekenhuis, met vestigingen in Utrecht, Nieuwegein en Woerden, heeft innovatie hoog in het vaandel staan. Om innovaties tot stand te brengen, werken artsen intensief met elkaar samen, wat na het uitbreken van de coronacrisis cruciaal bleek om patiënten snel te helpen. „We kennen elkaar goed en konden daardoor razendsnel op schalen”, vertelt anesthesioloog-intensivist Peter Noordzij over de eerste dagen van de coronacrisis. „Als alle ic-bedden in korte tijd bezet zijn, de verpleegafdelingen volstromen en er een grote behoefte bestaat aan extra kennis over en inzicht in het ziektebeeld, dan pas je on orthodoxe methoden toe.”

Dynamiek

Noordzij staat niet alleen dagelijks tussen zijn patiënten, maar is ook medisch manager r&d (research & development) van het St. Antonius Ziekenhuis. „We zijn een ambitieus ziekenhuis dat veel aan wetenschappelijk onderzoek en de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten doet. Ik houd van die dynamiek om én tussen de patiënten te staan én te werken aan wetenschappelijke onderbouwingen.”

Dashboard op zaal

Vanaf het moment dat de ic-bedden in Nederland snel volliepen met coronapatiënten, kwamen ‘onder stoom en kokend water’ allerlei nieuwe toepassingen tot stand. Ook in het Antonius. Noordzij: „Covid-19 heeft de noodzaak van medische innovatie op de kaart gezet. Vooral in het gebruik van zorgdata zijn stappen gemaakt. In een ‘hackathon-achtig’ weekend hebben onze business intelligence experts en informatiespecialisten samen met artsen een dashboard ontwikkeld om de klinische situatie van de coronapatiënt – vaak liggend op zijn buik aan de beademing – te kunnen beoordelen. Veel zorgdata zijn al beschikbaar, maar versnipperd beschikbaar binnen het ziekenhuis. Door nu alle data te bundelen en overzichtelijk te presenteren, konden we veel efficiënter werken. Je kunt een opvlamming van de ziekte nu vroeg diagnosticeren.”

Elektronisch patiëntendossier

Noordzij gebruikte deze hectische periode ook om extra stil te staan bij de screening van kwetsbare personen, bijvoorbeeld met de tool Antonius geriatrische evaluatie. Ook hier speelt het gebruik van data een rol. „We willen in een veel eerder stadium kunnen inschatten of en zo ja welke zorg zinvol is. Is een ic-behandeling van een oudere met Covid-19 zinvol? Door de coronacrisis hebben we die manier van werken verder ontwikkeld door het elektronisch patiëntendossier (epd) te gebruiken. We hebben aan het epd enkele relevante vragen toegevoegd, onder andere over zelfredzaamheid en inspanningstolerantie. Kan een patiënt zichzelf wassen en aankleden, of geruime tijd een stevig wandeltempo aanhouden? Het geeft ons dan informatie, zeg maar een persoonlijk risicoprofiel, om met de patiënt en zijn familie te bespreken.”

Herstel thuis met app

De Covid-19-thuismonitoringapp van het Antonius is een ander voorbeeld van razendsnel schakelen. Patiënte Yvonne Vulto-Bosmans gebruikte deze naar volle tevredenheid tijdens haar herstel thuis. Zij was een van de eerste patiënten in Nederland die met deze app, een meter om het zuurstofgehalte in het bloed te meten en een tank zuurstof vervroegd met ontslag naar huis mocht om volledig te herstellen van Covid-19. „Ik kon niet wachten om naar huis te gaan”, vertelt Yvonne met een blije stem. „Ik was niet bang om de laatste fase van genezing thuis te volbrengen. Ik kreeg namelijk ook 24/7 telefonisch toegang tot het thuismonitoringteam (van coassistenten en longartsen, red.) in het ziekenhuis. Daar konden ze via een dashboard zien hoe het met mij ging. Dat was een hele geruststelling.”

Doorbraak e-health

Longarts Renske Vorselaars stond samen met een team van onder andere twee co assistenten aan de basis van de ontwikkeling van die app. „Ik had de supervisie over een corona-unit, maar kreeg ook een taak binnen de werkgroep ‘e-health bij Covid-19’. We dachten aan een vorm van thuismonitoring – daarmee hadden we al ervaring voor het monitoren van COPD-patiënten. Normaal zouden we patiënten met een longontsteking die nog niet geheel zijn uitbehandeld in het ziekenhuis de zuurstof laten afbouwen. Vanwege de hoge druk op de verpleegafdelingen moesten we echter creatief gaan denken.”

Grote tevredenheid

„De nieuwe aanpak is naar grote tevredenheid verlopen, zo meldden de eerste dertig gebruikers van de thuismonitoringapp. Ook in het post-coronatijdperk zal deze vorm van thuismonitoring blijven, is mijn overtuiging. Net als het niet meer naar de poli laten komen van elke patient voor tienminutengesprekken: die kunnen veel beter plaatsvinden via videobellen.”

(Tekst: Eduard Voorn)

XTR branded content is de commerciële content op nrc.nl. De inhoud valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie van NRC.