A.F.TH. van der Heijden - NRC

Wat voor de held eerst het slechtst denkbare nieuws lijkt, een vuurspuwende draak, blijkt aan het slot van het epos het beste dat hem ooit is overkomen – is het niet door de overwinning, dan door de loutering.

En ik? Mijn ouders bleven dood, en werden alleen maar doder naarmate de plas tijd tussen toen en nu groter werd en meegroeide met mijn verdriet en gemis.

President Tsaar wierp een laatste blik op de horizon van de Noordzee.

‘Ik weet, jongeman, waarom de Amerikanen er nog niet zijn. Ze liggen in de kelders van het Pentagon gekluisterd in de ketenen en hangsloten van een niet te ontsluiten dilemma...

Op de Scheveningse boulevard stond, ter hoogte van het Kurhaus, een Russische legerhelikopter voor vervoer van manschappen.

Langs het strand postten commando’s, tien meter van elkaar, zover het oog reikte. President Tsaar wenkte me achter zich aan: het interview was nog niet ten einde.

Het verliep allemaal zo anders dan we het ons tijdens de kilste jaren van de Koude Oorlog hadden voorgesteld.

Binnen de muren van de Scheveningse gevangenis werd geen verzet geboden, en daarbuiten evenmin – althans niet in de directe omgeving van het gebouw.

Het verliep allemaal zo anders dan we het ons tijdens de kilste jaren van de Koude Oorlog hadden voorgesteld.

Binnen de muren van de Scheveningse gevangenis werd geen verzet geboden, en daarbuiten evenmin – althans niet in de directe omgeving van het gebouw.

De perfecte zomerdag.

Het caféterras, rijkelijk van parasols voorzien, zat vol, maar Branda was geheel alleen weggekropen in het halfduister van de gelagkamer, aan de leestafel naast een bak met…

Ik moest iets doen.

Een verontschuldigende groet aan de doden halverwege het rampzalig verlopende proces. ‘Weet je nog, Bran, dat ik je jaren geleden vanuit Hilversum opbelde, en je toen dat geluid…

Het hele raderwerk van het Internationale Strafhof liep knarsend vast in de schuldvraag.

Leugens, tegenspraak, waanvoorstellingen en incompetente tolken stonden een goede rechtsgang in de weg.

De voorman van het Russische advocatenteam nam het woord.

President Tsaar had eerder de door de rechter gestelde vragen in correct Duits beantwoord, maar van deze raadsman wist iedereen inmiddels dat hij alleen Russisch sprak.

Ofschoon het wijdvertakte MX17-proces voor het Strafhof nog in volle gang was, ging ik ervanuit dat het gouden tipgeld van recherchebureau Rikscha me niet meer kon ontgaan.

Zonder mijn bewijsmateriaal had de rechtszaak nooit plaats kunnen hebben. Ik nam een voorschot op de dertig miljoen dollar door met geleende bedragen alvast de geplande denktank…

‘Door Lina’s verliefdheid op mijn meerdere,’ ging de luchtmachtpiloot verder, ‘zaten broer en zus Kosinski toch weer in hetzelfde kamp: dat van de Kiev-Oekraïne.’

Hoewel, Lina gedroeg zich als een soort dubbelspionne. Ze bleef bomaanslagen organiseren om Charkov uit balans te brengen, en tegelijkertijd lichtte ze haar Oekraïense vrijer in…

‘Door Lina’s verliefdheid op mijn meerdere,’ ging de luchtmachtpiloot verder, ‘zaten broer en zus Kosinski toch weer in hetzelfde kamp: dat van de Kiev-Oekraïne.

Hoewel, Lina gedroeg zich als een soort dubbelspionne. Ze bleef bomaanslagen organiseren om Charkov uit balans te brengen, en tegelijkertijd lichtte ze haar Oekraïense vrijer in…

‘Of het bod nu onmogelijk af te slaan was of niet,’ vervolgde de jachtvlieger zijn relaas, ‘ik zei niet meteen ja.’

‘Om nog wat tijd te winnen vroeg ik de officier of het om een specifiek verkeersvliegtuig ging of om een willekeurig verkeersvliegtuig.

‘Meneer Kosinski,’ begon de voorzitter, ‘u heeft eerder voor deze rechtbank uiteengezet dat u, en niemand anders, de fatale raket op vlucht MX17 heeft afgevuurd... vanuit uw gevechtsvliegtuig... en dat uw toestel vervolgens werd geraakt door een projectie

Volgens uw stellige overtuiging, gebaseerd op mededelingen van de separatisten die u later gevangen namen, was deze ground-to-air missile eigenlijk bedoeld om de Boeing 777 van…

Een dag voor de eerste MX17-zitting van het Strafhof kregen de media toegang tot de rechtszaal om de maquette van een landschap rond de Oost-Oekraïense dorpen Snizjne en Grabovo te bezichtigen.

Naast een Märklinschooltje prijkte het driedelige schaalmodel van een BUK-raket-installatie. Hoog boven de pingpongtafel met de maquette hing aan onzichtbare draden de…

Op het pleintje voor de oude universiteit werd lacherig gediscussieerd over wie de bommelding gepleegd kon hebben c.q. daadwerkelijk een explosief geplaatst had.

We stonden met z’n allen, een beetje achterover hellend, naar het gebouw te kijken alsof het elk moment de lucht in kon vliegen.

Het was algemeen bekend, en president Tsaar wist het ook, dat Bill Clinton zeer lucratief lezingen gaf over de hele wereld, en daarmee tonnen aan dollars per voordracht binnensleepte.

Genoeg geld om zo’n tekst door een hoog ingeschaalde fraseur op papier te laten zetten en er een legertje lijfwachten ‘met oortjes’ bij in te huren. Zo kwam je nog eens ergens.

Dat ik al mijn bewijsmateriaal had afgestaan aan het Internationale Strafhof, betekende niet dat ze me daar dankbaar met rust lieten.

Tergend lange uren werd ik door het Office of the Prosecutor ondervraagd over de herkomst van de vele foto’s, van Nikita’s schetsboek, van het filmpje gemaakt door taxichauffeur…

De hoofdaanklagervan het ICC, mevrouw Grenouille, had een theorie: president Tsaar leed aan paradoxparanoia.

Als hij andermaal zijn moordmachines, de levende en de mechanische, de grens met Oekraïne over stuurde, dan bevestigde hij precies de verdenking die de westerse wereld jegens…

In Breda hadden studenten van een hogeschool de geur van de Dood ontdekt – niet de stank van een lijk in ontbinding, maar het scala aan odeurs dat een bepaalde stervende in zijn laatste ogenblikken omringd heeft.

Er was een langwerpige aluminium kist voor ontworpen, niet om de overledene in op te bergen, maar om plaats te bieden aan een levende die de omstandigheden van andermans dood…

Nadat op 18 juli 2014 de lichamen van mijn ouders door leden van de Oekraïense hulpdienst SAS van de rampplek waren weggevoerd (met vooralsnog onbekende bestemming), liep ik het dorp Grabovo in op zoek naar een drogisterij.

Ik trof daar het jongetje Nikita weer, gezeten op het stoepje van zijn moeders kruidenierszaak, die eigenlijk een soort Winkel van Sinkel was. Ja, hoor, gips was er ook te koop.

Het zou wel niet uit eerbied voor de dode tieners zijn, maar vandaag zwegen op de luchthaven de mortieren.

Samen met Nikita klom ik naar de bovenste verdieping van een verlaten fabrieksgebouw. Zijn moeder bleef bij Semjon in de taxi.

In de winter van ’15 werd nog steeds hevig en zinloos gevochten om de luchthaven van Donetsk, drie jaar eerder voor ruim een miljard euro opgeknapt om spelers en supporters van het EK Voetbal een beetje behoorlijk te kunnen ontvangen.

Het Oekraïense leger had z’n basiskamp in het spookdorp Piski, waar niet meer dan een handvol van de oorspronkelijke bevolking verbleef, compleet daas en half dement van de…

Steeds vaker dringt de gestalte van president Tsaar zich, sprekend en wel, met visionaire scherpte aan me op – zoals die keer dat hij privé nogal onwelvoeglijk aan het judoën was met een jongeman van tweeëntwintig.

Vandaag zag ik hem nagelbijtend in zijn huisbioscoop. Howard Hughes liet in zijn nadagen meer dan honderdvijftig keer de speelfilm Ice Station Zebra voor zich draaien.

Toen die arts in het ziekenhuis mijn aangetaste prostaat via de endeldarm bevoelde, werd de pijn er bepaald niet minder door, maar wat me altijd zou bijblijven: een schrijnend soort aandrang, die geen vervolg kreeg – de vernederende aanzet tot iets tusse

Het poken dat de huisverkrachter van de Azovs in mijn ingewand deed, had eenzelfde uitwerking, met dit verschil dat de doktershand zich al spoedig weer had teruggetrokken en dat…

‘Your secret, Aandrixmanno,’ bleef de commandant van de Azovs herhalen, terwijl ik door mijn vaste beulen onder handen werd genomen.

‘Give me the facts. Otherwise...’ Over de dertig miljoen dollar tipgeld, die hij naar eigen zeggen nodig had om oorlog te voeren tegen de Seps, hoorde ik hem niet meer.

Met bloeddoorlopen ogen lag Oleg de Kozak in een soort angstige verbijstering naar me te loeren: hij werd door zijn commandant een verraaier genoemd, maar ik had hem verraden.

Hij ademde hortend, beducht voor nog meer geprik met het stroomstootwapen. Ik begon me zorgen te maken om Pjotr, wiens geschreeuw niet langer door de nacht klonk.

De sjacheraar in Donetsk van wie ik de handboeien kocht, vroeg wat ik ermee moest.

Ik zei: ‘Mijn vriendin heeft zo’n ledikant met spijlen.’ Nu zaten ze vastgeklonken om de polsen van Oleg de Kozak, die bewusteloos van de wodka op de achterbank van de Mercedes…

In de Hercules van Eindhoven naar Charkov zat ik tegenover een kooi met daarin een Duitse herder, die me urenlang met zijn trouwhartige bruine ogen, de oren rechtop, aan lag te kijken.

Ik kon op den duur zijn gedachten lezen: ‘Wanneer mag ik eruit? Ik wil laten zien wat ik kan... waarom zou ik anders mijn neus nat houden?

Meer van A.F.TH. van der Heijden...