Samen werken aan een betrouwbare coronatest

Laboratoriumdiagnostiek. Je ziet het niet als je in een ziekenhuis loopt, maar het is de basis van de geneeskunde en speelt een grote rol bij onder meer de diagnose en preventie van ziekten en monitoring van behandelingen. Testen die patiënten thuis doen en alle testen die in het ziekenhuis worden gedaan, worden in ziekenhuislaboratoria gecontroleerd, zodat de waarden altijd kloppen. Yolanda de Rijke, professor in klinische chemie en werkzaam in het Erasmus MC, vertelt: „Essentieel is dat wij integraal kijken naar alle testuitslagen. Uit de combinatie ervan kunnen wij bepalen hoe een patiënt ervoor staat. Die uitkomsten rapporteren wij terug naar de specialist, die dat vervolgens interpreteert voor de patiënt.”

Menselijk materiaal

In de strijd tegen het SARS-CoV-2 virus dat Covid-19 veroorzaakt, ontwikkelde Roche Diagnostics een test die snel nadat iemand Covid-19 heeft doorlopen, moet kunnen aantonen of die persoon antilichamen tegen het virus in het bloed heeft. Zo kun je bewijzen dat iemand het virus daadwerkelijk heeft gehad. Omdat Roche en Erasmus MC een strategisch partnerschap hebben en de benodigde relevante kennis aanwezig is op de afdeling virologie, kwam Roche bij het Erasmus MC terecht met de vraag of die de test wilde evalueren. De Rijke: „Wij hebben de apparatuur en het patiëntenmateriaal om vast te stellen of een test nauwkeurig is. Tijdens dat evaluatieproces bepalen wij de gevoeligheid van de test op menselijk materiaal. In dit geval op bloed van patiënten die Covid-19 hebben doorgemaakt. De kernvraag is of de gevoeligheid van de test goed genoeg is om daadwerkelijk in een vroege fase te kunnen aantonen dat de patiënt geïnfecteerd is geweest. Als dat zo is, kan de test gebruikt worden onder de bevolking. De eindresultaten van de evaluatie zien er goed uit. Ik hoop dat de test spoedig in gebruik kan worden genomen.”

Samenwerking met onderzoekers

Folkert van Kemenade, professor in de pathologie bij Erasmus MC, houdt zich bezig met weefselonderzoek van patiënten met een tumor en kan bijdragen aan een andere vorm van validatie van testen. Hij voegt zijn kennis toe aan het onderzoek naar de test. „Covid-19 is een longvirus, maar soms heeft een patiënt ook een ander virus in de longen. Voor een longarts is het belangrijk om te weten of een patiënt met een longziekte mogelijk ook geïnfecteerd is door Covid-19 omdat de arts de behandeling daarop moet aanpassen. Soms zijn er bij Covid-19-patiënten symptomen van darm- of bloedvatinfectie. De vraag is dan of het virus in de darm of bloedvaten aanwezig is. Met diagnostische antilichamen kunnen we aantonen of het virus betrokken is bij schade in de longen of andere weefsels. Ons laboratorium beschikt over een groot weefselarchief. Wij kunnen dus ook een rol spelen in validatie en het testen of en hoe het antilichaam bindt op weefsels van longen, het betrokken is bij andere ziektevormen in de longen of aanwezig is in andere weefsels.”

Patiëntbelang staat voorop

Bij laboratoriumdiagnostiek lijkt de patiënt op verre afstand te staan, maar niets is minder waar. De Rijke: „Dit werk is heel inspirerend. De patiënt speelt altijd op de achtergrond mee in ons werk. Door uitslagen van onderzoeken goed in kaart te brengen, kunnen we ziekteprocessen beter begrijpen en een patiënt beter behandelen. In de toekomst kunnen we hopelijk op basis van onze onderzoeken naar heel gerichte behandelingen gaan die per patiënt verschillen: precisiegeneeskunde. Dat zou een enorme vooruitgang zijn.” Van Kemenade: „Wij gaan bij analyses nooit alleen voor interessante, algemeen nuttige informatie. Voorop staat altijd de vraag of de patiënt er daadwerkelijk beter van kan worden.”

(Tekst: Peter Bierhaus)

XTR branded content is de commerciële content op nrc.nl. De inhoud valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie van NRC.