Door weer en wind op volle zee werken

Sinds deze zomer staan er maar liefst 89 windturbines op het IJsselmeer. Windpark Fryslân kan naar verwachting een half miljoen huishoudens voorzien van elektriciteit en zal zo ongeveer 800.000 CO2 per jaar besparen. „Daar werken we dag en nacht aan”, zegt Tobias Koole, project engineer bij Van Oord. Op de drukste dagen werken er meer dan honderd mensen op het water. Maar dan moet het weer niet dwarsliggen. „Op het IJsselmeer kan het hard waaien, dat is naast een uitdaging natuurlijk óók precies de reden dat we op deze plek een windpark bouwen.”

Snel handelen

Waar Tobias verantwoordelijk is voor het aanleggen van de kabels binnen het veld, werkt zijn collega Luís Winters aan de installaties van de turbines. Zelfde functie, ander team. „Maar altijd geldt dat we snel moeten handelen als het weer goed is”, zegt Luís. „De weerupdate van Infoplaza is niet voor niets het eerste wat we elke dag bekijken.” In de ochtend komen de verschillende teams samen om de lijnen uit te zetten voor de komende vijf dagen en vervolgens kijken ze of het weer de planning ook toelaat.

Flink spoken

Tobias knikt: „Halverwege een stroomkabel van twee kilometer kunnen we niet zeggen: het gaat stormen, we stoppen er even mee. Met zo’n kabel zijn we een etmaal bezig. We beginnen er alleen aan als het weerbericht genoeg ruimte biedt. In de wintermaanden is het wel eens gebeurd dat we tóch voor een kabel gingen, hoewel we wisten dat de wind uiteindelijk zou toenemen. Vanaf de kant volg je de mannen constant. Zijn er tegenslagen? Kunnen we het materiaal straks de haven in loodsen? Zulke momenten voel ik in mijn onderbuik. Het kan flink spoken op het IJsselmeer.”

Schuilen in de haven

Wat als Tobias en Luís verrast worden door een storm? „Zoiets is echt ondenkbaar”, zegt Luís. „Tot nu toe hebben we vier keer in de haven geschuild, maar verrast zijn we nooit.” Het projectteam kan namelijk elk moment van de dag inloggen op het Infoplaza Marine Weather-dashboard om te kijken naar de limieten die gelden om bijvoorbeeld een torenonderdeel op te hijsen of een kabel te leggen. De wind, windrichting, golven, golfrichting, stroming: alles wordt constant gemonitord. „Een meteoroloog van Infoplaza maakt vier keer per dag een analyse, soms voor wel zestien locaties”, legt Tobias uit. „Tijdens de start kregen we zelfs weerberichten over Duitsland, omdat daar de funderingspalen vandaan kwamen.”

Limieten

Ook op de Noordzee bouwt Van Oord windturbines, maar dan met schepen die beter bestand zijn tegen verschillende weersomstandigheden. Deze worden niet gebruikt op het IJsselmeer. Niet omdat het ‘maar een meertje’ is, maar omdat de schepen simpelweg niet door de sluizen passen. „Daardoor zijn we op het meer nog gevoeliger voor de weerslimieten”, verklaart Luís. De limieten bepalen alles. „Vroeger kreeg je een weerbericht en moest je zelf lijntjes trekken: dan kun je wel bouwen en dan niet. Nu wordt er meegedacht en verwerkt Infoplaza onze eigen limieten in hun weerbericht.”

Spel met De Elementen

Tijdens het bouwen van een windpark op het water is de wind dus een belangrijke factor. „Een paar meter per seconde meer of minder wind betekent het verschil tussen doorwerken of stilvallen. Je wilt echt niet dat alles een paar uur stilligt. Dat kost geld.” Hij pauzeert even. „Veel geld.” Personeel, logistiek, de huur van schepen… het gaat al snel om tonnen per dag. Tobias: „Het is een spel met De Elementen. In theorie kun je ook vier keer per dag naar de website van het KNMI gaan, maar dan mis je details en neem je verkeerde beslissingen. Het is uitermate belangrijk dat de weersinformatie klopt. Anders komt het windpark nooit af. Daarom werken we graag samen met Infoplaza.”

Kitesurfen

Vanaf de Afsluitdijk zijn de windturbines straks te bewonderen. „Dat ga ikzelf ook doen,” zegt Tobias trots. En hoewel ook Luís trots is – „dit geeft zoveel energie” – zal hij niet naast Tobias op de dijk staan. „Stiekem gebruik ik de weerberichten van Infoplaza ook voor mezelf, want ik kitesurf graag. Ik wil straks als afsluiting vanaf het water, zo dichtbij als geoorloofd, ons windpark bekijken.” Maar natuurlijk alleen als de wind het toestaat.

(Tekst: Stefan Popa)

XTR branded content is de commerciële content op nrc.nl. De inhoud valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie van NRC.