Mijn nieuws Podcasts Digitale krant

Bernard Hulsman

Meer van Bernard Hulsman

Architectuur

‘Een huis gaat ook over ruiken, voelen, in de zon zitten’

De architecten van het prijswinnende Dijkhuis ontwierpen een compacte, duurzame woning met een combinatie van intieme en bijna museale ruimtes.
Huiswaarts

Wonen in dit baanbrekende huis had veel weg van kamperen

Revolutionair anders moest het De Stijl-huis in Utrecht worden: van beton, minimalistisch en met ‘zwevende aspecten’. Deel 1 in een serie over woonhuizen door de eeuwen heen.
Fotoboek

Wat vertellen de provinciehuizen over de provincies?

‘Architectuur, stad en mens’ is het hoofdthema van het werk van de fotografe Roos Aldershoff. Enige tijd geleden nam Aldershoff het initiatief om de twaalf provinciehuizen van…
Huiswaarts

Hoe in Nederland een huis een thuis werd

Nederland is wereldberoemd om zijn woningbouw. In een nieuwe serie schrijft Bernard Hulsman over grote en kleine woonhuizen. Deze week: hoe een huis een thuis werd.
Beeldende kunst

Pritzker Prize 2023 naar David Chipperfield

De Britse architect David Chipperfield is winnaar van de Pritzker Prize 2023. Hij krijgt de belangrijke architectuurprijs voor zijn duurzame, minimalistisch-classicistische…
recensie

Nieuwe BunkerToren in Eindhoven is ode aan brutalistische betonbouw

Op het vervallen betonnen studentencentrum de Bunker verrees een kloeke woontoren met de uitstraling van een berg.
Reportage Klimaatactie

‘You’re not alone’ , klinkt het als er weer een demonstrant een bus in wordt geduwd

Honderden actievoerders van Extinction Rebellion werden zaterdag opgepakt toen ze de A12 in Den Haag blokkeerden.
Beeldende kunst

Zijn foto’s laten zien dat Mondriaan niet alleen een groot kunstenaar was, maar ook een poseur

Piet Mondriaan zette zichzelf graag neer als doodserieuze, visionaire kunstenaar. Een fotoboek en -tentoonstelling laten zien wie hij ook kon zijn.
Beeldende kunst

Afstotelijke glasklomp met huiselijk interieur: het nieuwe Booking.com-gebouw

Een kantoordorp rond mooie open ruimtes hebben de architecten in het nieuwe gebouw van Booking.com in Amsterdam ontworpen.
Necrologie Architectuur

Japanse architect Isozaki mixte oosterse en westerse invloeden in zijn collage-gebouwen

De Japanse sterarchitect Arata Isozaki noemde zijn gebouwen ‘schizofreen eclectisch’. In 2019 kreeg hij de Pritzker Prize toegekend. Hij werd 91 jaar.
ATELIER

Het atelier van Mondriaan was een voorbode van het paradijs

Piet Mondriaan had zijn atelier in Parijs honderd jaar geleden geheel ingericht volgens de beginselen van de Nieuwe Beelding. Bezoekers ervoeren het als hemels en paradijselijk.
Interview Architectuur

Marlies Rohmer: ‘Het architectuurklimaat in Nederland is nu veel guurder dan toen ik begon’

Zij was het die het in Nederland verfoeide ornament weer een plaats gaf in de architectuur. Sinds Marlies Rohmer mag versieren weer.
Nauwe Verwanten

‘Woonmachines’ met gebreken

Bernard Hulsman bespreekt ontwerpen die op elkaar lijken. Dit keer de wereldberoemde buitenhuizen van Le Corbusier en Ludwig Mies van der Rohe.
Architectuur

Verrassende huizen in de vinexwijk: het kan wél

Twee architectenbureaus ontwierpen samen woonblokken in de Utrechtse vinexwijk Leidsche Rijn. De schitterende huizen zijn verre van saai.
Beeldende kunst

Het futurisme, de moeder van alle avant-gardes, was fascistisch

Op de tentoonstelling ‘Marinetti en het futurisme’ in Rijksmuseum Twenthe is het verbond tussen futurisme en fascisme de rode draad.
Nauwe Verwanten

Duel met luchtkastelen

Bernard Hulsman bespreekt ontwerpen die op elkaar lijken. Dit keer het ontwerp voor een zwevend stadscentrum in Dubai, en het Wolkenstrijkijzer van El Lissitzky uit 1925.
Reportage Beeldende kunst

Rudimentaire schetsen van Jan Toorop zijn nu kathedraalramen

Begin vorige eeuw al maakte Jan Toorop schetsen voor de ramen van de Aloysiuskapel in wat inmiddels de KoepelKathedraal heet in Haarlem.
Beeldende kunst

De ‘ode aan de baksteen’ is een vermakelijke maar onsamenhangende tentoonstelling

De tentoonstelling Baksteen/Brick, die nu op verschillende plekken in Amersfoort is te zien, draait vooral om kunstwerken waarin de baksteen op een of andere manier een rol…
Architectuur

Architect Theo van Doesburg was een opschepper en fabulant - met een enorme invloed

Theo van Doesburg was een enorme opschepper. Zo veel wordt duidelijk uit zijn lang verwachte biografie. De auteurs voelden net te veel weerzin om recht te doen aan zijn invloed.
Architectuur

MVRDV ontwierp een huiveringwekkende oase in de steenwoestijn van de Zuidas

De architecten van MVRDV hebben opnieuw een nieuw spektakelstuk afgeleverd: The Valley op de Zuidas in Amsterdam.
Nauwe Verwanten

Een dystopie in de woestijn

Bernard Hulsman bespreekt ontwerpen die op elkaar lijken. Nu ‘De lijn’, een duurzame megastad die Saoedi-Arabië wil bouwen, en ‘Het doorlopende monument’ van Superstudio.
Versmade kunst

Le Corbusier was ervan overtuigd dat hij het Paleis der Sovjets zou mogen ontwerpen, maar Stalin stak er een stokje voor

Deze zomer verschijnt in het Cultureel Supplement de serie Versmade Kunst, over kunst die is afgewezen.
Reportage Architectuur

De grootste verbetering aan de vernieuwde Grote Markt in Groningen? Hij is nu kleiner

Na 1945 kreeg de Grote Markt in Groningen, een van de mooiste pleinen van Nederland, de bestemming van verkeersplein.
Architectuur

Het magistrale Sluishuis op IJburg tart de zwaartekracht

Het nieuwe Sluishuis op IJburg is een magistrale proeve van zwevende architectuur. Eindelijk heeft de vinexwijk een spektakelstuk als baken.
Architectuur

Taboe in de architectenwereld (en eigenlijk overal): redactie van Jaarboek Architectuur kiest voor eigen werk

In het Jaarboek Architectuur in Nederland 2021/2022 doet het moralisme zijn herintrede in de architectuur en bevoordeelt de redactie eigen werk.
Necrologie Architectuur

Architect Wim Quist, de magiër van de kubus

Architect Wim Quist was wars van mode en trends. Hij sloot met zijn werk aan op het vooroorlogse Nieuwe Bouwen.
Architectuur

De metamorfose van architect Van Loghem in Siberië

Een tentoonstelling en een boek laten zien hoe de architect Han van Loghem (1881) in Siberië het licht zag en aanhanger werd van het Nieuwe Bouwen.
Reportage Architectuur

Een paar schaarse geslaagde paviljoenen, verder is de aanblik van de Floriade treurig

Na de slechte start in april geeft recensent Bernard Hulsman de Floriade een tweede kans. Het is niet veel beter geworden. De gemeente beraadt zich: stoppen of doorgaan?
Architectuur

De Zalmhaventoren is niet meer dan een monotone balk

De Zalmhaventoren, met 215 meter de hoogste van de Benelux, nadert de voltooiing. Wie de woontoren ziet, moet vaststellen dat de vergelijking met klassieke Amerikaanse…
Architectuur

De toren van Stalin moest groter en hoger

Sovjetleider Stalin droomde net als Hitler van een monumentale hoofdstad. Daarbij was een belangrijke rol weggelegd voor de Oekraïense architect Boris Jofan.
Nauwe Verwanten

Een luchtfiets uit 1932 en de nieuwste generatie strandbeesten

Bernard Hulsman bespreekt ontwerpen die op elkaar lijken. Nu de luchtfiets van Tatlin uit 1932 en een vliegend strandbeest van Theo Jansen.
Architectuur

Schitterende ‘cliffhanger’ op de mooiste plek van Arnhem

Ruim vier jaar duurde de verbouwing van Museum Arnhem. Blikvanger van het museum is de nieuwbouw met een uitkraging van 15 meter.
Beeldende kunst

Hoe Mondriaan aan het Grote Niets ontsnapte dankzij de boogie woogie

Op de tentoonstelling ‘Rondom Mondriaan’ worden de werken van de 150 jaar geleden geboren pionier van de abstract-geometrische schilderkunst gecombineerd met het werk van zijn…
Dwalen door Amsterdam

Dwalen door de vervallen stad van tekenaar Gerrit Lamberts

Een volmaakt tekenaar was Gerrit Lamberts niet, maar in de eerste helft van de 19de eeuw legde hij wel de rauwe werkelijkheid van de hoofdstad vast.
Beeldende kunst

Dit Paleis van de Industrie overleefde het Stalinisme en de Tweede Wereldoorlog. Blijft het ook deze oorlog gespaard?

In Charkov staat het Paleis van de Industrie, het grootste constructivistische gebouw uit de geschiedenis.
Reportage Architectuur

De Floriade heeft voorlopig het karakter van een overmaats volkstuinencomplex

Veel van de honderden kavels liggen braak, op de rest zijn raadselachtige bouwsels neergezet. En de blikvanger is een regelrechte misser, constateert Bernard Hulsman bij de…
Necrologie Architectuur

Ashok Bhalotra (1943-2022) was de geestelijke vader van de vinexwijk

De van oorsprong Indiase architect Ashok Bhalotra was een invloedrijke outsider in de Nederlandse architectuur.
Recensie HAUT

Woontoren HAUT in Amsterdam lijkt niet van hout

HAUT, de ‘hoogste houten woontoren van Nederland’ in het Amstelkwartier, is weliswaar niet helemaal van hout, maar is wel een markant gebouw geworden.
Architectuurprijs

Floris Alkemade krijgt Grote Maaskantprijs 2022

De Grote Rotterdam-Maaskantprijs is toegekend aan de architect Floris Alkemade (1961). De jury kende hem de prijs toe omdat hij „het maatschappelijk engagement bij zijn…
Interview Beeldende kunst

Marjolein van Eig: ‘In architectuur wordt originaliteit overschat’

Onlangs publiceerde Marjolein van Eig haar columns over architectuur. „Je moet je als architect terughoudend opstellen. Beter een mooi detail dan een uitgesproken vorm.”
Architectuur

Floris Alkemade krijgt grote Maaskantprijs 2022

Floris Alkemade is de winnaar van de grote Maaskantprijs, een oeuvreprijs voor personen of instellingen die het debat over architectuur en stedenbouw hebben gestimuleerd.
Architectuur

Oud en nieuw versmelten tot tijdloos geheel

De uitbreiding van Museum Singer Laren lijkt er altijd al te hebben gestaan. De nieuwe sobere vleugel sluit perfect aan op de rest van het museum.
Beekdende kunst

Mondriaan en Malevitsj: utopist versus nihilist

Piet Mondriaan, 7 maart 150 jaar geleden geboren, en Kazimir Malevitsj waren beiden pioniers in geometrische schilderkunst. Maar hun wereldbeeld verschilde compleet.
Nauwe Verwanten

Architectonische theepotten

Bernard Hulsman bespreekt ontwerpen die met elkaar verwant zijn. Vandaag de theepotten van de schilder Kazimir Malevitsj en de architect Richard Meier.
Beeldende kunst

Hoe Malevitsj en Kandinsky ingezet werden voor Lenins propaganda-porselein

Begin jaren twintig zette de genationaliseerde Keizerlijke Porseleinfabriek in Petersburg avant-gardistische kunstenaars aan het werk.
Beeldende kunst

Amsterdam Museum tot 2025 dicht voor ingrijpende verbouwing

28 februari sluit Amsterdam Museum voor een ingrijpende verbouwing. De tijdelijke vestiging in een vleugel van de Hermitage is een proeftuin voor de inrichting van het museum na…
Nauwe Verwanten

In quasi-wankel evenwicht

Bernard Hulsman bespreekt architectuur die verwant is. Vandaag een internationale architectuurmode: gestapelde dozen.
Necrologie Architectuur

Met zijn eclectische houding verenigde architect Ricardo Bofill het modernisme met het classicisme

Ricardo Bofill (1939-2022), architect De Spaanse architect Ricardo Bofill was een van de pioniers van het postmodernisme. Toch heeft hij zich nooit aan één stijl willen binden.
Beeldende kunst

De beste tentoonstellingen van 2021 volgens NRC-recensenten

Digitale kunst bleek in 2021 even uniek en waardevol te kunnen zijn als een gesigneerd schilderij. En wat waren de beste tentoonstellingen van het jaar?
Necrologie Beeldende kunst

Dankzij hightech bouwde Rogers simpel en tegelijk spectaculair

Het ‘binnenstebuiten’ gekeerde Parijse museum Centre Pompidou is Rogers’ meest spraakmakende gebouw. Tot op hoge leeftijd ontwierp hij iconische bouwwerken.
Beeldende kunst

Haags publiek krijgt met Amare een briljant gotisch cultuurpaleis

Volgens de architecten is het niet zo bedoeld, maar Amare is het eerste modernistisch-gotische gebouw van Nederland.
Beeldende kunst

‘Natuurlijk zijn wij architecten allang geen halfgoden meer’

In dertig jaar is architectenbureau MVRDV uitgegroeid tot een multinational. Een tentoonstelling laat zien hoe dit zo is gekomen.
Nauwe Verwanten

Bewoonbaar ruimteschip

Bernard Hulsman bespreekt architectuur die verwant is. Vandaag: twee zwevende gebouwen van De Stijl.
Interview Beeldende kunst

Reinier de Graaf: ‘Architecten zijn vooral nuttig als vijgenblad’

Midden in de coronatijd publiceerde OMA-architect Reinier de Graaf zijn debuutroman The Masterplan over een hoogmoedige architect.
Beeldende kunst

Houtbouw is het toverwoord

Hout is een duurzaam alternatief voor beton in de architectuur. Van het vervallen Gare Maritime in Brussel hebben Neutelings Riedijk Architecten een schitterende, houten…
Magazine

Binnenkijken in het nieuwe depot van Boijmans

In november opent het nieuwe depot van Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam, het eerste depot ter wereld dat voor publiek toegankelijk is.
Beeldende kunst

Architect spant rechtszaak aan tegen bedrijf dat zijn ontwerp ‘verminkt’

Architect Wim Quist spant een kort geding aan tegen Evides Waterbedrijf in Rotterdam. Een nieuw kantoorgebouw dreigt het door hem ontworpen drinkwaterbedrijf te ‘verminken’.
Reportage Beeldende kunst

Wat te doen met al die fascistische gebouwen en triomfbogen van Benito Mussolini?

De Italiaanse houding tegenover het fascistische verleden is ontspannen. Maar het enorme reliëf ‘De triomf van het fascisme’ op het gebouw Casa del Fascio was zelfs voor…
Beeldende kunst

Met het Namenmonument heeft Libeskind een wonder verricht

De vroegere Amsterdamse Jodenbuurt kreeg een imponerende gedenkplek. Alle eerdere twijfels bleken ongegrond.
Reportage Beeldende kunst

Op de architectuurbiënnale in Venetië klinkt de oproep tot revolutie

‘How will we live together?’ is het thema op de 17de architectuurbiënnale in Venetië. Slechts weinig landen proberen op deze vraag in hun inzendingen antwoord te geven.
Beeldende kunst

Bloederige performances en visionaire ontwerpen op vermakelijke expositie

Op de kaleidoscopische tentoonstelling Radical Austria. Everything is architecture in het Design Museum in Den Bosch is werk te zien van Oostenrijkse radicale architecten uit…
Beeldende kunst

In Amsterdam staat de eerste volledig stalen 3D-geprinte brug ter wereld: een gedrocht

De eerste volledig stalen 3D-geprinte brug ter wereld, ontworpen door Joris Laarman Lab, lijkt in grote haast te zijn neergezet op kades in Amsterdam.
cultuur

Plaats op Werelderfgoedlijst is zowel lust als last

De Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Koloniën van Weldadigheid werden maandag op de Werelderfgoedlijst gezet. Dat brengt wel een plicht met zich mee.
Beeldende kunst

Expositie in Humboldt Forum is ook kritisch over de Humboldt-broers

Nog niet alle exposities zijn geopend. Maar wat al wel te zien is kijkt kritisch naar het Duitse verleden.
Beeldende kunst

Herbouwd stadsslot geeft Berlijn weer een hart

De herbouw van het oude Stadsslot van Berlijn ging gepaard met heftige debatten. Nu het klaar is, blijkt het helemaal geen reconstructie te zijn van het oude paleis van de Duitse…
Interview Beeldende kunst

Het succes van een Rotterdamse wijk die alledaags moest worden

De nieuwe woonwerkwijk Little C in Rotterdam wijkt af van wat overal in Nederland wordt gebouwd. „Wonen in het digitale tijdperk is niet veel anders dan wonen vijftig jaar…
Geschiedenis

Het hippe Nederlandse interbellum

Ook in Nederland galmde de Eerste Wereldoorlog stevig na, betoogt Frits Boterman in een boek over cultuur in het interbellum. Daarbij zou vooral naar Duitsland zijn gekeken.
Architectuur

Sportwereld onder, stadsplein boven

Markante architectuur laten versmelten met de omgeving: bij het Vossius Gymnasium in Amsterdam-Zuid is dat gelukt.
Havenbedrijf

Gestapelde dozen met uitzicht op zee

Op Maasvlakte 2 komt een ‘havenervaringscentrum’. Het ontwerp verbeeldt de logistieke megamachine die de haven is.
Schilderijen

Zo ontwaakte Amsterdam rond 1870

Pas na 1870 bereikte de Industriële Revolutie Nederland. Hoe die Amsterdam veranderde, is vastgelegd door schilders als Breitner en Israels.
Nauwe Verwanten

Een omhoogkruipende ‘Bauhausmaschine’

Bernard Hulsman bespreekt bouwwerken die op elkaar lijken. Vandaag: bewegende bouwloodsen.
Leidseplein vernieuwd

Subversieve hagedissen brengen nu rust

De fietsenzee verdween in wat nu een domein van voetgangers is. Eindelijk verdient het Leidseplein in Amsterdam de naam plein .
Architectuur

Vooral ‘sociale’ gebouwen in jaarboek

De redacteuren van het Jaarboek Architectuur in Nederland 2020-2021 zijn in mineur vanwege de diepe wooncrisis.
Konstruktivistische Internationale

Ruzie om vierkanten

Samen met El Lissitzky begon Theo van Doesburg in 1922 een beweging van constructivistische kunstenaars.
Necrologie Architectuur

De sciencefiction-held van de internationale architectuur

Helmut Jahn bekeerde zich in de jaren 70 tot het postmodernisme, met bontgekleurde, exuberante ‘more is better’ gebouwen, zoals het State of Illinois Center in Chicago en het…
Architectuur

Niet alleen het eerste zwevende hofje ter wereld maakt deze woontoren in Eindhoven bijzonder

Het nieuwe sociale woningbouw-complex Haasje Over in Eindhoven is het beste van twee werelden: een woontoren verenigd met de omgeving en een zwevend hofje met rijtjeshuizen.
Beeldende kunst

De woontorengekte stopt in Rotterdam (eindelijk)

Waarom bouwen we onze steden vol woontorens? Er zijn slimmere en betere alternatieven voor de miljoen woningen die dringend nodig zijn.
Architectuur

In nieuw museum bij Kamp Amersfoort is de leegte imposant voelbaar

Bij Nationaal Monument Kamp Amersfoort is een nieuw, ondergronds museum gebouwd. Een beklemmende rondgang door deze onderwereld leidt langs de levens van de gevangenen.
Nauwe Verwanten

Poetins Paalpaleis

Bernard Hulsman bespreekt architectuur die verwant is. Vandaag: paalwoningen.
Nauwe Verwanten

Slechte voorbeelden voor de jeugd

Bernard Hulsman bespreekt architectuur die verwant is. Vandaag: brutalistische kasteeltorens.
Architectuur

De verrassende herontdekking van het postmodernisme in de architectuur

Het boek Rewriting Architecture is een ambitieuze poging om de koers van de architectuur te verleggen.
Duurzaamheid

Duurzaam bouwen? Dat wordt lastig met zulke grondprijzen

Architect-ontwikkelaar Tom Frantzen wilde pal naast Patch 22 een tweede, nóg duurzamer woongebouw van hout neerzetten. Maar Top-Up werd minder duurzaam dan hij wilde.
Architectuur

Franse architecten Lacaton & Vassal winnen de ‘Nobelprijs voor architectuur’

De Franse architecten Lacaton & Vassal hebben vooral ontwerpen voor sociale woningbouw op hun naam staan. Renovatie van banlieue-flats is hun specialiteit.
Architectuur

Voor Kropholler bleef de ‘Nederlandse’ baksteenarchitectuur van Berlage de rots waarop hij zijn vele kerken bouwde

Na 1945 raakte het traditionalisme in de architectuur in de verdomhoek. Ten onrechte, vindt Herman van Bergeijk die het in een overzichtswerk opneemt voor de supertraditionalist A.
Reportage Begraafplaats

De strijd tegen de alles verzwelgende veengrond

De voltooiing van een entreepaviljoen is het sluitstuk van de verbetering van Beth Haim, de joodse begraafplaats in Ouderkerk aan de Amstel. Hier liggen 28.000 doden begraven.
Nauwe Verwanten

Vliegende balken

Bernard Hulsman bespreekt gebouwen die op elkaar lijken: een zwevende galerie en een half zwevend huis.
Brandweer

De Amsterdamse brandweer is terug bij af

Leen Schaap werd door burgemeester Van der Laan aangesteld om orde op zaken te stellen bij de brandweer. Maar Halsema wilde van hem af, schrijft hij in een verbijsterend boek.
Architectuur

Via de oude weg naar de nieuwe wereld – dit woningblok benadert perfectie

Het Spaarndammerhart in Westerpark is een prachtig woningcomplex dat aansluit op de blokken met poorten van een eeuw geleden.
Architectuur

Piranesi bouwt een fietsenstalling in Zaandam

In Zaandam bouwde Nunc Architecten een fietsenstalling en andere voorzieningen bij het spoor. Ze brengen zo Las Vegas en Florence naar de Zaanstreek.
Nauwe Verwanten

De spiralen van Amazon

Bernard Hulsman bespreekt gebouwen die op elkaar lijken: het Monument voor de Komintern en Amazon’s Helix.
Beeldende kunst

MVRDV bouwt heuvel aan de rand van Londense Hyde Park

Het Rotterdamse architectenbureau MVRDV zal komende zomer een heuvel bouwen in het Londense Hyde Park. De ‘installatie’ trekt de nabijgelegen Marble Arch weer bij het stadspark.
Winterweer

Winterdag in Nederland: sneeuwjacht, sleetjes en forse ontwrichting

Voor even drong sneeuwpret de coronazorgen in Nederland naar de achtergrond. Maar het extreme winterweer leidt ook tot problemen op het spoor, bij de krantendistributie en scholen.
Apotheek Oey | Amsterdam

Apotheker die eigenlijk kunstenaar was

In de apotheek die tot 1987 op Prinsengracht 128 gehuisvest was werden klanten die pillen kwamen halen getrakteerd op een performance.
Interview Architectuur

Architect Nanne de Ru: ‘Een goed gebouw zonder goede opdrachtgever bestaat niet’

Door het Floating Office Rotterdam te ontwerpen als een bouwpakket wordt het uitgevoerd zoals architect Nanne de Ru het heeft bedacht. „Mijn ideaal is de totale controle”
Nauwe Verwanten

De billen van Mokum

Bernard Hulsman bespreekt architectuur die verwant is. Vandaag: cilinders met hellingbanen.
Beeldende kunst

Bjarke Ingels bouwt als een reus, nu ook in Nederland

Hij leerde het vak bij Rem Koolhaas. En ook Bjarke Ingels schrijft graag dikke boeken. Twee grote bouwwerken van hem in Nederland zijn bijna af.
Architectuur

Onbeminde brutalistische monsters

Een van de weinige puntgave brutalistische gebouwen die Amsterdam nog heeft dreigt verloren te gaan.
Architectuur

Kunstenpand in Rotterdam herbergt spectaculaire theatergrot

Het nieuwe Theater Zuidplein in Rotterdam is meer dan een theater. Het ‘kunstenpand’ moet na de coronatijd de huiskamer van Rotterdam-Zuid worden.
Reportage Ruimtelijke ordening

In de post-coronastad leven we dicht op elkaar, maar met veel groen om ons heen

Vooraanstaande architecten vinden dat een miljoen huizen in stadsgebieden gebouwd moeten worden. De wijken moeten aan veel eisen voldoen: ze moeten groen zijn, duurzaam en…
Architectuur

Art Nouveau bloeide in Amsterdam

Amsterdam staat bekend als een stad waar de Art Nouveau vrijwel aan voorbij ging. Het gaat hier om een ernstige vergissing, zo laat het boek Art Nouveau in Amsterdam zien.
Beeldende kunst

Het anti-design van Victor Papanek is weer actueel

Slechts één door hem gemaakt voorwerp staat op zijn expositie. Ontwerper Victor Papanek was vooral een theoreticus die fel gekant was tegen de auto en de hele consumptiemaatschappi…
Interview Beeldende kunst

‘De woningbouw is hard toe aan een reset’

De architect wordt steeds meer in een keurslijf gedrongen, en klimaatverandering en ongelijkheid zijn ondertussen grote uitdagingen.
Beeldende kunst

De Esplanade in Almere: van woestijnachtige betonplak tot vreemde kartbaan

Voor de tweede keer in tien jaar is de Esplanade in Almere onder handen genomen. Nog steeds is het hoofdplein van de polderstad een onaantrekkelijke leegte.
Beeldende kunst

Voor architecten die de stad socialer willen maken is weinig eer te behalen

Alle architectuur in het Jaarboek 2019/2020 is op traditionele wijze tot stand gekomen. Met de gedroomde vernieuwing is het niets geworden.
Geschiedenis

Zelfs het poldermodel is een mythe

Ook in zijn nieuwe boek ontkracht Auke van der Woud hardnekkige mythes over Nederlanders en het landschap.
Het Meesterwerk #5

Het ding, de tulp, de kerstboom: Naum Gabo’s sculptuur zonder titel

Theaters, musea en concertzalen zijn nog dicht. Waarvan kun je, ook nu, nog wel genieten? NRC-recensenten gidsen je langs werken die afleiding bieden: tijdloos en coronaproof.
Voordeuren | fotoboek

Van schraal en bescheiden tot uitbundig mooi

Honderden Amsterdamse voordeuren fotografeerde Thomas Schlijper op zijn tochten door de stad. Hiervan staan er nu 250 in een boek. Wat zeggen de Amsterdamse deuren?
Beeldende kunst

Waar komt die fascinatie voor ‘zwevende’ architectuur vandaan?

De driehoekige dozen van het nieuwe Nhow hotel in Amsterdam lijken te zweven. Zwevende architectuur ontstond een eeuw geleden, toen geprobeerd werd bouwwerken te bevrijden van de…
Bar Américain

‘Lou Reed durfde ik niet te vragen’

De honderden foto's van popsterren die Bar Américain bezochten, hebben een plaats gekregen in het eerste Hard Rock Hotel van Nederland.
Heropening Hotel Americain

Marokkaans paleis aan het Leidseplein

Woede alom toen bekend werd dat het beroemde American Hotel aan het Leidseplein zou veranderen in het Hard Rock Hotel. Maar de ophef was misplaatst: het is prachtig geworden.
Beeldende kunst

Museum Ludwig in Keulen ontdekt vele valse Russen in de collectie

Op de kunstmarkt circuleren duizenden vervalsingen van Russische avant-gardisten als Lissitzky. Museum Ludwig in Keulen doet daarom onderzoek naar zijn collectie Russen.
Talk of the Town

De pleinen van een zieke stad

In 1970 werd bij het Waterlooplein een groot verkeersknooppunt geopend. Het luidde het einde van de sloopwoede in.
Beeldende kunst

In Rotterdam staat een zilveren bloempot vol kunst

Het nieuwe depot van museum Boijmans Van Beuningen is radicaal anders: het staat niet op een bedrijventerrein maar midden in de stad. En iedereen mag er naar binnen.
Nauwe Verwanten

Thonik gaat op herhaling

Bernard Hulsman bespreekt architectuur die verwant is. Vandaag: twee gebouwen van de grafisch vormgevers Thonik in Amsterdam.
Interview Economie

‘Het besteedbaar inkomen van mensen met lage en middeninkomens is de afgelopen 20 jaar nauwelijks vooruitgegaan’

Volgens de Groningse econoom is Nederland in de greep van het ‘kleine-bufferkapitalisme’. Dit staat hoognodige investeringen in duurzaamheid in de weg.
Beeldende kunst

Het eerste goede gebouw op de Amsterdamse Zuidas: ‘The George’

Aan de ene kant een bakstenen gevel die doet denken aan een rotswand in de avondzon en aan de andere kant een heuvel van terrassen en balkons, net een sawa.
Architectuur

Aaibare paleizen voor de arbeider

Onlangs werden in Amsterdam de restauratie van Het Schip en De Spaarndam 2 voltooid. Geen detail was te min voor de architect Michel de Klerk.
Analyse Beeldende kunst

Architectuur komt er in Het Nieuwe Instituut bekaaid vanaf

Volgens het eigen jaarverslag trok Het Nieuwe Instituut (HNI) in Rotterdam vorig jaar een half miljoen bezoekers. Toch maakt de instelling al jaren een in zichzelf gekeerde indruk.
Architectuur

Pixelrotsen aan een gletsjer op de Zuidas

Het door MVRDV ontworpen gebouw The Valley belooft een spectaculaire toevoeging aan de Amsterdamse Zuidas te worden.
Architectuur

Amsterdam Zuidoost ziet er weer een beetje Surinaamser uit

Bewoners van de nieuwe woningen in ‘Surinaamse’ stijl in Amsterdam Zuidoost zijn tevreden. „Je ziet hier dingen die je ook in Paramaribo ziet.”
Architectuur

De koepel van de kerk is de rok van de maagd

De koepel van de in 2019 gerestaureerde Kathedrale Basiliek Sint-Bavo in Haarlem is niet alleen een verbeelding van het nieuwe Jeruzalem, maar ook een ‘rok van Maria’.
Interview Architectuur

Museumzalen worden behandelkamers

Het Scheringa Museum leek de indrukwekkendste ruïne van Nederland te worden. Nu wordt het museum omgebouwd tot woonzorgcomplex.

Rotterdamse architecten annuleren klus VS vanwege foto Zwarte Piet

In de VS is ophef ontstaan over het Rotterdamse architectenbureau West 8, vanwege een foto met zwarte pieten gemaakt op een bedrijfsfeest in 2012.
Architectuur

Hoogbouw op traditioneel bouwblok biedt hoop voor Leiden

In heel Nederland wordt nu hoogbouw gepland. Neutelings en Riedijk weten in Leiden de gebruikelijke tekortkomingen te vermijden. Bernard Hulsman
Economie

Hoe de ‘hogepriester van de economie’ het neoliberalisme in Nederland introduceerde

Voor de coronacrisis was Nederland rijker dan ooit. Maar het aandeel van bedrijfswinsten in het nationaal inkomen stijgt al decennialang ten koste van dat van het arbeidsinkomen.
Holland Park

Diemen is beter dan Kopenhagen

Als geen ander heeft architect Sjoerd Soeters zijn stempel gedrukt op Amsterdam en omstreken. Zijn Holland Park in Diemen is nu bijna klaar.
Nauwe Verwanten

Er is tegen geduwd en aan getrokken

Bernard Hulsman bespreekt ontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: duw-en-trekgebouwen in New York en Amsterdam.
Interview De wereld na corona

‘We leven in buitengewoon revolutionaire tijden’

Na vijf jaar neemt Floris Alkemade afscheid als Rijksbouwmeester. De grote veranderingen die nodig zijn, vragen verbeeldingskracht van Nederland, zegt hij.
nauwe verwanten

De kleine broer van het Maupoleum

Een kort, ellendig leven had het Maupoleum aan de Jodenbreestraat. Maar nu heeft Amsterdam een nieuw Maupoleum.
Architectuur

Museum Boijmans Van Beuningen: van gesloten naar laagdrempelig

De ontwerpvisie van Francine Houben van het te verbouwen Museum Boijmans Van Beuningen is gericht op de ontwarring van een labyrint.
Nauwe Verwanten

Koepels van trappen en bogen

Bernard Hulsman bespreekt architectuur die verwant is. Vandaag: The Vessel in New York en de Sindone-kapel in Turijn.
Analyse Beeldende kunst

De teloorgang van de sociale woningbouw in Nederland

De sociale woningbouw zit in het slop. Dat heeft ook gevolgen voor de architectuur. Jonge architecten krijgen minder kansen en voor experimenten is weinig ruimte.
Nauwe verwanten

Monument van hoogmoed verdwijnt

De dagen van de garage Kempering in de Bijlmermeer zijn geteld. Maar op Oostenburg is een nieuwe betonnen parkeerkolos verrezen.
Cultuur-historische panden Amsterdam

Sloop dreigt voor Etty Hillesumpand

Het huis aan het Museumplein waar Etty Hillesum in 1941-42 haar beroemde oorlogsdagboeken schreef, wordt bedreigd met sloop. Buurtbewoners proberen het Hillesumhuis te behouden.
Boeken

Alle boeken over de bezetting gaan over schuld en onschuld

75 jaar na dato verschijnen er meer boeken dan ooit over de Tweede Wereldoorlog. Dat komt omdat de bezetting het ijkpunt van de moderne Nederlandse geschiedenis is, stelt…
Beeldende kunst

De Piketty-torens van Manhattan

Veertien super-slenders, ultrahoge en slanke woontorens voor de allerrijksten hebben de skyline van New York grondig veranderd.

Hoe de overheid zelf de woningnood creëerde

Al voor de corona-uitbraak was er een tekort van 315.000 woningen. Zelfs projectontwikkelaars willen weer overheidsregie. Helemaal nu een nieuwe crisis dreigt.
Beeldende kunst

De Nederlandse architectuur is niet ‘supernormaal’

Architectuurtijdschrift A+U heeft een special over architectuur in Nederland. Volgens gastredacteur Kirsten Hannema is er een tegenbeweging ontstaan voor de spektakelarchitectuur…
Erfgoed

Een reeks momenten in één foto

Yoga in de kerk, eten op het dak van een parkeergarage, wonen in een bunker. Lars van den Brink fotografeerde erfgoed dat een nieuwe bestemming kreeg.
nhow hotel

Neobarok botst op minimalisme

Het nieuwe nhow Amsterdam RAI hotel werd door drie architecten ontworpen. Het resultaat is bizar.
Architectuur

Nieuwe bieb in Utrecht is een echt volkspaleis

De nieuwe bibliotheek in Utrecht in het voormalige postkantoor uit 1924 aan de Neude is meer dan een boekentempel.
Amsterdam

Bonte kleuren vernietigen de haat

Voor de Duitse architect Bruno Taut waren bonte kleuren een wezenlijk onderdeel van architectuur. Sterker nog, hij geloofde dat ze het leven mooier en beter maken, zo blijkt in…

Pritzker Prize 2020 voor Grafton Architects

De Pritzker Prize 2020 is toegekend aan de Ierse architecten Yvonne Farrell en Shelley McNamara van Grafton Architects.
Guggenheim

Koolhaas zet Stalin op een treintje in Guggenheim

De plattelands-expositie van Rem Koolhaas in New York is uitgelopen op een typisch Koolhaasiaanse monstertentoonstelling.
Nauwe verwanten

Inspiratie op straat

Bernard Hulsman bespreekt architectuur die verwant is. Vandaag: een hotel en een reclamezuil.
Interview Beeldende kunst

‘Het kan ook zonder dogma’s’

Job Floris, een van de twee architecten van Monadnock, wil dierbare gebouwen maken. Vakmanschap en complexiteit zijn hiervoor onontbeerlijk.
Necrologie Architectuur

De architect die Nederland verloste van het modernisme

Hij veroorzaakte een grote rel in de Nederlandse architectuur, maar Adolfo Natalini markeerde ook de doorbraak van het postmodernisme.
Nauwe Verwanten

Het betere dierenverblijf

Bernard Hulsman bespreekt architectuur die verwant is. Vandaag een gorillaverblijf en een kippenboerderij.
Analyse Holocaust

Ruttes excuses markeren omslag

Gebaar van premier Rutte onderstreept beeld van Nederland als land van ‘schuldige omstanders’ in plaats van verzetshelden.
Amsterdam

Eindelijk: het Stadionplein is áf

Na de Olympische Spelen van 1928 was het plein bij het stadion een desolate vlakte. Pas nu de twee Citroëngarages zijn verbouwd, is het Stadionplein eindelijk een stadsplein…
Beeldende kunst

Expositie over het Den Haag dat nooit gebouwd werd

Ongewoon veel grote bouwprojecten in Den Haag vonden geen doorgang in de afgelopen eeuwen, zo blijkt op de vermakelijke tentoonstelling Nooit gebouwd Den Haag in het Haags…
Nauwe verwanten

Zwolle en Amsterdam hebben een dakdier

Bernard Hulsman bespreekt ontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: dakdieren op oude gebouwen in Zwolle en Amsterdam.
Interview Woonwensen

Emeritus hoogleraar gebiedsontwikkeling: 'Stop de fixatie op de bouw van appartementen'

Woontorens zijn in, maar een slecht idee, ontdekte emeritus hoogleraar Friso de Zeeuw. „Grote woningen blijven populair.”
Architectuur

‘Inclusiviteit’ belangrijk in nieuwe architectuurnota Rotterdam

Tegen de tijdgeest in blijft Rotterdam geloven in architectuurbeleid, met goed opdrachtgeverschap, energietransitie en inclusiviteit als speerpunten.
Auto’s

‘Cars’ in Londen is meer dan een autoparade

De tentoonstelling Cars , in het Londense Victoria and Albert Museum, vertelt op samenhangende wijze de geschiedenis van autorijden, met slechts vijftien auto’s.
Forum Groningen

Unieke cultuurkolos voor alle Groningers

Het Forum Groningen opent deze vrijdag zijn deuren. Vanuit het atrium met glazen gevels en grote binnenpleinen kun je besloten werelden binnendringen.

Een verklaring voor de chaos

Eigenlijk wil je vooral een non-fictieboek cadeau doen dat de huidige chaos in de wereld verklaart. En daar zijn er in 2019 nogal wat van verschenen.
Cadeautips 2019

De beste boeken om cadeau te geven

De boekenredactie van NRC maakte een lijstje van de mooiste literatuur, beste non-fictie en de leukste kinderboeken.
Nauwe verwanten

‘Zitten op lucht’ – maar wie bedacht de vrijzwevende stoel?

Bernard Hulsman bespreekt ontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: stoelen zonder achterpoten waarmee je kunt ‘zitten op lucht’.
Beeldende kunst

Het paternalisme van de melkfles in Kanaleneiland

„Als deze fles in uw interieur past, dan is uw interieur in overeenstemming met onze tijd”, schreef Goed Wonen halverwege de vorige eeuw.
Pop

De zeven laatste woorden van Prince

Vlak voor zijn dood in 2016 begon Prince aan een allesomvattend boek over zichzelf en de wereld. Erg ver kwam hij niet. Het boek wordt gered door de mooie foto’s.
Column Bernard Hulsman

Boreale architectuur bestaat niet

Al lang voordat Hotel Boot & Co begin oktober open ging, werd het afgebrand. „Om te janken”, noemde een twitteraar het ontwerp van de Berlijnse architect Hans Kollhoff voor een…
Column Bernard Hulsman

De nachtmerrie van een stadsadviseur

Maandenlang hield stadsadviseur Zef Hemel zich afgelopen zomer in opdracht van de burgemeester bezig met de redding van de Amsterdamse binnenstad.
Column Bernard Hulsman

Grachtenplasser in Kostverlorenvaart

‘Stil es, ik hoor iets”, zegt Olivia als we tegen elven eindelijk het tiende en laatste deel van de Netflixserie over Vietnam achter de rug hebben en de tv uitzetten.
Column Bernard Hulsman

Het Wilde Wonen is een dubbel fiasco

Hebben Amsterdammers een betere smaak dan de rest van Nederland? Te oordelen naar het Wilde-Wonenwijkje in het Amstelkwartier wel.
Column Bernard Hulsman

Volksvijand nr 1 is terug in Amsterdam

‘Het leek wel of er tien jaar lang twintig Poolse bouwvakkers hadden gewoond”, vertelde een vriend onlangs over de woning die zijn 19-jarige zoon met twee vrienden wilde huren.
Beeldende kunst

‘Zitten op lucht’ komt uit een auto

Was het Mart Stam die met zijn achterpootloze buizenstoel als eerste op het briljante idee kwam van ‘zitten op lucht’?
Column Bernard Hulsman

Neoliberale torens in de Sluisbuurt

Het viel stil toen de tientallen aanwezigen in het propvolle zaaltje van SPUI25 de vraag kregen voorgelegd of ze één mooie recente toren in Amsterdam konden noemen.
Column Bernard Hulsman

Bliksems in het Weesperplantsoen

Al ruim een maand is het Weesperplantsoen nu kaal en leeg. Alleen de stronken in de twaalf halve bakstenen cilinders lags het fietspad resteren er van de 24 bomen die er stonden.
Beeldende kunst

Genadeloos wordt duidelijk dat design het kwaad kan dienen

De knappe expositie Design van het Derde Rijk in Den Bosch belicht terecht een genegeerd deel van de design-geschiedenis.
Column Amsterdam

Een eenzaam beest op de Zuidas

‘De Zuidas bruist’, stond op de uitnodiging voor de ‘eerste enige ZUIDASBORREL’ die op vrijdag 30 augustus werd gehouden op het George Gershwinplein.
Architectuur

De metamorfose van Naturalis is spraakmakend en schitterend

Het verbouwde Naturalis is van een nietszeggende collage van bouwmassa’s veranderd in een paleis in de traditie van de grote, beroemde 19de-eeuwse natuurhistorische musea.

Het kapitalisme is niet langer de motor van welvaart en vrijheid

Zeker voor een conservatief politicus is Jesse Norman opmerkelijk somber over de vrije markt die de afgelopen decennia in de gehele wereld terrein heeft gewonnen.
Wonen

De totale ontwrichting van de woningmarkt

Wonen is een van onze belangrijkste basisbehoeften. Maar hoe wonen we en hoe willen we wonen in een tijd waarin de woningnood steeds groter wordt?
Nauwe Verwanten

Bogen zijn nooit ideologisch

Bernard Hulsman bespreekt architectuurontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: bogen.
GRAAICULTUUR

Amoreel is het nieuwe moreel

Wat vroeger slecht werd gevonden, is nu logisch en gewoon, volgens econoom Aldred. Waar blijft de ethiek bij de economen?
Hitte

Hoe kun je de hitte het beste doorstaan? En elf andere vragen

De komende dagen wordt extreme hitte in Nederland verwacht. Welke maatregelen kun je nemen? En 11 andere vragen.
Beeldende kunst

De geweldenaar van de Russische avant-garde was een vrouw

Niet Malevitsj of Tatlin, maar Natalja Gontsjarova was de grote voortrekker van de Russische avant-garde, zo blijkt op een spetterende tentoonstelling van haar ‘alles-isme’ in…
Hitteplan

Dit is wat je moet weten over de hitte

Autoriteiten in dit deel van de wereld zijn zich in toenemende mate bewust van de risico’s van uitzonderlijk hoge temperaturen. Hoe ‘oversterfte’ te voorkomen?
Architectuur

Amsterdam heeft er een icoon bij

Het is meteen een van de opvallendste gebouwen van de stad, het recent opgeleverde wooncomplex-met-gat de Pontsteiger. Een kameleon aan het IJ.
Verbouwing

Oud en nieuw gaan verbluffend hand in hand

Het meest in het oog springende deel van het gerestaureerde én vernieuwde Museum De Lakenhal in Leiden is de nieuwbouw aan de Lammermarkt.
Nauwe verwanten

Een maagdenaquarium met algen

Bernard Hulsman bespreekt architectuurontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: de eerste gebouwen met vliesgevels van glas.
Adolf Hitler

Hitler kon huilen als op commando

In het tweede deel van zijn biografie laat historicus Volker Ullrich zien dat Hitler geen toeval was, maar ook geen onvermijdelijkheid.
Necrologie Ieoh Ming Pei (1917-2019)

Specialist in vreemde vormen van glas en beton

De Amerikaan I.M. Pei ontwierp onder meer de piramide van het Louvre in Parijs en het iconische gebouw van de Bank of China in Hongkong.
100 jaar Bauhaus

Historische binnensteden moeten plaatsmaken voor mislukte woningcomplexen

In het jubileumjaar wordt het Bauhaus vooral herdacht als kunsthogeschool die een schitterende nieuwe wereld wilde vormgeven.

Malevitsj was een griezelige, charismatische sekteleider

Nog altijd bestaat het idee dat de Russische avant-garde na de Oktoberrevolutie de staatskunst van het communistische Rusland werd.
Surveillancekapitalisme

Het hongerige monster van het surveillancekapitalisme

Sociaal-psychologe Shoshana Zuboff waarschuwt in haar nieuwe boek voor de manier waarop techbedrijven met onze internetdata omgaan.
Nauwe verwanten

Te veel drinken in een snijzaal

In de serie ‘Nauwe Verwanten’ bespreekt Bernard Hulsman gelijkenissen in de architectuur. Vandaag: de ongelukkige vrouwen van Gerrit Rietveld en Le Corbusier.
Reportage Nieuwbouw

Nieuwe pakhuizen om in te wonen

Veel nieuwbouwhuizen in Amsterdam zijn ‘modern-retro’ en lijken op de pakhuizen van weleer. Het is een internationale trend.
Beeldende kunst

Hoe De Stijl het Bauhaus zijn stijl gaf

Pas toen Theo van Doesburg de Duitse school opschudde met zijn ideeën, koos het Bauhaus voor de zakelijke stijl die we nu nog kennen.
Alblasserdam

Stankoverlast verspreidt zich over Nederland

Na een lek in een tankwagen met versnellingsbakolie op een bedrijventerrein in Alblasserdam (Zuid-Holland) kwam zaterdagochtend gas vrij.
gifwolk

Hoogleraar rampenbestrijding: veiligheidsklep kapotte tank deed z’n werk

De aanpak van het gaslek in Alblasserdam verliep goed, oordeelt Ira Helsloot, hoogleraar Besturen en Veiligheid aan de Radboud Universiteit in Nijmegen.
Recensie expositie

Het oude en nieuwe collectieve wonen

Collectief wonen is terug in Amsterdam. Maar het is wel anders dan in de jaren 70, blijkt op een expositie.
Architectuur

De nieuwe LocHal is het Centre Pompidou van Tilburg

Een oude locomotievenhal in Tilburg is omgetoverd tot een modern glaspaleis met daarin kunstinstellingen en een bibliotheek. En veel houten trappen om op te zitten.
Richard Sennett

‘Waarom wil Amsterdam wolkenkrabbers bouwen? Dat is echt iets van de 20ste eeuw’

Steden over de hele wereld worden steeds eenvormiger en doen massaal mee aan de ‘fallische competitie in hoogbouw’.

De minnares van Rietveld: een ‘overgevoelige zeurkous’ in een mannenwereld

In de 20ste eeuw beperkten de meeste vrouwelijke architecten zich tot interieurs. Zo ook Truus Schröder, de ‘geheime’ liefde van Gerrit Rietveld.
50 jaar Bijlmer

Vijftig jaar Bijlmer: in idealen kun je niet wonen

De helft van de Bijlmermeer, vijftig jaar geleden ‘De stad van de toekomst’, is inmiddels gesloopt. Wat ging er mis? Of was de wijk al mislukt voor de eerste steen werd gelegd?

Harde pakjes, dat willen we

Non-fictie
Cadeaus 2018

80 boeken om deze winter cadeau te geven

De boekenredactie van NRC maakte een lijstje van de mooiste literatuur, beste non-fictie, de leukste kinderboeken en de lekkerste kookboeken.
Boekrecensie

Het hart van Nederland

De Dam werd het nationale plein van Nederland, maar bleef altijd een rommelig geheel. Nu is er een heerlijk boek vol fraaie beelden en verhalen.
Expositie

De goddelijke architectuur van Gaudí (en de Amsterdamse School)

Dat de architectuur van De Amsterdamse School veel verwantschap vertoont met die van de Barceloneze Gaudí wordt duidelijk op een schitterende tentoonstelling in Het Schip.
Kunst op reis

Olivetti bouwde ‘de mooiste straat ter wereld’

Waar leefden kunstenaars? Op reis naar de plekken waar zij hun stempel drukten. Deze week de industrieel/ stedenbouwer Adriano Olivetti in Ivrea.
Reportage IJtunnel

Een bouwwonder twintig meter onder NAP

Vijftig jaar geleden werd hij dan eindelijk geopend: de IJtunnel. Als een van de eerste ‘afzinktunnels’ was de aanleg een waagstuk.
Nauwe verwanten

Ongewenste symboliek van bovenaf

In de serie Nauwe Verwanten bespreekt Bernard Hulsman overeenkomsten tussen bouwwerken. Deze week: een NAVO-hoofdkwartier en een wijkontwerp.
Architectuur

Ruimteschip ontmoet oerhut

Bij het voormalige Burgerweeshuis staat een groot model van het beroemde Maison d’Artiste. Een onverwachte ontmoeting.
Interview Albert Speer

Hoe Hitlers sluwe minister zijn imago na de oorlog zorgvuldig wist op te poetsen

In zijn biografie van Albert Speer rekent historicus Magnus Brechtken af met het nog altijd bestaande milde beeld van Hitlers minister van bewapening als ‘goede nazi’.
Architectuurprijs

Alessandra Covini wint Prix de Rome Architectuur

Alessandra Covini krijgt de Prix de Rome Architectuur 2018 voor haar ontwerp voor de inrichting van een Amsterdams havengebied.
Nauwe verwanten

Onzekere gebouwen in onzekere tijden

Bernard Hulsman bespreekt gebouwen die op elkaar lijken. Vandaag: een onzeker ECB-gebouw en een onzeker politiebureau.

Opstanden voor herstel van de orde

Voor Marx was het de klassenstrijd, voor Hitler de rassenstrijd en voor Nelleke Noordervliet is het de opstand.
NDSM werf

Klassieke gentrificatie op het NDSM-terrein

In 1984 sloot de NDSM. De scheepswerf werd een van de grootste culturele broedplaatsen van Europa. En het werd almaar hipper.
Adam Tooze

Hoe de crisis leidde tot de zelfverminking van Europa

Toen tien jaar geleden de financiële crisis wereldnieuws werd, verkondigden veel politici dat deze tot de Verenigde Staten beperkt zou blijven.
Architectuurprijs

Architect Francine Houben wint grote oeuvreprijs

Francine Houben, bekend van haar bureau Mecanoo, wint de BNA Kubus 2018, een belangijke Nederlandse architectuurprijs.
Heruitgave Mein Kampf

‘Hitler voerde alles uit wat in Mein Kampf stond, op één punt na’

Mein Kampf (1925) is in Nederland nog altijd verboden. Toch is nu een Nederlandse versie verschenen, van commentaar voorzien door historicus Willem Melching.

Bijna werd de Jordaan vermoord

Tientallen jaren doolde fotograaf Dolf Toussaint door Amsterdam. Zijn foto’s laten zien hoe de oude stad werd gered.
Design

In Frankrijk was het modernisme een avontuurlijk feest

Een geweldige expositie in Parijs laat zien hoe vooruitstrevend het Franse design rond de jaren dertig kon zijn.
Interview Wonen

Je eigen huis bouwen in Almere: alles mag, maar dan moet je ook alles zelf regelen

Tussen Almere en Zeewolde verrijst een nieuwbouwwijk met 15.000 woningen. Bewoners moeten zelf wegen en riolering aanleggen.

Tempels voor het dagelijkse leven

Functioneel alleen was niet genoeg, vonden ontwerpers bij Publieke Werken. Van bruggen tot urinoirs: alles kreeg iets uitbundigs.

Brutalisme: de ‘krankzinnige’ architectuurstroming die een comeback maakt

Een stroom boeken neemt het op voor de met sloop bedreigde betonkolossen, die sinds de jaren zeventig overal in de wereld werden gebouwd.

Huiswerk voor de revolutie

De IABR 2018, de achtste Rotterdamse biënnale die afgelopen weekeinde open ging, is dit keer een Belgisch-Nederlandse samenwerking. Met maar liefst drie curatoren.

Kalvertoren is nog altijd geen passage

Architectuur

Gebouwd om te kunnen beven

Bernard Hulsman bespreekt ontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: aardbevingsarchitectuur.
Interview

‘Atheïsten zijn nederig’

Extreem-rechts heeft het debat over de islam vergiftigd, vindt ex-moslim Ali Rizvi. Maar dit maakt hem in zijn boek The Atheist Muslim niet terughoudend in zijn kritiek op de…

Red de digitale revolutie

Internet ontwricht niet alleen de economie, maar bedreigt ook de liberale democratie. Het is hoog tijd voor maatregelen.

Het einde van het hart van de Jodenhoek

Van de Rapenburgerstraat zoals die in 1940 was, is bar weinig over. In het Stadsarchief is de straat weer tot leven gewekt.

Studentenflat van OZ architecten: form follows Sullivan

Een van de genomineerde gebouwen voor de Amsterdamse Architectuurprijs is gebaseerd op een Amerikaanse wolkenkrabber, stelt Bernard Hulsman vast in zijn rubriek Nauwe Verwanten.

Wijkcentrum en IJhal CS in de prijzen

Wijkcentrum Ru Parré Community in Overtoomse Veld won de Gouden A.A.P. 2018. De publieksprijs ging naar de IJhal van CS.

Progressieven moeten het nationalisme kapen

Nationalisme kan voorzien in de behoefte aan gemeenschappelijke waarden. Maar dan moet het wel een nieuwe inhoud krijgen, betoogt Femke Halsema in haar essay voor de Maand van de…
Reportage

Meesterwerk van Rem Koolhaas: boekenoase in de woestijn

Het Office for Metropolitan Architecture van Rem Koolhaas bouwde in Doha een iconische ‘groundscraper’. Het interieur van de bibliotheek lijkt op een landschap.
Column

De staande tuinen van Eindhoven

Bernard Hulsman bespreekt op elkaar gelijkende ontwerpen. Vandaag: bostorens in Eindhoven en Milaan.

De pomo’s bouwen nog overal

Lang was het ornament taboe in de architectuur. Maar voor Neutelings Riedijk architecten is het hét middel om een gebouw een identiteit te geven.

Legendarische spreekbuis van de Amsterdamse School

Museum Flehite brengt alle 116 covers van tijdschrift Wendingen bij elkaar.

Le Corbusiers echtgenote werd gek van zijn ‘snijzaal’

Waar leefden kunstenaars? Op reis naar de plekken waar zij hun stempel drukten. Deze week het kale appartement van Le Corbusier in Parijs.

Het fiasco van de vrije markt

De privatisering van overheidsdiensten is veelal uitgelopen op een mislukking. En historisch gezien leidt de markteconomie uiteindelijk tot ongelijkheid en onvrijheid.

Indiase architect Balkrishna Vithaldas Doshi wint Pritzker Prize

De ‘Nobelprijs’ voor architecten gaat dit jaar naar de Indiase Balkrishna Vithaldas Doshi. Hij begon zijn carrière bij Le Corbusier.

Meer bouwen of juist een groenere stad?

Dinsdag vindt een groot verkiezingsdebat plaats rond de vraag: hoe ziet Amsterdam eruit als het aan de partijprogramma’s ligt?

‘Londense toestanden’ in Amsterdam terwijl het stadsbestuur toekijkt

Het Amsterdamse stadsbestuur vreest ‘Londense toestanden’. Toch gaat Amsterdam in hoog tempo Londen achterna, de stad die niet alleen te duur is geworden voor de middenklasse…
Reportage

Het huis is weer een stad

Na jaren van leegstand en verval is het beroemde Burgerweeshuis van Aldo van Eyck gerestaureerd. Je zou er gemakkelijk aan voorbij fietsen, maar het is een meesterwerk.

Sloop is vooruitgang

Vijftig jaar geleden kregen projectontwikkelaars ruim baan om de binnensteden op de schop te nemen. Ze stuitten overal op verzet.
Reportage

Graffiti gedijt bij inner city blues

Als het om graffiti gaat, is Amsterdam een ‘unieke stad in de wereld’, blijkt uit een fotoboek over Amsterdamse street art .
Interview

‘We zijn bang om vrij te zijn’

Deze Britse historicus schreef een boek over de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog, waarin hij ook psychologische en filosofische aspecten aanroert.

Als een imitatie wint van het origineel

In de serie Nauwe Verwanten bespreekt Bernard Hulsman gebouwen en ontwerpen die op elkaar lijken.
Interview

‘Ik ben blij dat ik gewoon ben’

In Four Walls and a Roof ontkracht OMA-architect Reinier de Graaf zeven mythes in de architectuur. ‘Architecten van mijn generatie lijden aan een tragische vorm van…
Reportage

Schilder van stalen skeletten aan het IJ

De metamorfose van de IJ-oevers in 15 jaar is fraai in beeld gebracht in schilderijen.

ZZP’ers aller landen, houd van elkaar!

Twintig jaar na de ondergang van het communisme in Oost-Europa is het hoog tijd voor een nieuw communisme, vindt schrijver Gustaaf Peek. Hoe stelt hij zich dat voor?

Le Corbusier blijkt een schilder die ook bouwde

Le Corbusier was ‘dé architect van de twintigste eeuw’, en schilderde daar een beetje bij. Maar dat beeld begint om te draaien, zo ook in het Cobra Museum.

Ode aan het optimisme van Nieuw-West

Zondag gaat het Van Eesterenpaviljoen open, het nieuwe onderkomen van het Van Eesterenmuseum: open, ritmisch en prachtig.

Eén meute, één beat, één dj

Techno is de marsmuziek van het digitale tijdperk. Dat is niet alleen te horen aan de muziek die een eeuwig voortdenderende, hypnotiserende beat als basis heeft, maar ook te…

De Stijl en Legopixels

Het nieuwe Lego House lijkt wel ontworpen door een lid van De Stijl.
Necrologie

Hij leek meer op zijn vader dan hij wilde

De Duitse architect Albert Speer jr. was een van de laatste mensen die herinneringen hebben aan het wonen op de Beierse Obersalzberg waar Adolf Hitler zijn buitenverblijf Berghof…
Reportage

Het Schip wordt weer bewaakt

Woensdag werd de eerste leeuwenkop teruggeplaatst op Het Schip, het beroemde Amsterdamse-Schoolgebouw dat nu wordt gerestaureerd.

De vrolijke hondjes van Amsterdam

Prachtige stadsgezichten zijn samengebracht in een expositie in het Stadsarchief. Op de vaak petieterige details raak je niet uitgekeken.

‘Niet meer over praten, dat is het beste’

De vervolging van collaborerende architecten liep na de Tweede Wereldoorlog uit op een mislukking, concludeert architectuurhistoricus David Keuning in zijn proefschrift over de…

De prairierijtjeshuizen van Jan Wils

De Papaverhof in Den Haag is oer-Hollands èn Amerikaans. Nu is er een boek over het tuinstadwijkje.

Laagbouw is net zo eigentijds als hoogbouw

Amsterdam moet meedoen met Dubai en Shenzhen en hoge woontorens bouwen. Onzin, laagbouw is beter en veiliger, zeggen tegenstanders. Het debat gewogen.

‘We hebben humanisme met kloten nodig’

Onlangs verscheen zijn boek over de aantrekkingskracht van het nazisme, dat voor de Libris Geschiedenis Prijs is genomineerd. „Mijn mensbeeld is niet optimistischer geworden.”

De Duitse baksteen bloeit

Tien Nederlandse architecten lieten zich voor een nieuw manifest inspireren door het werk van de Duitse architect Hans Kollhoff.
Reportage

Deprimerende lomperik en een Dikke Bertha

Woontorens worden in Nederland altijd dikke lomperiken. Zo ook twee nieuwe torens in Amsterdam.

Een slecht imago, maar Vinex-bewoners zijn uiterst tevreden

De meeste bewoners van een Vinexwijk zijn uiterst tevreden over hun huizen en buurt, zo blijkt uit een boek waarin acht Vinexwijken worden onderzocht.

Pas verschenenEcht zwaar is een raamvertelling van Martijn van Calmthout over het geheim van de zwaartekracht. De wetenschapsjournalist van de Volkskrant laat de…

Station Breda BNA Beste Gebouw 2017

Het nieuwe station van Breda is gekozen tot BNA Beste Gebouw van het Jaar 2017. Volgens de jury raakt het alle ruimtelijke therma’s.

Het fiasco van de creatieve stad

De vermaarde stadsgeograaf Richard Florida doet boete over zijn verwachtig dat de opkomst van een ‘creatieve klasse’ grote steden zou doen bloeien als nooit tevoren.

De Holocaust als goddelijke missie

Behalve een ijzingwekkende oral history is Laurence Rees’ boek een gedegen overzicht van de jodenvervolging.
Reportage

De tragedie van de Jodenbuurt

Na de oorlog werd uitgerekend de Jodenbuurt door het stadsbestuur flink onder handen genomen. Dat was de tweede tragedie.

Een simpele doos met allure

In Arnhem staat een gloednieuwe concertzaal met een glazen wand. Als die opengaat, loopt de zaal over in een park.

Een moedige tocht langs fouten, gebreken en desillusies

De afgelopen jaren reisde architecte Marlies Rohmer langs haar gebouwen. Soms was de confrontatie pijnlijk.

Het huis is een personage bij Van Warmerdam

In de films van Alex van Warmerdam spelen door hemzelf ontworpen huis(jes) een belangrijke rol. Een vorige week verschenen dvd-box met drie van zijn films legt uit waarom.

De laatste populist van de PvdA

Rouwdouw-politicus en stadsvernieuwer Jan Schaefer (1940-1994) kreeg veel bekendheid. Aan het einde van zijn leven was hij teleurgesteld en keerde hij zich af van de…
Reportage

Geef mij maar Amsterdam, dat is mooier dan Dubai

Over het plan van de gemeente voor 28 hoge torens in de Sluisbuurt is een heftig debat gaande. Volgens de architecten Sjoerd Soeters en Rudy Uytenhaak is het een rampzalig…

Hoe Nieuw-West een Vinexwijk werd

Geen onvertogen woord valt er over Nieuw-West in een lijvig boek over het beroemde Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam.
Antisemitisme

Aanstootgevend jeugdboek over jodenbekering niet herdrukt

Het Joods Historisch Museum heeft jeugdboeken over jodenbekering in de collectie opgenomen.

Design Museum in Londen: bijzondere combinatie van luxewoningen en museum

OMA heeft voor het Design Museum in Londen een ongewone combinatie van museum met gated community ontworpen.
Opstand

De belangrijkste maand van de eeuw

De Februari-revolutie in het Rusland van 1917 was van grote invloed op het besluit van de Verenigde Staten om mee te doen aan de Eerste Wereldoorlog, zo blijkt uit ‘Maart 1917’.

Pritzker Prize 2017 voor Spaans bureau RCR Arquitectes

De Pritzker Prize 2017 is toegekend aan de Spaanse architecten Rafael Aranda, Carme Pigem en Ramon Vilalta van RCR Arquitectes.
Interview

James Kennedy en de moeizame tolerantie van Nederlanders

In zijn onlangs verschenen boek laat deze historicus zien hoe de geroemde Nederlandse tolerantie uit een gefragmenteerde samenleving voortkwam.
Reportage

Doe als in het buitenland en loop die kerk nou eens in

Op vakantie lopen we óók even die kerk in. Maar gek genoeg in eigen stad niet. En ze zijn zo mooi van binnen! Zeven verborgen schatten in Amsterdam.

Lenin zag niets in avant-garde

100 jaar na de Revolutie brengt de Royal Academy Russische kunst bijeen uit de periode 1917-1932.

Delft krijgt ook cultuurpaleis in de nieuwe Zaanse stijl

Bernard Hulsman bespreekt gebouwen en ontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: de nieuwe Zaanse School in Delft.

Hippe pixelarchitectuur is schatplichtig aan De Stijl

De invloed van De Stijl op architecten en ontwerpers was groot. Zelfs critici als Le Corbusier raakten geïnspireerd door het nieuwe denken over kleur en ritme.
Reportage

In Warners’ huizen staat de tijd stil

Een prachtig nieuw fotoboek maakt duidelijk hoe weinig er veranderd is in veel huizen in Zuid, een eeuw geleden ontworpen door architect Warners.
Socialistisch realisme

Een foute kunstenaar, hij overrompelt wel

Werner Tübke excelleerde in allerlei genres, van portretten tot veldslagen. De tentoonstelling in Zwolle laat zien dat hij een virtuoze schilder was.

De oogst van het neoliberalisme

Na de val van de Muur in 1989 rukte het neoliberalisme ook op het Europese continent op. Maar het bracht niet de voorspoed die economen als Milton Friedman hadden voorspeld.
Architectuur

Dit Nederlandse rijtjeshuis van Funda is radicaal anders

Huizenzoekers dromen van een kasteel maar komen in een rijtjeshuis terecht. Met een ontwerp voor een huis dat is gebaseerd op de woonwensen van huizenzoekers, wil de…
100 jaar De Stijl

Het seksleven en de inspiratie van Piet Mondriaan

Het was honderd jaar geleden dat De Stijl werd opgericht. In een nieuwe biografie van Piet Mondriaan worden eerdere aannames weerlegd en een overzichtsboek van de Stijl waaiert…

Draaien, buigen, wervelen, net als vijftig jaar geleden

Bernard Hulsman bespreekt architectuur die op elkaar lijkt. Vandaag: het station in Arnhem en de terminal op JFK Airport, New York.
Slopen en bouwen

De Amsterdamse stedenbouwers in witte doktersjassen

De kuur die stedenbouwers vijftig jaar geleden Amsterdam voorschreven, was rigoureus. De binnenstad moest deels worden afgebroken. Twee boeken laten nu lezen hoe ze erop kwamen.
Adolf Hitler

De dag dat Adolf woedend werd

Studie brengt de radicalisering van een brave, linksige soldaat in kaart. Hij loog er vaak op los.

De ‘Elphi’ biedt volop spektakel

De nieuwe Elbphilharmonie in Hamburg heeft een stadsplein op het dak, dat een schitterend uitzicht biedt op de stad en haven.
Amsterdam oersoep

Mozaïek maakt nieuwe passage Amsterdam tot visueel feest

Met de nieuwe, donderdag geopende Beurspassage heeft Amsterdam eindelijk weer een passage die de naam verdient.
De internet-economie

Sta op, slaven van internet

In zijn ideeënroman laat deze Amerikaanse schrijver zich uit over de sociaal-ontwrichtende gevolgen van de internet-economie.

Voor verliezers ging de oorlog verder

In veel landen binnen en buiten Europa betekende het einde van de Eerste Wereldoorlog niet het einde van het geweld. Integendeel.

De golden boy van het Nieuwe Bouwen

Architect Mart Stam werkte voor Stalin en zweeg over diens terreur. Toch is zijn biograaf mild voor hem.
Voor onder de boom

Cadeautips 2016: Boeken

. De boekenredactie van NRC maakte een lijstje van de mooiste literatuur, beste non-fictie en de leukste kinderboeken om deze winter cadeau te doen aan degenen van wie je het…

Een zo getrouw mogelijke reconstructie op Rokin 70

Het Rokin moet chiquer worden en dus zijn de regels voor verbouwing streng. Op nummer 70 werd het pand historisch herbouwd.

Een wedstrijd om de Eerste Wereldoorlog tot leven te brengen

In Amersfoort herinnert een hoog monument aan de Belgische vluchtelingen uit WO I. Nu komt er het Museum van de gastvrijheid naast.
Jaren-dertighuizen

Waarom het jaren-dertighuis zo geliefd is

De huizenmarkt is opgeleefd en opnieuw zijn jaren-dertighuizen razend gewild – en dus flink duur. Hoe komt dat toch?

Fout rechts is erger dan fout links

De cineast Joris Ivens heeft nog altijd bewonderaars, de eens populairste politicus van Nederland, Joseph Luns, niet.

Rottende soldaten als borstwering

De aanval heeft zowel aan Britse als aan Duitse zijde 600.000 doden en gewonden gekost. Slechts drie Britse tanks zijn ingezet, een deed het.

Fanatiek rouwbeklag

Elsbeth Etty grasduint door de stapel nieuw binnengekomen boeken en geeft haar eerste indruk. „Klik-klak-ballen, Hot Pants, Broodje Aap. So 70.”

Zo braaf was Moby niet

Hij was muzikant, christelijk veganist en een dj van vrolijke muziek. Toen in de jaren 90 in New York de muziekscene veranderde, zat niemand meer op hem te wachten.

Ook de Westermoskee is een door een fallus bewaakte kerk

Bernard Hulsman bespreekt architectuurontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: bakstenen koepelgebouwen in Amsterdam.

Museum De Pont uitgebreid met huiskamers

Uitbreiding museum De Pont, Tilburg. Ontwerp: Benthem Crouwel architecten. 4 Museum De Pont is het eerste museum in Nederland met een open haard.
Necrologie

Cultureel omnivoor, blakend van levenslust en optimisme

Popmuziek en literatuur, de grote liefdes van Pieter Steinz. Liefdes die hij in vele artikelen en boeken verenigde. Ordening, was een andere voorliefde.
Architectuur

Daglichttempel

Kraaijvanger Architects heeft een museumgebouw als een klassieke Griekse tempel gebouwd, met ijle kolommen.

De mooiste Oostblokmonsters

Bernard Hulsman bespreekt architectuurontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: Oostblokreuzen die mooi zijn van lelijkheid.

Woonnaalden voor de allerrijksten

New York wordt verder volgebouwd met nieuwe, superslanke wolkenkrabbers. De super slenders werpen een schaduw over Manhattan, luidt de kritiek.

Het hygiënische bouwen

Bouwen voor Mussolini, dat leek architect Jan Duiker wel wat. Het ging niet door. Later omschreef hij zijn heldere gebouwen als consumptiegoed.

Onbewoonbare woonmachines

Bernard Hulsman bespreekt architectuurontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: bewoners die hun puristische woningen aanpassen.

‘Brexit en de kloof tussen arm en rijk: revolutie is denkbaar’

H.W. von der Dunk In zijn nieuwe boek hekelt deze historicus de macht van het getal in de westerse consumptiemaatschappij.

Routekaart van het Derde Rijk

In 1924 kwam Hitler een crisis te boven en schreef hij deel 1 van Mein Kampf. Het staat bekend als langdradig. Dat klopt, zo blijkt uit de eerste Duitse uitgave sinds 70 jaar.
Reportage

Amsterdamse School zit nu in school

Museum Het Schip is grootscheeps verbouwd. Het laat nu alleen de Amsterdamse School zien, maar de ambities reiken verder.
Reportage

Amsterdamse School zit nu in school

Museum Het Schip is verbouwd. Het laat nu nog alleen de Amsterdamse School zien, maar de ambities reiken verder.

De mooiste metro ter wereld

Moskouse metrostations moesten paleizen van het communisme worden. Toch tonen ze een onverwachte diversiteit in stijl.

De mooiste metro ter wereld

Moskouse metrostations moesten paleizen van het communisme worden. Toch verschillen ze behoorlijk in stijl.

Rijk van voortgang en vernieuwing

Zelfs in zijn nadagen was Oostenrijk-Hongarije niet ‘de zieke man van Europa’ maar een vitale veelvolkerenstaat.
Muziekindustrie

Hits zijn voor de muziekindustrie steeds belangrijker aan het worden

Ook in de 21ste eeuw zijn hits de kurk waar de muziekindustrie op drijft. Rihanna, Kate Perry en Taylor Swift zingen ze, een team van specialisten maakt ze op de computer.

Smokey, Marvin, Michael, Martha en Diana op hun paasbest

De fabriekmatige productie van hits bij Motown in Detroit wordt slechts aangestipt in Motown. Het geluid van jong Amerika.

Pas na zijn dood leeft Prince op YouTube

Op YouTube zijn na het overlijden van Prince tal van video’s en muziekopnames opgedoken. Sommige daarvan lijken te komen uit zijn kluis.
Prince op YouTube

Waarom Prince nu ineens wel op YouTube te vinden is

Op YouTube zijn na het overlijden van Prince tal van video’s en muziekopnamen verschenen. Sommige daarvan lijken te komen uit zijn kluis in Paisley Park.
Column

Stairway to heaven

Toen begin april het ontwerp voor de Trap naar Kriterion op het Stationsplein in Rotterdam bekend werd, was architect Adriaan Geuze verbaasd.

Dudok pronkt weer in Parijs

Het is een van de twee gebouwen die architect Willem Dudok in het buitenland neerzette. Maar het Collège Néerlandais, door Juliana geopend in 1938, werd lang verwaarloosd.
Patch 22

Het hoogste houten gebouw van Nederland staat in Amsterdam

In Amsterdam staat het hoogste houten gebouw van Nederland. Een les van de architect: ontwikkel je eigen ontwerp, dat levert betere gebouwen op.

De Duitse baksteen biedt houvast

In het nieuwe jaarboek van de Nederlandse architectuur wordt een nieuwe trend gesignaleerd: traditionalisme van Duitse snit heeft voet aan de grond gekregen in de Nederlandse…

Meer dan klassieke ‘Gutmenschen’

Anders dan vaak wordt gedacht ging de Eerste Wereldoorlog beslist niet onopgemerkt aan Nederland voorbij.

1971: Rock werd de gevestigde orde

Het jaar 1971 was een sleuteljaar in de popmuziek. Rock verloor zijn rebelse karakter, popsterren werden society-figuren en platenbazen begonnen te heersen.

Laat Prince kelder vol muziek na?

Veel muziek die Prince opnam, bracht hij nooit uit. En hij borg het veilig op onder zijn huis.

Laat Prince kelder vol muziek na?

Veel muziek die Prince opnam, bracht hij nooit uit. En hij borg het veilig op onder zijn huis.
Prince overleden

Hij speelde, hij speelde en verdween

Muziekvirtuoos uit Minneapolis kreeg nooit genoeg van optreden en componeren.

Eindelijk niet meer verdwalen in het museum

Nu pas, na een drie jaar durende verbouwing, is goed te zien hoe mooi het paviljoen eigenlijk is dat de Belgische architect Stéphane Beel in 1999 als ingang van het Centraal…

Een Chanelwinkel met een tinteling

Gebouw: Winkel en woningen, Amsterdam. Architect: MVRDV. Opdrachtgever: Jack Bakker. Bouwsom: onbekend. 4

Kopen tot je niet meer kunt

Veel kritiek op de consumptiemaatschappij slaat nergens op, maar het consumeren stuit nu op zijn grenzen. Alleen de goede, oude staat kan ons dwingen tot duurzamer gedrag.

Bestaat de straat eigenlijk nog wel?

Het Van Abbemuseum in Eindhoven onderzoekt op een expositie veranderingen in de functie van de straat.

Jarig Van Abbe (80) onderzoekt publieke ruimte

‘Wordt de straat opnieuw veroverd?” was de vraag waarmee de legendarische tentoonstelling De Straat. Vorm van samenleven in het Van Abbemuseum in Eindhoven in 1972 besloot.

Eeuwige roem door bouwen op papier

Menigmaal worden architecten niet bekend door hun gebouwen maar door hun boeken. Architectuurboeken vormen een parallel universum met de echt gebouwde architectuur.

Deventer laat zien dat het kan

Het Deventer stadhuis is een voorbeeld van hoe volmaakt nieuwbouw kan functioneren in een oud stadscentrum.

94 ontwerptekeningen in stijl Amsterdamse School

Bij het onderzoek voor Wonen in de Amsterdamse School, de eerste grote tentoonstelling sinds 1975 over de Amsterdamse School in het Stedelijk Museum in Amsterdam die op 9 april…
Necrologie

Prima donna van de architectuur

Zaha Hadid, die donderdag in een ziekenhuis in Miami op 65-jarige leeftijd overleed aan een hartaanval, was veruit de beroemdste vrouwelijke architect ter wereld.

Prima donna van de architectuur

Zaha Hadid, die donderdag in een ziekenhuis in Miami op 65-jarige leeftijd overleed aan een hartaanval, was veruit de beroemdste vrouwelijke architect ter wereld.

Prima donna van de architectuur

Architect De in Bagdad geboren Hadid uit Londen groeide uit tot ster-architect met haar hoekige en later golvende architectuur.

Nu vinden we de Duitsers weer leuk

Nederland houdt steeds meer van Duitsland. Zelfs het Duitse voetbal oogst waardering. Eigenlijk zoals het vroeger was, vóór 1940.

De perfecte imperfectie

De ontdekker van de rock ‘n’ roll was een idealist, die zwarte muzikanten de kans gaf muziek op te nemen, en arme, witte artiesten als Elvis Presley zichzelf liet ontdekken.

Het alziende oog van Steve Jobs

Apple bouwt een nieuw hoofdkantoor – voor zeven miljard dollar. Het immense, ringvormige gebouw in Californië is al vergeleken met een ruimteschip.

Het alziende oo g van Steve Jobs

Apple bouwt een nieuw hoofdkantoor – voor zeven miljard dollar. Het immense, ringvormige gebouw in Californië is al vergeleken met een ruimteschip.

Dwarse bedenker van de bloemkoolwijk

Dankzij Niek de Boer (1924-2016) staan een miljoen Nederlandse huizen aan woonerven in plaats van aan straten.

Spil van wervelende discosound

Oprichter van Earth, Wind & Fire, dat muzikaal veel rijker was dan de wervelende discosound van Boogie Wonderland .

De vooruitgang ligt achter ons

Nog nooit veranderde de wereld zo snel en ingrijpend als in het huidige digitale tijdperk, beweren techno-optimisten. Flauwekul, vindt Robert J. Gordon.

Huizen, geen woonmachines

De Weense architect Adolf Loos staat bekend als de grote bestrijder van het ornament. Toch was hij niet tegen versieringen, zo blijkt uit een essaybundel.

De wilde jaren vijftig

Het eerste optreden van de Rolling Stones in Nederland in 1964 is legendarisch. Al na een paar nummers moesten de Stones hun concert in het Kurhaus in Scheveningen staken, omdat…

Zelfs hipster wil een rijtjeshuis

Het Wilde Wonen had de toekomst, wisten experts. Recent onderzoek wijst op het tegendeel. Een rijtjeshuis blijft het ideaal. ‘Bakfietsgezinnen’ gaan toch de binnenstad uit.

Gaddafi-tent in Amsterdam

Bernard Hulsman bespreekt architectuurontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: luxueuze bedoeïenententen.

Bowies zwanenzang kondigt zijn dood aan

David Bowie, die zondag overleed, was een popcultureel fenomeen. Een special over de invloed die hij, generatie na generatie, op de popmuziek en ook op de mode en film had.

MVRDV ontwerpt nieuw icoon

Al meer dan tien jaar roepen ‘iconen’ weerzin op onder architecten en critici. Met leesbare tegenzin neemt bijvoorbeeld de redactie van Jaarboek Architectuur in Nederland…

The Eagles? Ach, smaakvol onbenullig!

Jarenlang schreef deze dichteres en vertaalster over popmuziek. Ze interviewde ook haar helden, onder wie David Bowie en Bryan Ferry.

Jammer, maar de pixels van het Timmerhuis van OMA gaan echt niet zweven

Een wolk van pixels, noemt Reinier de Graaf van het Office for Metropolitan Architecture (OMA) het Timmerhuis in Rotterdam.
Cultuur

De vrije markt bestaat niet, volgens dit boek

Las Vegas in Landsmeer

Bernard Hulsman bespreekt architectuurontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: nieuwbouw in Zaandam en Landsmeer.

De bevrijding van de onzichtbare hand

Ondanks de langdurige economische crisis sinds 2008 geloven veel politici nog altijd in de vrije markt.

Onvrede op de pont

Bernard Hulsman grasduint door de stapel nieuwe boeken en geeft zijn eerste indruk.

Een solo van 312 ramen, dat ging te ver

De erudiete architect Frans van Gool (1922-2015) was geen meeloper. Eind jaren 70 verweten columnisten hem Nieuwe Lelijkheid en ‘doodskop-architectuur’.

Prachtige, onthullende kaarten GESCHIEDENIS ACTUELE NON-FICTIE

1 Architectuurexpert Bernard Hulsman beveelt een atlas met onthullende essays aan. De Atlas of the Functional City, waarin alle nog bestaande bijdragen aan het vierde Congrès d’…

De ontmaskering van Le Corbusier Boeken

Architectuurexpert Bernard Hulsman beveelt een atlas met onthullende essays aan. De Atlas of the Functional City, waarin alle nog bestaande bijdragen aan het vierde Congrès d’…

De mens wil een veilig hol met zacht nestmateriaal

Met veel anderen dacht de schrijvende bioloog Midas Dekkers altijd dat Gregor Samsa, de jongeman die in Die Verwandlung van Franz Kafka op een dag bij het ontwaken merkt dat hij…

Alles zwiert, draait, welft en buigt

Het station van Arnhem is verbouwd. Binnen- en buitenkant vormen samen net zo’n iconisch geheel als het Centraal Station van Rotterdam. Het zit hem in de krul.

Het kan niet lelijk genoeg zijn

Bernard Hulsman bespreekt architectuurontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: de lelijkste gebouwen van 2010 en 2015.

‘Duitslands slechte geweten speelt nu op’

In een weids perspectief schetst de Britse historicus in zijn nieuwe boek de Europese jaren 1914-’49. ‘Fascisme en nationaal-socialisme boden ook iets dat echt nieuw was.’

Gekte gedijt niet in Nederland

Journalist Jeroen van der Spek ging op zoek naar „111 bizarre locaties” in Nederland.

Museumplein Limburg: Nederlands eerste designmuseum in Kerkrade

In Kerkrade opende zondag het Cube Designmuseum, plus theater en technisch- wetenschappelijkcentrum.

Robuuste kubus en koepel met zweefbalk

Simpeler kan het bijna niet. De uitbreiding van het Museumplein Limburg bestaat uit de eenvoudigste volumes die de architectuur kent.

Nederlands eerste designmuseum in Kerkrade

In Kerkrade opende zondag het Cube Designmuseum, plus theater en technisch- wetenschappelijkcentrum.

Hoe 19 naakte vrouwen op de hoes van Hendrix belandden

Kris Dierckx gaat in ‘Toen niets mocht en alles toch kon’ in op de internationale geschiedenis van seks en bloot in de popmuziek.

Er staat een icoon naast centercourt

Het geplooide clubhuisdak van Tennisclub IJburg is een tribune, binnen schept architectenbureau MVRDV een huiselijke sfeer met het plooi-plafond.

Ik had nooit iets met Superdutch

‘Met invloed houd ik me niet bezig’, zegt Rem Koolhaas. Toch was hij de belangrijkste cultuurexporteur van Nederland in 2014.

‘Nederland was doorslaggevend voor mijn werk’

In 2014 was Rem Koolhaas de belangrijkste cultuurexporteur van Nederland. Zijn Nederlanderschap noemt hij fundamenteel voor zijn werk en houding.

Speelgoedkalasjnikovs en Sovjetgitaren

De Sovjetkunst van Rode Welvaart in de Rotterdamse Kunsthal is niet altijd praktisch, wél geheimzinnig.

Sovjetdesign is niet per se bruikbaar

Wat is het? Op Rode Welvaart, de tentoonstelling over Sovjetdesign in de Kunsthal in Rotterdam, staat een raadselachtig, zwaar ding van blauw metaal.

Sekswerk in de toekomst

Bernard Hulsman grasduint door de stapel nieuw binnengekomen boeken en geeft zijn eerste indruk.

Nederlanders houden nu ook van kolossen met puntdaken

Bernard Hulsman bespreekt architectuurontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: woonkolossen met puntdaken.

‘Wij zijn allen nazi’s’

Zonder de uitroeiing van de joden was het nazisme een relatief gewone stroming in de westerse beschaving, betoogt de Franse rechtsfilosoof Jean-Louis Vullierme.

Tip 4

Lange tijd was Hitler een raadsel voor historici. Zo bleef het zelfs in de beroemde Hitlerbiografie van de Duitse historicus Joachim Fest de vraag hoe een ex-korporaal een…

Valse profeten in Darwins kielzog

In 1907 wilde de Nederlander Herman Marie Moens apen met mensen kruisen om de evolutietheorie te bewijzen. De koninklijke familie gaf er geld voor.

Entree Van Gogh is een joyeuze ruimte vol licht

Gelukkig is de vijver van de nieuwe vleugel van het Van Gogh Museum uit 1999 verdwenen. Want de verzonken vijver die de Japanse architect Kisho Kurokawa (1934-2007) als onderdeel…

Stalins persoonlijke revolutie

In het Rusland van Poetin vindt een rehabilitatie van Stalin plaats als de man die het land moderniseerde in de 20ste eeuw.

De weerzin tegen neogotische gevels is verdwenen in 2015

Bernard Hulsman bespreekt architectuurontwerpen die op elkaar lijken. Vandaag: de neogotische bogen van het OCC.
Cultuur

Een beetje zomer heeft een hitje

Ooit was er geen ontsnappen aan: de zomerhit. Je hoorde ‘m in de cafés, bij het zwembad, in de winkels en bijna volcontinu op de radio.

Ma-ia-hie, ma-ia-hoe Waar is de zomerhit?

Popliefhebber Bernard Hulsman heeft over dé zomerhit van dit jaar (‘Drank & Drugs’) veel gelezen, maar gehoord heeft hij hem nog niet.

The Summer was ooit Magic

Popliefhebber Bernard Hulsman heeft over dé zomerhit van dit jaar (Drank & Drugs) veel gelezen, maar gehoord heeft hij hem nog niet. Hoe kan dat?

Hield Hitler het meest van duifjes of taartjes?

Je kunt er nog steeds menig vegetariër mee pesten: zeggen dat Hitler ook vegetariër was. Maar was dat wel zo?

Hield Hitler van haantjes of van taartjes?

‘Dineren met dictators’ geeft tegenstanders van de theorie dat Hitler geen vlees at, nieuwe argumenten. Zijn lievelingsgerecht zou Petits poussins à la Hambourg zijn.

Stralende steden voor Übermenschen

De Franse architect Le Corbusier was een militante fascist en totalitair denker. Dat blijkt uit twee onthullende studies naar zijn politieke en sociaal-esthetische opvattingen.

‘Onze geschiedenis heeft groot onderhoud nodig’

Nederland zo schoon? Is niet waar! Nederlandse cultuur? Een fictie! De Stijl? Een mislukt initiatief! Tijd om tegels te lichten, vindt de dwarse historicus.

Le Corbusier: schilder die bouwde

De makers van Le Corbusier. Mesures de l’ homme hebben hun grote, feestelijke tentoonstelling ter gelegenheid van het vijftigste sterfjaar van de meest bewonderde én verguisde…

Goed en fout voor, in en na de oorlog

Traditioneel bouwen en schilderen kreeg een fout imago door de associatie met de nazi’s. De werkelijkheid was subtieler, maar het idee was wel hardnekkig.

Geef ons, nazi’s, gezellig modernisme

De Tweede Wereldoorlog kreeg geen plaats in de Nederlandse designgeschiedenis omdat de aandacht uitging naar modernistisch design.

Onorthodox leermeester van generaties jonge architecten

Buiten de wereld van de architectuur is Hans Tupker geen bekende naam. Zijn oeuvre is niet groot. Bovendien bestaat het voornamelijk uit kleine opdrachten, zoals een rijtje…

Jack the Dripper als communistische spion

De verhouding tussen kunst en politiek kent tal van ongerijmdheden. Zo gebruikten de Verenigde Staten moderne kunst die conservatieve politici als ‘communistisch’ beschouwden als…

Redder van de Jordaan

Hij was journalist, Nieuw Linkser, wethouder, burgemeester, Landdrost van de Zuidelijke Flevopolders en vooral een man met veel extreme tegenstrijdigheden. Hoe kwam dat?

Van kroegkamp tot moordfabriek

In een standaardwerk laat deze Britse historicus zien hoe de naziconcentratiekampen zich vanaf 1933 zonder vooropgezet plan konden ontwikkelen tot vernietigingskampen.

Den Haag is de frivoolste stad, wat betreft variatie in kopgevels

Een boekje met 336 foto’s brengt de verschillen in kopgevels in verschillende Nederlandse steden aan het licht.

Gebouwd met het puin uit de oorlog

Oorlogsschade en babyboom maakten de woningnood tot volksvijand nummer 1. Met centrale regie en nieuwe technieken werd die aangepakt.

Zijn er nog wel architecten nodig?

Voor architecten in Nederland ziet de toekomst er somber uit, zo blijkt uit een inventarisatie van het recente bouwen in het Jaarboek 2014/1015.

Mijn vader was een SS’er

De Funker noemt Ad Fransen (60) zijn vader vaak in Vaderskind. Want toen Ad Fransen in de brugklas zat, vertelde zijn vader hem voor het eerst dat hij marconist van de SS in…

Vader Adolf was geen antisemiet

De Funker noemt journalist en schrijver Ad Fransen (1955) zijn vader vaak in Vaderskind. Want toen Ad Fransen in de brugklas zat, vertelde zijn vader hem voor het eerst dat hij…

En nu aandacht voor het onechte!

Het is een cliché dat na de industriële revolutie de Nederlandse burgerlijkheid bleef bestaan. Het tegendeel is waar, legt Auke van der Woud uit.